Şabuyl tura 2020 jylǧy «Süleimani kegı» operasiiasy ssenariiımen qaitalandy. 2020 jyly AQŞ İrannyŋ äigılı qolbasşysy Kasem Süleimanidı öltırdı. İran bilıgı AQŞ-tyŋ İraktaǧy bazasyn atqylady. Keiın İrannyŋ jäne AQŞ-tyŋ şeneunıkterı anonimdı türde «bazaǧa şabuyl jasaityny jaily Tegeran diplomatiialyq arnalar arqyly Vaşingtonǧa aldyn-ala eskerttı» dedı. Söitıp bärı riza boldy. AQŞ özıne basty qauıptıŋ bırı dep sanaǧan Süleimanidı öltırdı, aiatolla rejimı «kek alǧandai» boldy, İran halqy rejimnıŋ myqty ekenıne sendı. Tramp ta riza, Tegeran da riza.
Endı bügın tura osy qaitalanǧan siiaqty. «Äl-Udeid» bazasy soqqyǧa deiın evakuasiialanǧany aityldy. Bır qyzyǧy, Tramp barlyǧyn jaiyp saldy. El basşylary būndai aqparatty aita bermeidı. Bıraq Tramp emes. Ol keide aitylmaityn aqparatty aityp qalatyny bar. Ol jaŋa ǧana bylai dedı: «Iаdrolyq nysandaryn joiǧanymyzǧa İran resmi türde jauap berdı jäne bız kütkendei olardyŋ jauaby öte älsız boldy, bız şabuyldy nätijelı türde toitardyq. Olar 14 zymyran atty, 13 zymyrandy qaǧyp tüsırdık, al bıreuı qauıpsız aimaqqa tüsetın bolǧandyqtan nazar audarmadyq. Men bırde-bır amerikalyq zardap şekpegenıne jäne eşqandai şyǧyn bolmaǧanyna quanyştymyn. MEN İRANǦA ALDYN ALA ESKERTU JASAǦANY ÜŞIN ALǦYS AITQYM KELEDI - būl bırde-bır adamnyŋ ömırın joǧaltpauǧa jäne jaraqat almauyna mümkındık berdı. Endı İran tūraqtylyq pen beibıtşılık jolyna tüse alady jäne men İzraildı de solai etuge şaqyramyn», - deidı Tramp.
Osymen AQŞ-İran teketıresı bırşama bäseŋdegen siiaqty. Endı jaqyn aralyqta İzrail-İran qaqtyǧysy da toqtauy mümkın. Qaqtyǧys aiaqtalǧan soŋ, ekı tarap ta jeŋgenın jariialaidy. Ol ışkı auditoriia üşın aitylatyn dünie ǧoi. İran bilıgı «sionisterdı joidyq», «zymyranmen töpeledık», «Temır kümbezden zymyrandarymyz ötıp kettı» deidı. İzrail «İranǧa oŋdyrmai soqqy jasadyq» deidı. Şablondy sözder ǧoi.
Bıraq fakt degen bar. İzrail İran tarapynan tönuı yqtimal qauıptı 10-15 jylǧa şegerdı. İrannyŋ proksilerın älsırettı. Byltyr HAMAS, Hezbolla, husitter soqqy aldy. Endı mıne İrannyŋ özın äskeri tūrǧydan soqqylady. Äue qorǧanys jüiesın älsırettı, aviasiiasynyŋ basym bölıgın qūrtty, zymyran qoryn azaitty, zymyran atu qondyrǧylarynyŋ basym bölıgın joidy, äskeri nysandar men iadrolyq keşenderın soqqylady, iemdenu öte qiyn sentrifugalardy atqylady, iadrolyq salada mol täjıribege ie ǧalymdardy, äskeri salada ülken operasiialardy josparlai alatyn bıraz qolbasşylardy öltırdı. Būnyŋ bärı İran tarapynan tönetın qauıptı kemı 10-15 jylǧa şegındıredı.
İzrail de bırşama şyǧynǧa ūşyrady jäne onyŋ eŋ bastysy ekonomikalyq tūrǧydan edı. İzrail oppozisiiasy endı Netaniahu bilıgın qataŋ synaityn bolady jäne ony bilıkten taidyruǧa tyrysuy mümkın. Būǧan deiın de tyrysqan. «Temır kümbez nege barlyq zymyrandy atyp tüsırmedı» dep bastaidy jäne Gazada älı de tūtqynda otyrǧan jandar jaily aitady.
Bıraq soǧys älı bıtken joq. İran-İzrail arasyndaǧy qaqtyǧys jalǧasyp jatyr. Qyzu faza aiaqtalmady. Eger jaqyn künderı soǧystyŋ qyzu fazasy aiaqtalsa, onda artynşa kelıssöz bastalady. Kelıssözde AQŞ İran tarapyn qiyn şarttarǧa köndıruge tyrysady. Mysaly baiytylǧan uran qoryn üşınşı bır elge beru, iadrolyq baǧdarlamasyn toqtatu, beibıt atomǧa qajet baiytylǧan urandy syrttan satyp alu, zymyran baǧdarlamasyn özgertu degen siiaqty. Ädette qaqtyǧystan keiıngı kelıssözder auyr ötedı. Körermız. Bızdıkı jai oi ǧoi.
