Keshe resmı túrde "Jastar Jylynyń" ashylýy boldy. Jastar jyly jastarǵa ne beredi? Qandaı máseleni sheshe alamyz? Osy suraqtardy belgili saıasattanýshy Rasýl Jumalyǵa qoıǵan edik.
-Jastar jylynan ne kútesiz?
-Jastar jyly naýqanshyldyqqa boı aldyrmaı, naqty ister jyly bolsa. Jastarǵa qatysty jobalardyń iske asýymen erekshelense. Sebebi, osyǵan deıingi jyldar bizde ártúrli ataldy. Qarttar jyly boldy. Úsh jyl qatarynan "Aýyl jyly" dep ataldy. Sol naýqanshyldyqtan bas kótermeı formaldy bir is-áreketter oryn aldy. Mysaly, sol úsh jylda aýyl damyp, órkendeýdiń ornyna odan ári qırap, odan ári tas-talqany shyqty. Osy 2019 jyl aldyńǵy aty bar da zaty joq jyldardyń qateligin qaıtalamasa deımiz.
-Qaıtalamaý úshin ne isteý kerek?
-Negizgi úmit Jastar jyly saltanatty forýmdar aıasynda shektelip, jaǵympazdyqty nasıhattamasa eken deımiz. Bul máseleni sheshý joly - jastardyń ózimen tikeleı baılanysqa shyǵý. Jastardyń qolyna múmkindikterdi berý. Laýazymdar, uıymdastyrýshylyq múmkindikter, qarjylyq qoldaý. Bulardyń barlyǵy shendilerdiń qolynda qala berse aldyńǵy tájirıbe kórsetkendeı qur naýqan bolyp qala beredi degen qorqynysh bar. Qoǵamdyq uıymdar, Azamattyq qoǵam ókilderi men jastardyń birlestikteriniń qolyna múmkindik berip kóreıik. Sebebi, osyǵan deıingi jumystardy bılik ózi júrgizgende aıaǵy nemen tynǵany belgili.
Jastardyń arasyndaǵy basty másele dep neni atar edińiz?
-Jastardyń arasynda qıyndyqtar óte kóp. Jastardyń rýhanııaty, jumyspen qamtylýy, joǵary biliminiń qol jetimdiligi, joǵary oqý oryndarynyń jemqorlyqtan ada bolyp, sapaly bilim berýi, dıplomhanaǵa aınalmaı, kishigirim qalalar men aýyl jastarynyń arasyndaǵy máseleler, jastardyń shetelge ketýi, ásirese, bilimdi jastardyń, qolynan is keletinderiniń Qazaqstannan tysqary ketýi, keritartpa dinı aǵymdarǵa shyrmalǵandar, jyldar boıy qordalanǵan bul máselelerdi sheshý úshin bir jyl emes, 5-10 jyldyq keshendi baǵdarlama qabyldanyp, Azamattyq qoǵam ózi muryndyq bolýy tıis. Bizdegi eń basty másele jemqorlyq. Jastar mektep pen joǵary oqý oryndarynda "uıada ne kórseń ushqanda sony ilesiń" deıdi ǵoı, olar da aldyńǵy býynnan kórgenin qaıtalaıdy. Sonda kináli kim? Jastar ma álde, úlken býyn ba?
-Keshe Jastar Jylynyń ashylýynda Elbasynyń qasynda "Jas Otan" men bıliktiń qanatyndaǵy jastar ǵana boldy. Qoǵamnyń úni jetpedi. Jastardyń arasynan 1-2 bolmasa bári oryssha sóıledi degen narazylyq ta áleýmettik jelide jeldeı esti..
-Óte oryndy synı pikirler men málimdemeler. Aıtyp ótkenimizdeı naýqanshyldyqqa aınaldyramyz. Halyqtyń jaıyn oılaıtyn baǵdarlamalar qabyldanady. Aqyr aıaǵynda ol óship tynady, nemese ol aqsha joq bolyp shyǵady. Jastarǵa aınalǵan turǵyn úı keshenderi men jatahqanalar salyndy delik. Is júzinde bılikke jaqyndardyń qolyna kóshedi, jataqhanalar jekeshelenedi. Buny halyqtyń bári kórip otyr. Bolashaqta barlyq qozǵalys pen uıymdardyń ókilderin shaqyrý kerek. Eń úlken jaýapkershilik pen mindet memlekettiń moınynda. Sebebi, barlyq resýrs bıliktiń qolynda.
-Bizdegi "juldyzdar" men tanymal sportshylar bolsyn, el tanıtyn jastardan qoǵamǵa baılanysty saýal qoısańyz "meniń saıasatta sharýam joq" deıdi. Biraq, osyndaı kezdesýler men maraprattaýlardyń ortasynda solar júredi. Nege?
-Bul ekijúzdilik. Jalpy, bizde bári ekijúzdilikke quralady. Bıliktiń basy qasyndaǵylar men qarapaıym halyqtyń ómir súrý ortasy eki bólek planetada. Kóshege shyqsańyz daǵdarys, baǵalardyń sharyqtaýy, jumyssyzdyq, urlyq-qarlyq, qylmystyń órshýi. Teledıdardan múlde basqa Qazaqstan. Keshegideı forýmdarda maqtap-madaqtaý. Jaǵympazdyq.
Biz jastarǵa ıe bolýymyz kerek. Jumyssyz, ashynǵan jastardyń saldary qandaı bolatynyn keshegi "Arab kóktemi" men búgingi Venesýela kórsetti.
Áńgimeńizge rahmet!
"Adyrna" ulttyq portaly
