9 mausymda belgılı qazaqstandyq arheolog Zeinolla Samaşev oblys äkımı D. Ahmetovty Ūlan audany Besterek auylynan soltüstıkke qarai 3 şaqyrym jerde ornalasqan Aqbauyr tauyndaǧy arheologiialyq eskertkışterden tabylǧan kezektı sensasiialyq jaŋalyqpen tanystyrdy.
Būl jerde jartas suretterı men petroglifterı bar alaptarymen ataqty Aqbauyr şatqalynyŋ bıregei tabiǧi landşaftary aiasynda Zeinolla Samaşev soŋǧy qola däuırındegı jäne erte temır däuırındegı qonys qaldyqtaryn tapty. Soŋǧy fakt erekşe qyzyǧuşylyq tudyrady, öitkenı Qazaqstan aumaǧyndaǧy saqtardyŋ otyryqşy qonystary öte az zerttelgen, al eldıŋ şyǧysynda būl alǧaş ret aşylyp otyr. Būl jaǧdai ejelgı saq halyqtarynyŋ ekonomikasy men qoǧamdyq qūrylymyn jaŋaşa zerdeleu täsılderın aşady, öitkenı Dala keŋıstıgınıŋ ertedegı köşpendılerınıŋ tek köşpendı salt-ǧūrpy jaiyndaǧy pıkır ärdaiym basym bolatyn. Atauy Aqbauyr-1 atalǧan eldı mekenındegı köp mölşerde dänükkışterdıŋ, oiu-örneksız keramikalardyŋ, qairaq tastardyŋ, jylqy, qoi, eşkı süiekterınıŋ köp mölşerde tabyluy osy eskertkıştı qaldyrǧan adamdar şaruaşylyǧynyŋ keşendı sipatyn aiqyn däleldeidı. Jūmys jetekşısı, professor Zeinolla Samaşev atqandai, būl eskertkıştıŋ şamamen uaqyty b.z.d. XI - IX ǧǧ.
Z.S. Samaşevtyŋ tūjyrymdarymen Resei Ǧylym akademiiasynyŋ Materialdyq mädeniet tarihy memlekettık institutynyŋ arheologiia bölımınıŋ aǧa ǧylymi qyzmetkerı (Sankt-Peterburg q.) Nikolai Anatolevich Bokovenko kelısedı. Ol Aqbauyr-1 eldı mekenınde öte maŋyzdy ǧylymi jaŋalyq jasalǧanyn atap öttı. Şyǧys Qazaqstan aumaǧynda alǧaş ret erte saq qonysy aşyldy, būny qazba jūmystary kezınde tabylǧan köptegen artefaktıler rastaidy. Äsırese, erte saqtardyŋ köşpendı şaruaşylyǧyn körsetetın qairaqty tastardy atap ötken jön. Qola jäne erte temır däuırınıŋ qabattaryn bölu üşın keramika sipattamalaryn mūqiiat qarau kerek. Būl Z. Samaşev ūsynǧan kezeŋdı taǧy bır rastaidy - b.z.d. XI-IX ǧǧ.
Sondai-aq, Şyǧys Qazaqstan aumaǧynda bırneşe jyl ǧana jūmys ıstep kele jatqan N. A. Bokovenko ekspedisiianyŋ tamaşa ūiymdastyrylǧanyn, älemdık arheologiiadaǧy bıregei jaŋalyqtar aşatyn ärtürlı arheologiialyq eskertkışterdı zertteuge ǧylymi közqarasty joǧary atap öttı.
Barlyq jūmystar oblys äkımı jetekşılık etetın oblystyq arheologiialyq zertteuler baǧdarlamasy aiasynda ötude.
Tabylǧan zattar aimaqtyŋ erte däuır saqtary otyryqşy ömır saltyn jürgızgenın, olarda egınşılık, mal şaruaşylyǧy, metallurgiia, qolöner öndırısı qatar damyǧanyn bıldıredı. S. Amanjolov atyndaǧy ŞQMU studentterı men oqytuşylarynyŋ belsendı qatysuymen myŋnan astam keramika synyqtarynyŋ fragmentterı men basqa da materialdar kameraldyq jaǧdaida öŋdeledı. Barlyq artefaktıler oblystyq etnografiialyq mūrajai qoryna berıledı, bıraq universitet studentterı Qazaqstannyŋ ejelgı tarihynyŋ şeşılmegen köptegen sūraqtaryna jauap tabatyn osy körnektı artefaktılerdı aldyn ala öŋdeuge, zerdeleuge üirenetın bolady.
Ǧalymdardyŋ pıkırınşe öte perspektivaly bolǧandyqtan, eskertkıştı qazu jūmystary kelesı jyly jalǧasady. Ǧylym aldynda osy şaǧyn audan aumaǧynda ornalasqan eskertkışterdıŋ är türlı türlerınıŋ mänı men maǧynasyn anyqtau, tipologiia, klassifikasiia, onyŋ ışınde olardy sinhrondau mındetterı tūr. Ötken jyldardaǧydai aimaq eskertkışterın zertteu halyqaralyq sipatqa ie, oǧan Resei Federasiiasy, Türkiia, Äzırbaijan arheologtary qatysady. Al, mūnda M. Karievtıŋ jetekşılıgımen jūmystar atqaryp jatqan ŞQMU studentterı jaqsy ǧylymi täjıribe alatyndary sözsız, bolaşaqta olardyŋ arasynan ölke jäne jalpy el tarihynyŋ zertteuşılerı şyǧuy äbden mümkın.
Būl jerde jartas suretterı men petroglifterı bar alaptarymen ataqty Aqbauyr şatqalynyŋ bıregei tabiǧi landşaftary aiasynda Zeinolla Samaşev soŋǧy qola däuırındegı jäne erte temır däuırındegı qonys qaldyqtaryn tapty. Soŋǧy fakt erekşe qyzyǧuşylyq tudyrady, öitkenı Qazaqstan aumaǧyndaǧy saqtardyŋ otyryqşy qonystary öte az zerttelgen, al eldıŋ şyǧysynda būl alǧaş ret aşylyp otyr. Būl jaǧdai ejelgı saq halyqtarynyŋ ekonomikasy men qoǧamdyq qūrylymyn jaŋaşa zerdeleu täsılderın aşady, öitkenı Dala keŋıstıgınıŋ ertedegı köşpendılerınıŋ tek köşpendı salt-ǧūrpy jaiyndaǧy pıkır ärdaiym basym bolatyn. Atauy Aqbauyr-1 atalǧan eldı mekenındegı köp mölşerde dänükkışterdıŋ, oiu-örneksız keramikalardyŋ, qairaq tastardyŋ, jylqy, qoi, eşkı süiekterınıŋ köp mölşerde tabyluy osy eskertkıştı qaldyrǧan adamdar şaruaşylyǧynyŋ keşendı sipatyn aiqyn däleldeidı. Jūmys jetekşısı, professor Zeinolla Samaşev atqandai, būl eskertkıştıŋ şamamen uaqyty b.z.d. XI - IX ǧǧ.
Z.S. Samaşevtyŋ tūjyrymdarymen Resei Ǧylym akademiiasynyŋ Materialdyq mädeniet tarihy memlekettık institutynyŋ arheologiia bölımınıŋ aǧa ǧylymi qyzmetkerı (Sankt-Peterburg q.) Nikolai Anatolevich Bokovenko kelısedı. Ol Aqbauyr-1 eldı mekenınde öte maŋyzdy ǧylymi jaŋalyq jasalǧanyn atap öttı. Şyǧys Qazaqstan aumaǧynda alǧaş ret erte saq qonysy aşyldy, būny qazba jūmystary kezınde tabylǧan köptegen artefaktıler rastaidy. Äsırese, erte saqtardyŋ köşpendı şaruaşylyǧyn körsetetın qairaqty tastardy atap ötken jön. Qola jäne erte temır däuırınıŋ qabattaryn bölu üşın keramika sipattamalaryn mūqiiat qarau kerek. Būl Z. Samaşev ūsynǧan kezeŋdı taǧy bır rastaidy - b.z.d. XI-IX ǧǧ.
Sondai-aq, Şyǧys Qazaqstan aumaǧynda bırneşe jyl ǧana jūmys ıstep kele jatqan N. A. Bokovenko ekspedisiianyŋ tamaşa ūiymdastyrylǧanyn, älemdık arheologiiadaǧy bıregei jaŋalyqtar aşatyn ärtürlı arheologiialyq eskertkışterdı zertteuge ǧylymi közqarasty joǧary atap öttı.
Barlyq jūmystar oblys äkımı jetekşılık etetın oblystyq arheologiialyq zertteuler baǧdarlamasy aiasynda ötude.
Tabylǧan zattar aimaqtyŋ erte däuır saqtary otyryqşy ömır saltyn jürgızgenın, olarda egınşılık, mal şaruaşylyǧy, metallurgiia, qolöner öndırısı qatar damyǧanyn bıldıredı. S. Amanjolov atyndaǧy ŞQMU studentterı men oqytuşylarynyŋ belsendı qatysuymen myŋnan astam keramika synyqtarynyŋ fragmentterı men basqa da materialdar kameraldyq jaǧdaida öŋdeledı. Barlyq artefaktıler oblystyq etnografiialyq mūrajai qoryna berıledı, bıraq universitet studentterı Qazaqstannyŋ ejelgı tarihynyŋ şeşılmegen köptegen sūraqtaryna jauap tabatyn osy körnektı artefaktılerdı aldyn ala öŋdeuge, zerdeleuge üirenetın bolady.
Ǧalymdardyŋ pıkırınşe öte perspektivaly bolǧandyqtan, eskertkıştı qazu jūmystary kelesı jyly jalǧasady. Ǧylym aldynda osy şaǧyn audan aumaǧynda ornalasqan eskertkışterdıŋ är türlı türlerınıŋ mänı men maǧynasyn anyqtau, tipologiia, klassifikasiia, onyŋ ışınde olardy sinhrondau mındetterı tūr. Ötken jyldardaǧydai aimaq eskertkışterın zertteu halyqaralyq sipatqa ie, oǧan Resei Federasiiasy, Türkiia, Äzırbaijan arheologtary qatysady. Al, mūnda M. Karievtıŋ jetekşılıgımen jūmystar atqaryp jatqan ŞQMU studentterı jaqsy ǧylymi täjıribe alatyndary sözsız, bolaşaqta olardyŋ arasynan ölke jäne jalpy el tarihynyŋ zertteuşılerı şyǧuy äbden mümkın.
