M. Qozybaev atyndaǧy Soltüstık Qazaqstan universitetınıŋ rektory – basqarma töraǧasy Erbol İsakaev Arizona universitetımen yntymaqtastyqtyŋ nätijelerı men jaŋa kezeŋderı turaly aitty. Onyŋ aituynşa, Qazaqstan Prezidentınıŋ bastamasymen ıske asqan būl serıktestık elımızdıŋ joǧary bılım jäne ǧylymi zertteuler jüiesın damytudaǧy maŋyzdy qadam boldy. Bügınde bırlesken baǧdarlamalar boiynşa 1200-den astam student oqyp jatyr, universitet studentterınıŋ jalpy sany 6,5 myŋǧa jetıp, olardyŋ geografiiasy Qazaqstannyŋ barlyq öŋırlerın jäne bırqatar şetel memleketterın qamtidy. İsakaevtyŋ aituynşa, soŋǧy üş jylda ekı universitet arasyndaǧy yntymaqtastyq bılım beru baǧdarlamalarynan auqymdy ǧylymi jobalardy jüzege asyru deŋgeiıne öttı.
Arizona universitetımen jäne «QazMūnaiGaz» AQ-men bırlesıp, kükırttı ekologiialyq taza materialdar men tyŋaitqyştarǧa qaita öŋdeu jobasy ıske asyryluda. Būl joba himiia önerkäsıbınıŋ jaŋa sektoryn qalyptastyruǧa mümkındık beredı. Qazaqstanda alǧaş ret üşınşı buyn sekvenirleu tehnologiiasyna negızdelgen funksionaldyq genomika boiynşa bıregei kurstar ıske qosyldy – būl genomdy anyqtaudyŋ eŋ zamanaui ädısı. Baǧdarlama boiynşa elımızdıŋ ǧylymi-zertteu instituttary men joǧary oqu oryndarynyŋ 10 ǧalymy daiyndyqtan öttı.
Atalǧan tehnologiia genom qūrylymyn tolyq qalpyna keltıruge jäne önımdılıkke, küizelısterge tözımdılıkke, önım sapasyna jauap beretın genderdı däl anyqtauǧa mümkındık beredı. Būl jaŋa tözımdı auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn şyǧara alatyn seleksionerler men genetikterdıŋ jaŋa buynyn daiarlauǧa negız qalaidy. Soltüstık Qazaqstan oblysy basşylyǧy ǧylymi zertteulerdı qoldau maqsatynda mal şaruaşylyǧy, ösımdık şaruaşylyǧy jäne agrosektordaǧy sifrlyq şeşımderdı synaqtan ötkızu üşın 500 gektar jer böldı. Būǧan qosa, Arizona universitetınıŋ professory Djeffri Piunanyŋ jetekşılıgımen elementar kükırtten innovasiialyq polimerlık materialdar jasau jobasy jüzege asyrylyp jatyr. Universitet sonymen qatar su resurstary, agrogenomika, bioinformatika jäne sirek januarlar men ösımdıkterdıŋ genetikalyq qoryn saqtau baǧyttarynda zertteuler jürgızude.
Erbol İsakaevtyŋ aituynşa, mūndai jobalar aimaqtyq joǧary oqu oryndarynyŋ ǧylymi ekojüie qalyptastyrudaǧy jäne bılım ekonomikasyn damytudaǧy äleuetın körsetıp, olardy Qazaqstannyŋ tūraqty ösuınıŋ negızgı qozǧauşy küşterıne ainaldyrady.
