Elimizde múgedektigi bar azamattar qazirgi qoǵamda taksı qyzmetinde júrgenin, odan bólek kólik júrgizetini baıqalady. Jol júrý erejesine jáne QR Zańnamasyna sáıkes múgedek júrgizýshilerdiń qandaı quqyqtary men múmkindikteri bar? "Adyrna" tilshisi tarqatady:
Múgedek jandardyń joldaǵy erejeleri men erekshe quqyqtary arnaıy zańnamada kórsetilgen. "Avtomobıl kóligi týraly" 2003 jylǵy 4 shildedegi Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańy 13-babynyń 23 tarmaqshasyna jáne "Qazaqstan Respýblıkasynda múgedektigi bar adamdardy áleýmettik qorǵaý týraly" 2005 jylǵy 13 sáýirdegi Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyna sáıkes múgedekterdi avtokólik quraldarymen tasymaldaý boıynsha qyzmet kórsetý tártibi bekitildi.
Zańnama qaǵıdalary avtomobıl kóligimen tasymaldaý boıynsha qyzmetter kórsetý kezinde múgedekter úshin qoljetimdi kóliktik ortany qamtamasyz etýdiń jalpy tártibi men sharttaryn anyqtaıdy. Qaǵıdalar Qazaqstan Respýblıkasynyń búkil aýmaǵynda qoldanylady jáne barlyq jeke jáne zańdy tulǵalar úshin menshik nysandaryna qaramastan mindetti bolyp tabylady.
Avtokólik quraldarymen múgedekterdi tasymaldaý boıynsha arnaıy qyzmet kórsetý tártibi bar:
Múgedekterdi turaqty qalaaralyq oblysaralyq marshrýttarda tasymaldaý kezinde jáne halyqaralyq avtomobıl tasymaldarynda "Jolaýshylar tasymaldary boıynsha avtokólik qyzmetteri" 1040-2001 Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik standartynyń talaptaryna sáıkes keletin jolaýshylar salonyndaǵy ótýdiń eni 44 santımetrden kem emes qalaaralyq avtobýstar (II klass) nemese alysqa júretin avtobýstar (III klass) paıdalanylady.
- Avtobýstarda múgedekterge arnalǵan oryndar jáne múgedekterdiń qozǵalysyna arnalǵan kreslo-arbalar avtobýstyń janama qabyrǵasynyń eni boıynda bir qatarda ornalastyrady jáne olar avtobýstyń júrisi boıynsha alǵa qaraıdy.
- Kreslo-arbany ornalasý oryndaryndaǵy jolaýshylar salondarynyń edeninde jáne olarǵa qoljetimdilik aımaqtarynda pandýstar jáne baspaldaqtar bolmaýy tıis.
- II jáne III klass avtobýstar oryndyqtarynyń arqasy jastyǵymen bolady, bul rette oryndyqtardyń arqasy eńkeıý buryshy boıynsha ornalasýdy retteýi bolady.
- Múgedekterdi tikeleı kreslo-arbalarda tasymaldaǵan jaǵdaıda avtobýsta qozǵalys kezinde kreslo-arbany bekitetin jabdyqtar men quraldar kózdeledi.
- Júrgizýshiniń jumys orny múgedekterdiń ornalasý oryndarynan bolsyn, kreslo-arbalardy ornalastyrý ornynan bolsyn iske qosylatyn dybys jáne jaryq sıgnaldarymen jabdyqtalady.
- II jáne III klass avtobýstary jolaýshylar salonynda múgedektiń qozǵalýy úshin arnalǵan arnaıy kóliktik arbamen jabdyqtalady.
- II jáne III klass avtobýstarynda kreslo-arbany tasymaldaý úshin paıdalanylatyn bagaj bólimi kózdeledi. Bólimde jınastyrǵan kúıde kreslo-arbany bekitý úshin quraldar kózdeledi.
- Kólik quraly aıaldamalar, kelý jáne ketý ýaqyttary jóninde habarlaıtyn dybys jáne kóretin aqparattyq tablomen jabdyqtalady.
- Qalalyq marshrýttyq avtobýstardyń jolaýshylar salondarynda kreslo-arbadaǵy múgedektiń avtobýsqa kirýi úshin arnalǵan esikke qarama-qarsy bos alań (burylý sheńberi) kózdeledi.
- Kreslo-arbany ornalastyrý úshin arnalǵan eden ýchaskesinde búıir qabyrǵanyń eni boıynda kóldeneń tutqa ornatylady.
- Avtobýstarda keminde 2 jolaýshy esigi kózdeledi. Onyń bireýi kreslo-arbadaǵy múgedekke avtobýsqa kirýge jáne shyǵýǵa múmkindik beretin jabdyqpen jabdyqtalady. Shaǵyn avtobýsta jabdyqpen jabdyqtalǵan jáne kreslo-arbadaǵy múgedekterdiń qoljetimdiligi úshin de, múgedektermen birge júretin adamdar úshin de paıdalanylatyn bir esiktiń bolýyna jol beriledi.
- Kreslo-arbadaǵy múgedekterdiń avtobýsqa qoljetimdiligi úshin paıdalanylatyn esiktiń tıisti belgileri (jazýlar nemese pıktogrammalar) bolady.
- Avtobýstar múgedekterge avtobýsqa koljetimdiligin qamtamasyz etetin rampalarmen nemese kreslo-arbadaǵy múgedekterdi avtobýsqa (avtobýstan) kóterýge (túsirýge) arnalǵan jabdyqtarmen jabdyqtalady.
Múgedek jandarǵa taksı qyzmetin uıymdastyrý boıynsha:
"Avtomobıl kóligi týraly" 2003 jylǵy 4 shildedegi Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń 26-babyna sáıkes jolaýshylar men bagajdy taksımen tasymaldaýdy uıymdastyrý kezinde jeke kásipker nemese zańdy tulǵanyń otyz jáne odan da kóp taksıi bolǵan kezde ár otyz taksıge arnaıy qozǵalys quraldaryn paıdalanatyn múgedekterdi tasymaldaý úshin beıimdelgen keminde bir taksıi bolady.
Múgedekterdi tasymaldaý úshin, sonyń ishinde kreslo-arbada otyratyn múgedekterdi tasymaldaýǵa arnaıy qaıta jabdyqtalǵan "Taksı tasymaldary boıynsha avtokólik qyzmetteri" 2272-2012 Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik standartynyń talaptaryna sáıkes keletin jeńil avtokólik quraldary paıdalanylady.
Taksıdiń aldyńǵy jáne artqy jaqtarynda tórtburysh túrinde "Múgedek" aıryqsha belgiler jáne Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2014 jylǵy 13 qarashadaǵy № 1196 qaýlysymen bekitilgen Jol júrisi qaǵıdalaryna 1-qosymshaǵa sáıkes Jol belgileriniń 7.17-tarmaǵynda kórsetilgen jol belgisi nyshanynyń beınesi belgilenedi.
Múgedek adamdar úshin "Invataksı" qyzmeti qamtylǵan
Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń bastamasy boıynsha Avtomobıl kóligimen múgedekterdi tasymaldaý jóninde qyzmetter kórsetý qaǵıdalaryna (QR Kólik jáne kommýnıkaııa mınıstriniń m. a. 01.11.2013 j. № 859 buıryǵy) (budan ári – Qaǵıdalar) jergilikti atqarýshy organdardyń ınvataksı qyzmetterin kórsetýin retteıtin bólim engizildi. Bul erejeler Qazaqstannyń barlyq aýmaǵynda qoldanylady jáne menshik nysanyna qaramastan barlyq jeke jáne zańdy tulǵalar úshin mindetti bolyp tabylady.
Invataksı qyzmeti júrip-turýy qıyn birinshi jáne ekinshi toptaǵy múgedektigi bar, kreslo-arbamen jáne jeke kómekshiniń qyzmetimen qamtamasyz etýge kórsetkishteri bar adamdardy qoldaý jónindegi qosymsha shara bolyp tabylady.
Qazirgi ýaqytta eldiń barlyq óńirlerinde jergilikti atqarýshy organdar úkimettik emes uıymdar arasynda memlekettik áleýmettik tapsyrysty ornalastyrý arqyly ınvataksı qyzmetteriniń jumysyn uıymdastyryp jatyr.
Múgedektigi bar adamdar jumys ornyna deıin (jáne keri qaraı); oqý oryndaryna; jergilikti ókildi jáne atqarýshy organdarǵa; sotqa, prokýratýraǵa, notarıattyq keńselerge; medıınalyq mekemelerge (jedel (shuǵyl) medıınalyq kómek kórsetý jaǵdaılaryn qospaǵanda); áýejaılarǵa, temirjol vokzaldaryna, avtovokzaldarǵa, teńiz jáne ózen porttaryna; arnaýly áleýmettik qyzmetter kórsetetin uıymdarǵa jáne áleýmettik salanyń basqa da obektilerine tegin jetkiziledi.
"Adyrna" ulttyq portaly
