«Úlken bolyp qalý úshin ǵalamda,
Úlken arman kerek eken adamǵa!»
M.Shahanov
Arman – adam ataýlynyń qamshynyń sabyndaı qysqa ǵana ǵumyryna mán-maǵyna berip, ony úmit sáýlesimen alǵa qaraı jeteleıtin eń qudiretti kúsh. Halqymyzda «armansyz adam – qanatsyz quspen teń» degen tamasha bir sóz bar. Bul sózdiń mán-maǵynasy biz oılaǵannan anaǵurlym tereńde jatyr.
Kóz aldyńyzǵa qanatsyz qusty elestetip kórińizshi. Iá, ol usha almaıdy, kók aspanda erkin qalyqtap, bıikke samǵaı almaıdy. Onda ol nesine qus bolyp jaratyldy? Tipti, elestetý de múmkin emes.
Mine, arman-maqsaty joq adamdar da dál osy qus tárizdi, ne alǵa jyljı almaıdy, ne shyńdardy baǵyndyra almaıdy. Jaı ǵana bos keýde bolyp, taǵdyrdyń degenine kónip, aqyrynda ómiriniń qalaı ótip ketkenin de bilmeı qalady.
Endeshe, arman – adam qanaty, onsyz ómirdiń eshqandaı máni de, sáni de bolmaq emes.
Bárimiz de adam bolyp jaralǵan soń, armandamaı, úmittenbeı kún keshe almaımyz. «Men kimmin?», «Kim bolamyn?» «Ómirdegi mıssııam qandaı?» degen san túrli saýaldarǵa men de jaýap izdep, jarqyn bolashaqqa oısha sapar shegemin. Kúndiz-túni júz oılantyp, myń tolǵandyratyn, qııalyma qanat bitirip, alǵa jeteleıtin asyl armandarymdy jaryq sáýlege teńeımin. Sebebi, ol maǵan shýaǵyn shashyp, kóńilime qýanysh syılaıdy. Al qarańǵylyq ornaǵan sátterde óziniń jaryǵymen meni adastyrmaı, durys baǵyt-baǵdar beredi.
Oılaǵan saıyn ózine asyqtyratyn aıaýly armandarym, árıne, kóp. Eń bastysy – osynaý ómirden óz ornymdy taýyp, halqyma qalaýly, elime eleýli tulǵa bolsam deımin. Odan soń júregimniń qalaýy – jýrnalıstıkanyń bıigine jetip, óz isimen ózgelerge úlgi bolarlyq bilikti maman atanýdy armandaımyn. Sonymen birge, fılolog retinde babamnyń kózindeı týǵan tilimiz ben ádebıetimizdiń mártebesin asqaqtatyp, mereıin ústem etýge óz úlesimdi qosqym keledi. Qysqa ǵumyrdy mándi de maǵynaly ótkizip, ony ıgilikti isterge toltyrý, barlyq jaǵynan tabysty adam bolyp, maǵan senetin jandardyń úmitin aqtaý syndy negizgi maqsat-murattarym bar.
Sondaı-aq, osylardyń bári birden oryndala salmaıtynyn, myqty erik-jigerdi, úlken eńbek pen temirdeı tózimdi talap etetinin jaqsy bilemin. Sondyqtan da, armandarym qur qııal bolyp qalmas úshin, ýaqyt pen berilgen múmkindikterdi qur jibermeı, ár kúnimdi josparlap, maqsatyma saı áreket etýge barynsha tyrysýdamyn. Bir sózben aıtqanda, jalyndaǵan jastyq shaǵymdy arman jolyndaǵy izgilikti isterge arnaǵym keledi.
Endeshe,
«Adam , sirá, baqytyn mise etken be,
Armandaıyq, armansyz kisi ótken be?
Baılamy joq baqytqa quldyq urmaı,
Ne jetsin arman qýyp, is etkenge»,- dep, aqıyq aqyn Muqaǵalı aıtpaqshy, armandaı bileıik, sol armandarǵa sene bileıik! Armandar mindetti túrde oryndalady!
...Áne, meniń armanym Alataýdyń asqaq shyńdarynan taǵy da qol bulǵady.
Sabına IGILIK,
ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń
fılologııa jáne álem tilderi fakýltetiniń 2-kýrs stýdenti
