Búgin QR Parlament Senatynda Palata spıkeri Máýlen Áshimbaevtyń tóraǵalyǵymen Jergilikti ókildi organdarmen ózara is-qımyl jasaý jónindegi keńestiń otyrysy ótti.
Is-sharaǵa senator-májilismendermen qatar «Qazaqstan máslıhattary depýtattarynyń birlestigi» RQB tóraǵasy Tóleýbek Muqashev bastaǵan 20 óńirdiń máslıhat tóraǵalary qatysty.
Onda Senat pen máslıhattardyń ózara birlesken is-qımylynyń kókeıkesti máseleleri, «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jergilikti ózin-ózi basqarý týraly» Zań jobasy talqylandy. Sondaı-aq Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń jergilikti ózin-ózi basqarýǵa qatysty tapsyrmalarynan týyndaıtyn mindetter paıymdalyp, atqarylmaq jumystyń basym baǵyttary aıqyndaldy.
Jıyndy ashqan M.Áshimbaev el Prezıdenti belgilegen mindetterdi júıeli túrde iske asyrý úshin kúsh biriktirýdiń mańyzdylyǵyna toqtaldy. Ol boıynsha jańa formaııadaǵy zańdardy qabyldaý isine máslıhat depýtattaryn tartýdyń mańyzy zor, al senatorlar óńirlerdi damytýda jergilikti ınfraqurylymnyń qordalanǵan problemalaryn júıeli túrde sheshýge yqpal etýge tıis.
Óz sózinde «Qazaqstan máslıhattary depýtattarynyń birlestigi» RQB tóraǵasy Tóleýbek Muqashev osy otyrystyń ótýine bastamashy bolǵan Senat jetekshisine birlestik atynan alǵys bildirip, jańadan saılanǵan máslıhatshylardyń qyzý jumysqa kirisip ketkenin jetkizdi.
«Salaǵa qatysty árbir ótkir másele bizdiń qyraǵy nazarymyzda. Qazirgi zań jobasynyń kúshti jáne álsiz jaqtarynyń SWOT-taldaýyna qaraǵanda, qalalar men aýyldarda máslıhattar men jergilikti bılik tarmaqtarynyń qosarlasqan gıbrıd júıesiniń formasyn saqtaý qatelikterge jol ashyp otyr. Qazaqstannyń jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytýdyń 2025 jylǵa deıingi konepııasynda kózdelgen jergilikti ózin-ózi basqarý ákimshiliginiń quzyreti, uıymdastyrylýy jáne qyzmetiniń ereje-tártibiniń zań jobasynda qarastyrylmaýy da durys emes. Al mundaı urymtal da olqylyqqa bastaıtyn tustar qabyldanyp, ótip ketpeýi kerek. Bulardy qazirden sheber oılastyryp qoımasaq, aldaǵy ýaqytta qalalyq jáne aýyldyq eldi mekenderdiń onsyz da kúrdeli ahýaly men oń damýyna keri áserin tıgizedi» dedi RQB tóraǵasy.
Onyń aıtýynsha, Memleket basshysynyń «Jańa Qazaqstan» ustanymy depýtattardyń bilim-biligin kóterý men turǵyndarmen qarym-qatynasty qaıta qurý, máslıhatshynyń mandatyn keri shaqyryp alý ınstıtýttaryn engizýdi talap etedi.
«Budan bylaı máslıhatshylar men senatorlar, májilismenderdiń jańa jaǵdaıdaǵy qyzmet tıimdiliginiń – eń aldymen óz okrýginde sapaly áleýmettik ınfraqurylymdy uıymdastyrýshylyǵynan kórinetinin bilip otyrmyz. Menińshe, aldaǵy ýaqytta kóptegen áleýmettik ınfraqurylym nysandary halyqtyń talaby men memlekettik baǵdarlamalardy ózara úılestirý arqyly salynatyn bolady. Bul da bolsa depýtattardyń aktıvıst azamattarmen birge aýmaqtyq ákimdikter jumysyna turaqty monıtorıng pen baqylaý jasaýynyń mańyzdylyǵyn burynǵydan da arttyra túsedi» dep atap ótti T.Muqashev.
Otyrys barysynda birlestik músheleri – Qostanaı oblystyq máslıhatynyń tóraǵasy S.Eanov, Mańǵystaý oblysy máslıhatynyń tóraǵasy J.Mataev, Almaty qalasy máslıhatynyń tóraǵasy M.Otynshıev jáne jańadan qurylǵan Abaı oblysy máslıhatynyń tóraǵasy Q.Súleımenovtiń sóz alyp, baıandama jasaǵanyn atap ótý kerek. Olardyń oılary Parlament pen máslıhattardyń osylaısha ózara tyǵyz jumys jasaýynyń tıimdiligine kelip toǵysty. Tek osylaı ǵana memlekettik saıasatty júzege asyrýda júıelilikti qamtamasyz etýge bolady. Aıtalyq, Abaı oblysy máslıhatynyń tóraǵasy «Tyǵyz yntymaqtastyqqa jumys jasaýdaǵy basty maqsatymyz – jergilikti memlekettik basqarý týraly zańdardy tıimdi jáne sapaly qabyldaýǵa yqpal etý. Zańnama boıynsha, naqtyraq aıtsaq, zańnama normalary boıynsha, agrarlyq másele, mal sharýashylyǵy, jer qoınaýyn paıdalaný máseleleri boıynsha suraqtar týyndaýda. Bizde zańdardy bekitýge, ózgerister engizýge qatysýǵa nıetimiz bar ekenin atap ótkim keledi. Sebebi aımaqtarda keıbir zańdar qaıta qaraýdy talap etedi» dep túıindedi.
Jıyn usynystarsyz da bolmady. Máselen, RQB tóraǵasy T.Muqashev bylaı dep tujyrdy:
«Depýtattar elde bolyp jatqan barlyq oqıǵalardyń bel ortasynda júr. Al abyroı saqtap, óz mindetimizdi kásibı atqarý úshin árbir máslıhat múshesi de tóraǵasynan bastap úzdiksiz ózin-ózi tulǵalyq tárbıeleý men damytyp oqytý rejımine kóshpeı bolmaıdy. Endigi qoǵam suranysyndaǵy depýtat – bilimdi de bilikti, professıonal depýtat. Ol únemi jańa bilimdi izdestirý, ózindik synı jáne strategııalyq oılaýyn, memleketshil dúnıetanym-sanasyn jáne basqarýshylyq quzyrettiligin qalyptastyrýy tıis».
Aıta keteıik, iske asyrylǵan reformalardyń arqasynda jalpy depýtattyq korpýstyń ókilettikteri edáýir keńeıdi. Eki palataly Parlamenttiń jumysy da ózgerdi. Osy qatarda qazirgi máslıhatshylardyń alǵashqy býyndarǵa qaraǵanda birqatar artyqshylyqqa ıe bolyp jatyr. Mysaly, burynǵylar «hatshy» ǵana bolsa, endigiler bul ókilettilikke «tóraǵa» mártebesinde kelip otyr. Sonymen qatar máslıhat ókilderi tuńǵysh ret Senattyń Jergilikti ókildi organdarmen ózara is-qımyl jónindegi keńes quramyna endi. Al T.Muqashev osy Keńes tóraǵasynyń orynbasarlyǵyn atqarady.
Budan ármen jıyn máslıhatshylardyń Senattyń áralýan salalyq komıtetterimen kezdesýlerge ulasty. Sol júzdesýler sońynda «Qazaqstan máslıhattary depýtattarynyń birlestigi» RQB men MTQB «Parlamentarızm ınstıtýty» ShJQ RMK arasynda ózara áriptestik týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Bul qujatqa sáıkes aldaǵy ýaqytta Instıtýt zańnama tıimdiligin taldaý barysynda olardy óńirlerdegi máslıhattardyń nazarynan ótkizip, ár aımaqtyń erekshelikteri men usynystaryn eskerip otyratyn bolady.
