Jurnalist Jarylqap Qalybai Almaty qalasyndaǧy aǧylşyn tılınde bılım beretın mekteptıŋ oquşylary jaily jazdy. Onyŋ aituynşa, bılım aluǧa talpynǧan talapkerler, iaǧni eldıŋ keleşegı sanalatyn oquşylar Qazaq elınde qazaqşa söileuge qymsynady. Avtor mūny " Būlar QR oquşylary emes, tūp-tura RF oquşylarynan aumaidy" dep jazdy. Būl jaily "Adyrna" ūlttyq portaly habarlady.
- Mynau Almaty qalasyndaǧy aǧylşyn tılde bılım beretın bır mekteptıŋ kıreberısı. Aǧylşynşa söilesken balalardy kezdestırmedım. Oquşylardyŋ 90 paiyzy qazaq balalary, qalǧany türık jäne taǧy basqa ūlt diasporalarynyŋ ökılı.Bıren-saran qazaqşa söileitın otbasylardyŋ balalarynyŋ özı myna orysşyl ortada qazaqşa söileuge ūialady nemese köptıŋ yqpalyna jyǧylady. Söitıp öz ana tılın mansūq etıp, orys tılınde söileuge mäjbür bolady. Būlar QR oquşylary emes, tūp-tura RF oquşylarynan aumaidy.
Anda-sanda türıkşe söilegen balalar men ata-analardyŋ sözın estıdım, qazaqşa bır söz joq. Menı pessimist, nigilist, zarlauyq deitın, al özderın optimist sanaityn qazaq ziialylary būǧan ne der eken?!Qaida bara jatyrmyz? Ana tılın ar tūtyp, qazaqy qalpyna qaitatyn namysşyl ūlt bar dep senuge bola ma özı? “Tılı joǧalǧan ūlttyŋ özı de joǧalady” emes pe?! - dep kesıp aitty jurnalist.
Oqyrmandar būǧan qatysty tereŋnen tolǧady:
"Būl bızdıŋ qazırgı ūltymyzdyŋ jaǧdaiy. Tragediia dep aituǧa bolady. Qaida bolsa da, qaraqöz balalarymyz orysşa söileidı, orysşa oilaidy, orysşa tärbielenedı. Üilerınde, otbasynda, özara tek orysşa söileidı. Äke şeşesın bylai qoiaiyq, zamanaui ata-äjelerı de balalarymen orysşa "vnuchok", " vnuchenka" dep söilesedı. Qazaqy mektepte oqityn balalar ana tılıne şetel tıl retınde qarap, üzılıste bır bırımen orysşa söileidı. Astanada tūramyn, qazaqşa söilegen balany körsem, bır kosmostan kelgen bala siiaqty, taŋǧalam. Al ata-analaryna eskertu jasasam, maǧan renjıp, ūrsysady: " Kakoe vaşe delo? " dep. Osy balalardy aqşasyn tölep, arnaiy aǧylşyn mektebınde oqytyp jatyr";"Osyndai tälpış mektep pen ūiymdardy memlekettık tūrǧyda jabu kerek";"Būrynda aitqanmyn, qazırde aitaiyn. Qazaq tılınıŋ kemtarlyǧyn Keŋes ükımetınen körgendı qoiu kerek-tı. Ǧaqil közben qarasaŋ Qazaqşa bılmeitınderdıŋ denı täuelsız Qazaqstanda tärbielenıp, tuylǧandar emes pe?! Kınä Keŋes ükımetınde emes, Qazaqilyqqa bet būrǧysy kelmeitın Kazahtarda bolyp tūr. Äitpese, Keŋes ükımetınde tuylyp, tärbielengen aǧa-apa, ata-äjelerımızdıŋ Qazaqşasy jap-jaqsy ǧoi..." dep jazdy olar.
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
resei
Qazaqstan
qytai
Putin
Qazaq tılı
mektep oquşylar
mektep
orys tılı
orys tılı jyly
qytai tılı
#ört #deputat #mäsele
jarylqap qalybai
tūǧyro
tıl tūǧyr
