Shymkent qalasy, Eldorado dámhanasynyń qyzmetkerleri qazaqsha jazylǵan mázirdi talap etken qoǵam belsendisi Asan Anarbaıǵa "Daıarshy mázirdi qazaqsha túsindirgeni úshin sizden 10% obslýjıvanıe alynady" dep jaýap bergen. Qoǵam belsendisi dámhana qyzmetkeriniń bul áreketin anyq qazaq tilin shettetý, qazaq tildi qoǵamnyń quqyǵyn taptaý dep sanap otyr, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
- Búgin bala-shaǵamen oınap bolǵan soń, oıyn-saýyq ortalyǵyna jaqyn jerge tamaqtanýǵa bardyq. Eldorado dámhanasy. Shymkent qalasy Báıdibek bı dańǵyly 25 «A» úıde ornalasqan. As mázirin qazaqsha surap edim qabaǵyn tyrjıtty. Daıashy jigit «qazaqshasy joq» dep kesip aıtty. Ákimshisin shaqyrtýyn ótindim. Bir ýaqytta kelip, suraýymyzdy jetkizgenin, esiginiń syrtyna «Staff only» degen jazý ilingen bólmede otyrǵanyn aıtty. Tapsyrys berdik. Pıa-mıa, sý-pý ákelindi. Álden ýaqyt boldy. Álgi «qupııa esikke» kirip-shyqqandardan ákimshini suraımyn. Biri ishte otyr dese, biri shyǵyp ketken deıdi.
Qazaq tildi azmattyń saýalyna jaýap berýden ashyq bas tartqan dámhana basshylyǵy ne qyzmetkerlerimen baılanysý úshin Asan Anarbaı áleýmettik jelilerdegi paraqshalaryna júgingen. Ondaǵy baılanys nómirlerinen de mardymdy jaýap ala almaǵan. Ol jaıla avtor tómendegideı jazdy:
Telefondy aqtaryp jiberdik. https://eldoradopizza.kz saıtynan baılanys aqparatyn taýyp (saıty, Instgram, TikTok paraqtary da oryssha), +77070011717 nómirine habarlastym. Saǵat 18:50 ketkende tutqany kótergen áıel adam sózimdi shart kesip «bizde qazaqshasy joq» dedi de 71 sekýndta tastaı saldy. Al kerek bolsa... Buǵyp qalatyn men emes. Taǵy qońyraýlattym. Sondaǵy aıtqany nur.kz jazatyndaı «jaǵa ustatty». Zań kúshine engeli bir jyldan assa da endi qazaqshalanyp jatyr dedi. «Jaǵa ustatqany» mynaý:
«Eger de menıýdaǵy taǵamnyń túrleri túsiniksiz bolsa, daıashy qospasyn, barlyǵyn qazaq tilinde túsindirip beredi. Túsindirgeni úshin 10%-tik obslýjıvanıe alynady» deıdi. Qazaqsha sapaly ári tolymdy qyzmet surap turǵan tutynýshyny mazaq qylǵany ma álde... Áıteýir túsine almadym. Kompanııanyń kelbeti sanalatyn operatordyń eki sóziniń biri oryssha, - dep qaıyrdy azamat.
Asan Anarbaı Eldorado dámhanasyna qarasty baılanys qyzmetkeriniń ulttyq tildiń ózin shubarlap, tildik dıskrımınaııaǵa bastamashy bolyp otyrǵandyǵyn aıyptaıdy. Onyń qazaq tilinde sapaly qyzmet alýynyń ózi muńǵa aınalǵanyna qapalanady.
- Eń qasirettisi – «oryssha mázirdi qazaqshalap túsindirgeni 10%-dyq qyzmet aqyǵa kiredi» eken. Buryn-sońdy tildik dıskrımınaııanyń mundaı aýyr túrine ushyrasyp kórmegem. Qatty tıdi. 102-ge tere bergende álgi «syrtqa shyqpaıtyn ákimshiniń esiginen» bireý shyǵyp, ústelimizge keldi. Kezekshi polıeıge qajet bolsa, keıinirek habarlasam dedim. Ózin osy kafeniń qojaıyny, aty Nurjan dep tanystyrǵan er adam sóziniń arasynda qaıta-qaıta qazaq tiliniń patrıoty ekenin aıta berdi, - dedi til janashyry.
Keıinnen ótkir shyndyqty arqaý etken jazba avtory qazaq tildi qoǵamdy qorsynýdyń respýblıkalyq deńgeıde "keń sıpat" alǵanyn ashyq aıtady. Tipti, qazaq kınoóneriniń ózi qazirgi tańda aıyr tilde túsiriletin bolyp júrgenin synǵa alady. Kásiptiń basynda júrgender, halyq ıgiligi úshin túrli óner týyndysyn jasap jatqandar, el alǵysy men halyq yqylasyna bólengengen qazaq tilin sanasyna sińirip, onyń qudiretin túsinýge shaqyrady. Ony til maıdanynyń kúreskeri bylaısha sýretteıdi:
- «Ótkende «Túngi stýdııada» Nurlan Qoıanbaev «Bıznes po kazahskı»di nege oryssha aralas túsirgenin aıtty. Sonda tek qazaqsha túsirse kópshilikke ótpeıtin edi deıdi...» bla-bla-bla... Ýájiniń túri.
Toqeteri, qazaqsha as máziri sóz basynda 3 kúnde, sóz sońynda 2 aptada daıyn boladyǵa keldi.Qazaqy óńir degen joq. Qylmys, zańsyzdyq meken de, adam da talǵamaıdy. Bul jaǵdaıdy tápishtep jazyp otyrǵanym – bar kásipker, azamat, turǵyn «Qazaq tiliniń» jylyn sana-sezimimen túısinip, áreket etse degen tilek, - dep jazdy qoǵam belsendisi buǵan qatysty.
"Adyrna" ulttyq portaly
