Qazaqstan syrtqy ıster ministrı Qairat Äbdırahmanov Qytaidyŋ Şyŋjaŋ Ūiǧyr avtonomiialy audanynyŋ bilıgı 625 etnikalyq qazaqtyŋ Qazaqstanǧa şyǧuyna salynǧan şekteudı alyp tastau mäselesın qarastyryp jatqanyn mälımdedı. Būl turaly ol Astanada ötken ükımet jiynynda Azattyq tılşısınıŋ saualyna jauap beru barysynda aitqan.
«Bız būǧan qatysty Qytailyq ärıptesterımızben keŋesu ötıp jatqanyn turaly bırneşe ret aittyq. Özım Qytai syrtqy ıster ministrı Van İmen kezdestım. Bırınşı orynbasarym Şyŋjaŋǧa arnaiy missiiamen bayp qaitty. Bız öz azamattarymyzǧa qatysty mäselenı Qytai jaǧymen aşyq talqylaimyz jäne ol turaly azamattardy uaqtyly habardar etuge tyrysamyz» dedı Äbdırahmanov.
«Qazırgı künge deiıngı mälımet boiynşa, Qazaqstan Syrtqy ıster ministrlıgı men şetelge şyǧu qūjatyn räsımdeu mekemelerıne kömek sūrap jügıngen 19 etnikalyq qazaqtyŋ 14-ı bosatyldy. Olar qos azamattyǧy bar boluyna bailanysty Qazaqstanǧa şyǧuyna tyiym salynǧan edı. Sonymen qatar, Qytai resmi ökılderımen jürgızılgen keŋesuler nätijesınde Qytaidyŋ Qazaqstandaǧy elşılıgı men konsuldyǧy arqyly biyl mausymnyŋ basynan berı 1870 etnikalyq qazaqtyŋ Qytai azamattyǧynan jeŋıldetılgen tärtıppen şyǧu turaly qūjaty räsımdeldı» dedı Qairat Äbdırahmanov.
Qytaidaǧy qazaqtardyŋ qiyn jaǧdaiy turaly äŋgıme köterılgelı bıraz uaqyt boldy. Qazırgı eseppen onda 1,5 million etnikalyq qazaq tūrady. Tarihşylarymyzdyŋ aituy boiynşa, Qytaidaǧy üş aimaq – Altai, Ile, Tarbaǧatai, qazaqtardyŋ baiyrǧy mekenı. Tek 18 ǧasyrda Qytai men Reseidıŋ şekara bölısı kezınde Qytai territoriiasynda qalyp qoiǧan aimaqtar. Qytaidaǧy qazaqtar 1992 jyldan berı Qazaqstanǧa qonys audara bastaǧan. Künı bügınge deiın 150 myŋdai qazaq atajūrtyna oralyp, Qazaqstan azamattyǧyn alyp ülgergen. Alaida, keibır aǧaiyndardyŋ Qytaidaǧy jaqsy tırlıktı (zeinetaqysyn, t.b. igılıkterdı) qimai QR azamattyǧyn almai nemese qos azamattyqpen künelıtp jürgen aǧaiyndardyŋ bas dauǧa qalyp jatyr. Qazır anasy men balasy Qazaqstan azamaty, äkesı Qytai azamaty nemese kerısınşe jürgen otbasylar köptep sanaluda. Söitıp, ekıge jarylǧan otbasylardyŋ mūŋy asqyna bastady. Būl ıske Qazaqstan Syrtqy ıster ministrlıgı de aralasyp, zaŋ aiasynda şeşıluı mümkın jaǧdaiattardy qarastyryp keledı. Qairat Äbdırahmanovtıŋ būl jolǧy jauaby da sonyŋ aiǧaǧy. Is oŋynan şeşıler dep ümıttenemız.
E. Bainūr.
Qazaq gazetterı
