Türkiiada bılım alyp jürgen qazaq jastary Samsun qalasynda Täuelsızdık künın arnaiy şaramen atap öttı. Şarany ūiymdastyruşy Aqerke Maǧzomovamen «Adyrna» tılşısı sūhbattasty.
- Qazır Türkiianyŋ qai universitetınde, qai fakultette bılım alyp jatyrsyŋ? - Men Qazaqstandaǧy joǧary oqu ornym ūsynǧan mümkındıktı jıberıp almai, semestr Türkiiada oquǧa şeşım qabyldaǧanmyn. Qazır älemnıŋ top 1000 univerınıŋ qataryna kıretın 19 mayıs universitetınıŋ saiasat bölımınde oqyp jatyrmyn.
- 16 jeltoqsan - Täuelsızdık künı. Sol atauly datany Türkiia törınde atap ötude qiyndyqtar bolmady ma?
- Joq, kerısınşe Qazaqstanda osyndai ūiymdastyru, atap ötu degen syndy dünieler mäseleler bolyp jatady ǧoi. Al būl jaqtaǧy ūstazdar, kerısınşe, daiyndyqqa arnaiy kabinetter sūraǧanymyzda bızge kışıgırım konferensiia zalyn berdı. Jaǧdaiymyzdy jasady. Solai qalaǧanymyzşa daiyndaldyq. Basty maqsat – atauly kündı öz därejesınde atap ötıp, qazaq halqynyŋ tarihyn köpke körsetu boldy.
- Aqerke, eldıktı aişyqtaityn merekenı atap ötuge qanşa adam qatysty? Qonaqtar sany men ūiymdastyruşylar?
- Körermender qatarynda universitet rektorynyŋ hatşysy, dekan jäne onyŋ hatşysy, bölım basşysy, ülken-ülken universitettegı ūstazdarymyz, basqa qaladan kelgen qazaqtar, osy jaqta bırneşe jyl boiy tūryp, eldı aŋsaǧan qazaq otbasylar boldy. Jalpy aitqanda konserttı ūiymdastyruǧa 30 qazaq atsalysty, körermendermen qosqanda jalpy sany 300 adamdai boluy mümkın.Tıptı odan köp dep aituǧa da bolady.
- Täuelsızdıkke arnalǧan ıs-şarada qandai qyzyqty dünieler boldy? Qazaq halqynyŋ mädenietı men dästürın qanşalyqty tanyttyŋyzdar?
- Mereke qazaqtyŋ än-küi, biınsız bola ma? Aldymen qonaqtardy furşetpen qarsy aldyq. Tün ūiqymyzdy qiyp, qyzdar bolyp qazaqtyŋ tättısı sanalǧan däm 600 dana bauyrsaq pısırdık.Odan bölek tıske basarlardy da qoldan daiarladyq. Konsert baǧdarlamasynda tarihymyzben bölısıp, 16 jeltoqsannyŋ elımız üşın qandai maŋyzdy ekenın aittyq. Onymen qosa myŋ būralǧan bişılerımızdıŋ arqasynda qazaqtyŋ ūlttyq biı boldy. Qazaqtyŋ aŋyz änşılerıne ainalǧan «Dos Mūqasan» tobynyŋ änderı, patriottyq änder, konserttıŋ «fişkasy» bolǧan «Qūdaşa» qoiylymy da qatar qoiyldy. Ūlttyqty ūştastyru üşın bız qara dombyramyzdy da ūmytpadyq.
- Kümbırlete küi şertıp, köptı talantyŋmen taŋǧaldyrǧan özıŋ ekensıŋ, Aqerke. Şeteldıkter dombyranyŋ ünın qalai qabyldady?
- Qara dombyra ünı sahna törınde mındettı türde estıluı tiıs boldy. Dombyra tartqanda adamdar tıptı jylap ta aldy. Auditoriiany ruhtandyru maqsatynda eŋ äuelı «Men qazaqpyn» änınen üzındı oryndap, artynşa «Adai», «Köŋıl tolqyny» syndy küilerdı şerttım. Şynymdy aitsam, sonşalyqty qoldau men erekşe äserdı kütpedım. Dombyra tartyp jatqanda qol şapalaqtaǧan körermenderdı körgende, qūddy bır kütkenderı dombyra bolǧandai boldy. Osyndai jauapkerşılıktı alyp şyqqan men – baqyttymyn.
- Keştı ūiymdastyru barysynda qobalju boldy ma? Täuelsızdık künınıŋ maŋyzdylyǧyn sezıne aldyŋyzdar ma?
- «Jürekten jürekke» degen osy şyǧar, bälkım. Taǧy bır zeiın qoiǧan närsemız körermender, şeteldıkter soŋyna deiın otyru üşın konsert baǧdarlamasyna qatty män bergen bolatynbyz. Qobaljyǧanymyz da osy tūs. Alaida körermenderımız şynymen soŋyna deiın otyrdy. Qatty quandyq. Äitpese basqa ūlttardyŋ konsertterınde sahna ortasynda tūryp ketıp qalatyndardy kördık. Kahut oiyny da boldy, jeŋımpazdarǧa syilyq tarattyq. Bız konsert soŋynda qazaqtyŋ saltyna da toqtaldyq. Tıptı «tūsaukeserdı» de körsettık. Kışkentai balapan qazaqtyŋ qara dombyrasyn taŋdady.
- Täuelsızdık künın atap ötudegı ışkı sezımıŋdı aityp berseŋ.
- Ömırımdegı eŋ erekşe Täuelsızdık künın atap ötu boldy. Şet eldegı patriottyq sezım erekşe bolady eken. Endıgı taŋda osyndai atauly künımızge män berıp, Qazaqstanda da jylda osylai auqymdy qylyp ötkızsek degen nietım bar. Täuelsızdıgımız mäŋgı bolsyn, elın, jerın süietın patriot jastar köp bolǧai, olar barda - el de bar!
- Sūhbat üşın raqmet! Täuelsızdık künı qūtty bolsyn!
Symbat Nauhan
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
