Mūŋǧa malşynǧan Täuelsızdık

Jyl saiyn 16-jeltoqsanda quanarymdy da bılmeimın, quanbasymdy da bılmeimın. Täuelsızdık merekesı deimız ǧoi. Öz basym bır tüsınıksız küi keşemın. Quanaiyn desem de bırnärse jıbermei tūrady. Quana almaimyn. Ärine, saiasi tūrǧydan quanasyŋ ǧoi. Alaida quanyşyŋdy baiandy etetın halyqtyŋ tūrmystyq jaǧdaiy kerı ketıp barady. Quanbaiyn desem, 260 jylǧa sozylǧan bodandyqtan soŋ qaitaryp alǧan täuelsızdıgımız qymbat ekenın tüsınemın. 1991 jyly 16-jeltoqsanda Joǧarǧy Keŋestıŋ Täuelsızdık turaly konstitusiialyq zaŋ jobasy talqylanyp, ol qabyldanǧan sesssiiasynan reportaj jariialaǧanym esıme tüsedı. Eŋ ülken quanyş sol kezde bolyp edı. Al qazır ondai quanyş joq! Sonau 90-şy jyldary bilık «Qazaqstan tabysynyŋ 93 paiyzyn Mäskeu alyp jatyr» deuşı edı. Qazır bärı özımızde emes pe?! Altyn, kümıs, platina, mūnai men gazdyŋ üstınde otyryp halqymyz nege jüdeidı? Bızdı kım tonap jatyr? Būǧan toqtau bola ma joq pa? Qaradan qarap tūryp nalisyŋ. Qanatyn keŋge jaiǧan korrupsiiadan şoşisyŋ. Ol aqparat közderınde aitylatyn bıren-saran fakt emes, ol bükıl aǧzaǧa tarap, memlekettık jüienı şırıtıp tūr. Ekonomika, auyl şaruaşylyǧy, bılım beru, medisina, jol qūrylysy qai salany alaŋyz da memleket müddesıne tyrysyp jatqandar kemde kem. Aqsaqty tyŋdai, ötırıktı şyndai körsetetın Nazarbaev bilıkten ketkenımen nazarbaev rejimı qaz qalpynda. Sonda qaitıp kögeremız? Tübegeilı reformalar jüzege asu üşın bızge otarsyzdandyru da, sovetsızdendıru de, liustrasiia da auadai qajet bolyp tūr. Toqaev bilıgı solardy jüzege asyruǧa qajettı küş-jıger taba alar ma eken? Bır bıletınımız, Qazaqstandaǧy tūraqtylyqtyŋ tūtqasy da, bilıktıŋ bastauy da halyqtyŋ qolynda ǧoi. Alla taǧalam syrttan kezengen jaudan, ıştegı daudan saqtasyn! Tünergen täuelsızdıkten araily azattyqqa tezırek jeteiık!  

Marat Baidildauly