Qurmetti redakııa!
Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory atynan kásibı qyzmetterińizde tabys tileı otyryp, adyrna.kz saıtynda 2019 jylǵy 18 aqpanda jarııalanǵan «Sáýle Ábedınova: qaıtys bolǵan adam qalaı keledi?» atty materıalǵa jaýap retinde ázirlengen maqalany oqyrmandardyń nazaryna usyný úshin jiberip otyrmyz. Muragerlik quqyǵy máselesi qamtylǵan osy maqalany jarııalaýyńyzdy suraımyz.
Aldyn ala alǵysymyzdy bildiremiz jáne aldaǵy ýaqytta yntymaqtastyǵymyz jalǵasady degen úmittemiz.
Qurmetpen,
«BJZQ» AQ baspasóz qyzmeti
Zeınetaqy qoryndaǵy zeınetaqy jınaqtary ósıet boıynsha jáne zańǵa
sáıkes muraǵa qaldyrylady
Muragerlik quqyq máselesi eń bir kúrdeli máselelerdiń biri ekeni
belgili. Óıtkeni ol kóptegen zań baptaryn qamtıdy jáne tıisti qujattar
toptamasyn talap etedi.
Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qorynyń (budan ári – BJZQ, Qor)
keńselerinde de osy másele boıynsha keıde salymshylar men alýshylar
tarapynan túsinispeýshilikter oryn alyp jatady. Ádette Qorda zeınetqy
jınaqtary bar adam qaıtys bolǵan jaǵdaıda, onyń otbasy múshesine nemese
jerleýdi uıymdastyrǵan adamǵa qaıtys bolǵan adamnyń jınaqtary esebinen
jerleýge arnalǵan birjolǵy tólem tólenedi. Mine osy aqshany rásimdeýge
kelgenderdiń kópshiligi: «Shotta qansha aqsha jatyr? Bilýge bola ma? Onyń
barlyǵyn qashan beresizder?» - dep suraıdy. Tipti «Jalǵyz murager men,
jınaq aqshany meniń shotyma aýdaryńyzdar» - dep, mura qaldyrýshynyń
qaıtys bolǵany týraly kýálik pen óziniń jeke kýáligin ǵana usynatyndar
bar.
Árıne, Qor mamandary týysynan, baýyrynan aıyrylǵan azamattardyń
jaǵdaıyn, ishki kúızelisin jaqsy túsinedi. Biraq Qor tek zań aıasynda ǵana
qyzmet atqarady. Mamandar osyny túsindirýge tyrysady. Al keıbir
azamattar muny túsingileri kelmeı, Qor mamandaryn aıyptaýǵa deıin
barady. Osyǵan baılanysty zeınetaqy jınaqtary bar qaıtys bolǵan
adamnyń jınaqtaryn mura boıynsha qalaı alýǵa bolatyndyǵy týraly taǵy
da túsindire ketýdi uıǵardyq.
Aldymen Qordyń «Qazaqstan respýblıkasynda zeınetaqymen
qamsyzdandyrý týraly» QR Zańynyń 57-babyna sáıkes, salymshynyń
zeınetaqy jınaqtarynyń qupııalylyǵyna kepildik beretindigin aıta ketken
jón. Sondyqtan jeke zeınetaqy shotynyń bolýy, ondaǵy aqsha qaldyqtary
men onyń qozǵalysy týraly anyqtamalar, salymshy (alýshy) qaıtys bolǵan
jaǵdaıda, zań boıynsha muragerlik quqyǵy týraly kýálikke sáıkes
muragerler bolyp tabylatyn nemese ósıette atalǵan adamdarǵa jazbasha
suraý salý boıynsha nemese sottarǵa olardyń is júrgizýindegi muragerlik
ister boıynsha uıǵarymnyń negizinde beriledi. Sonymen qatar notarıýstar
men sheteldik konsýldyq mekemeler ózderiniń óndirisindegi muragerlik ister
boıynsha (muragerler ótinish bergen jaǵdaıda) qaıtys bolǵan
salymshylardyń (alýshylardyń) Qorda jeke zeınetaqy shotynyń jáne onda
aqshanyń bolýy týraly anyqtamalardy BJZQ-ǵa saýal joldaý arqyly ala
alady. Bul qyzmet notarıýstarǵa júgingen muragerlerdiń ýaqytyn
únemdeıdi jáne qaǵazbastylyqty azaıtady.
Sonymen zeınetaqy jınaqtary bar adam qaıtys bolǵan jaǵdaıda, Qor
qajet jaǵdaıda onyń otbasyna nemese jerleýdi uıymdastyrǵan adamǵa
jerleýge arnalǵan birjolǵy tólem tóleıdi. Bul tólem 1998 jyldan beri
júzege asyrylyp keledi jáne onyń kólemi ár jyldary árqalaı bolyp keldi.
Al bıyl onyń somasy tıisti qarjy jylyna belgilengen aılyq eseptik
kórsetkishtiń 52,4 eselengen mólsherinde (2525*52,4 = 132 310 teńge)
belgilengen.
Biraq bul soma jeke zeınetaqy shotynda jatqan qarajattan aspaýy
tıis. Eger jerleýge arnalǵan birjolǵy tólemnen keıin shotta qalǵan
aqshanyń somasy eń tómen zeınetaqy mólsherinen (bıyl: 36 108 teńge)
aspaıtyn bolsa, onda bul qaldyq jerleýge arnalǵan bir jolǵy tólemge
qosylyp tólenedi. Zań boıynsha jerleýge arnalǵan tólem 5 (bes) jumys kúni
ishinde alýshynyń bank shotyna aýdarylady.
Eskere ketelik, jerleýge arnalǵan tólemge 10 paıyz mólsherinde jeke
tabys salyǵy salynady.
Jerleýge arnalǵan birjolǵy tólemdi alý úshin mynadaı qujattar
talap etiledi: zeınetaqy jınaqtary bar qaıtys bolǵan adamnyń otbasy
múshesiniń nemese jerleýdi júzege asyrǵan tulǵanyń jeke basyn
kýálandyratyn qujattyń kóshirmesi jáne salystyrý úshin túpnusqasy,
zeınetaqy jınaqtary bar adamnyń qaıtys bolǵany týraly kýáliktiń
kóshirmesi jáne salystyrý úshin túpnusqasy jáne alýshynyń bank shoty
týraly málimetter.
Al zeınetaqy qorynda jerleýge arnalǵan birjolǵy tólemnen keıin
qalǵan zeınetaqy jınaqtaryn alý úshin Muragerlik quqyǵy týraly kýálik
qajet. Ony alý úshin murager notarıýsqa júginip, ótinish beredi.
Muragerlikke quqyǵy bar tulǵalardyń tolyq tizimi Qazaqstan
Respýblıkasynyń Azamattyq kodeksinde kórsetilgen. Al murany qabyldaý
týraly ótinish, muraǵa qaldyrýshy qaıtys bolǵan kúnnen bastap 6 (alty)
aıdyń ishinde berilýi tıis. Eger murager murany qabyldaý merzimin ótkizip
alǵan bolsa, onda sotqa júginýine týra keledi. Mura ashylǵan kúnnen bastap
alty aı ótken soń, notarıýs muragerdiń ótinishi boıynsha oǵan Muragerlik
quqyǵy týraly kýálik berýge mindetti.
Al BJZQ Zańnyń 34-baby 9-shy tarmaǵynyń 2) tarmaqshasyna sáıkes
QR Úkimeti bekitken tártippen zeınetaqy tólemderin júzege asyrady.
Qaıtys bolǵan adamnyń zeınetaqy jınaqtaryn alý úshin muragerler Qor
keńsesine ózderi júgingende myna qujattardy usynady: BJZQ ishki
qujatymen bekitilgen nysan boıynsha ótinish, muragerdiń jeke basyn
kýálandyratyn qujattyń kóshirmesi jáne salystyrý úshin túpnusqasy,
zeınetaqy jınaqtary bar adamnyń qaıtys bolǵany týraly kýáliktiń
notarıat kýálandyrǵan kóshirmesi, muragerlik quqyǵy týraly kýáliktiń
túpnusqasy nemese notarıat kýálandyrǵan kóshirmesi ne muraǵa beriletin
múlikti bólý týraly kelisimniń túpnusqasy nemese notarıat kýálandyrǵan
kóshirmesi jáne zańdy kúshine engen sot sheshimi, alýshynyń bank shoty
týraly málimetter.
Qorǵa usynylatyn qujattar tizbesi enpf.kz saıtynyń «Qyzmetter» –
«Alýshylarǵa» - «Alýshynyń qaıtys bolýyna baılanysty zeınetaqy
tólemderin resimdeý tártibi» bóliminde kórsetilgen. Qor qujattar toptamasy
usynylǵan soń, qoldanystaǵy zańnama talaptaryna sáıkes zeınetaqy
jınaqtaryn qujattar Qorǵa qabyldanǵan kúnnen bastap 10 (on) jumys kúni
ishinde tóleıdi.
Muragerler Qordyń tek zań aıasynda ǵana qyzmet atqaratyndyǵyna
túsinistikpen qaraıdy degen úmittemiz.
BJZQ baspasóz qyzmeti
