«Evrazııa+ORT JShS»-ne (Birinshi arna Eýrazııa) 8,1 mıllıard teńgeniń shyǵyny týraly materıaldardy quqyq qorǵaý organdaryna berý usynyldy, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly «Kazakh24.info»-ǵa silteme jasap.
—Aýdıtorlyq eseptiń nátıjesi boıynsha Esep komıtetiniń basshysyna «quqyq qorǵaý organdaryna keltirilgen zalal faktileri boıynsha memlekettik aýdıt materıaldaryn belgilengen tártipte proessýaldyq sheshim qabyldaý úshin berý usynyldy. "Evrazııa + ORT" JShS-niń "Alan" JShS jeke kásipornyna nesıe óteýge baılanysty 8 109,9 mln.teńge somasynda aktıvteri joǵalǵan. Jaqyn arada taǵy bir atyshýly qylmystyq istiń beti ashylýy múmkin", — delingen habarlamada.
Basylym 2007 jyldyń aqpanynda sol kezdegi Qazaqstan Respýblıkasynyń Avstrııadaǵy elshisi bolǵan Rahat Álıevtiń jubaıy Darıǵa Nazarbaevamen birge birqatar buqaralyq aqparat quraldary akııalaryna ıelik etetinin moıyndaǵanyn jazdy.
— Onyń medıa-ımperııasynda «Habar» AQ, «Evrazııa+ORT» AQ, «Alma TV» AQ, «NTK» AQ, «Karavan» gazeti, «KTK» AQ, «Evropa plıýs» radıosy, «Rýsskoe radıo», «Retro radıosy», «Aına TV», «KazCenter TV», «TV Media Outdoor Advertising», «TV Media Agency», «BIG Idea Group», sondaı-aq «KVK-Qazaqstan» habar taratý korporaııasy» AQ, «Qazaqstan Telekommýnıkaııalar» AQ habar taratý kompanııalary men jarnama agenttikteri boldy. Bul keıinirek, 2013 jyly eks-aqparat mınıstri, oppozıııa qaıratkeri Altynbek Sársenbaevtyń ólimine qatysty tergeý barysynda belgili boldy. Ol kezde Nursultan Ábishulynyń kúıeý balasy shetelde jasyrynyp júrgen edi. Ol 2007 jyly mamyrda «Nurbanktiń» top-menedjerleri Joldas Temirálıev pen Aıbar Hasenovti urlady degen aıyppen oǵan qarsy qylmystyq is qozǵalǵan kezde Avstrııaǵa qashyp ketken. Olar qarjy uıymyndaǵy úlesterin bergennen keıin Álıev ekeýin de óltirdi» dep eske alady basylym.
Keıinnen Rahat Álıev Nurbankti zańsyz aqshany jylystatý úshin paıdalanǵany belgili boldy.
«Mysaly, 2007 jyldyń mamyr aıynda Darıǵa Nazarbaevanyń kúıeýiniń «Nurbank» AAQ-daǵy jeke shotynan KVK – Qazaqstan teleradıokompanııasynyń shotyna 5,5 mıllıard teńgege jýyq qarjylaı kómek tústi. Iske lıvandyq Interasia SAT S.A.L kompanııasynyń esep aıyrysý shotynyń da qatysy bar. Is júzinde eshqandaı qyzmet kórsetilmegen. Sonymen qatar, «KVK – Qazaqstan teleradıokompanııasy» AQ shamamen 686 mıllıon teńge salyq tóleýden jaltarǵan. Bul aqshanyń basym bóligi Lıvannan quryltaıshysy Álıev bolǵan avstrııalyq kompanııalardyń shottaryna konsaltıngtik qyzmet kórsetýge jalǵan kelisim-sharttar boıynsha túsken. Jedel derekterge sáıkes, tek 2005 jyly ǵana Álıevtiń Avstrııadaǵy kompanııalarynyń esepshotyna 60 mıllıon dollardan astam aqsha aýdarylǵan.Ol jerden qarajat Qazaqstanǵa «taza» qaıtarylyp, bıznesti damytýǵa ketken» dep jazady basylym.
Álıev Venaǵa ushqannan keıin Nurbanktegi úles Darıǵa Nazarbaeva men uly Nuráli Álıevke ótkeni de aıtyldy. Olar óz akııalaryn (barlyǵy 56,69% akııa) Sofıa Sársenovaǵa satyp, 2010 jyly ǵana dırektorlar keńesinen shyqty.
«Elbasynyń qyzdary medıa-ımperııanyń eleýli bóligin óz qoldarynda ustady. Atap aıtqanda, ol «Eýrazııa + ORT» telearnasyn baqylaýdy saqtap qaldy. 2004 jyldan 2007 jyldyń maýsymyna deıin Darıǵa Nazarbaeva «Asar» partııasynan saılanǵan májilis depýtaty boldy. Onyń ishinde 2005 jyldyń aqpan aıynan bastap «Aımaq» depýtattyq tobyn basqardy. Onyń sol kezdegi turaqty kómekshisi «Asar» tóraǵasynyń orynbasary qyzmetin atqarǵan Sergeı Kıselev edi. Al 2004 jyldyń qazan aıynda Májiliske de keldi. 2007 jylǵy janjaldan keıin Darıǵa Nazarbaeva bir-eki jyl úlken saıasattan ketip, «Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti qorynyń» dırektory qyzmetin atqardy. Al Kıselev «Evrazııa+ORT» JShS-niń («Birinshi arna Evrazııa» telearnasy) bas dırektorlyǵyna aýysty. Al 2008 jyly Rahat Álıevtiń aqshany zańdastyrýy qaıta jandandy. Respýblıka Aqparat jáne áleýmettik damý mınıstrligine qarasty uıymdardyń memlekettik aqparattyq saıasatty iske asyrý jáne aktıvterdi basqarý jónindegi is-sharalardy iske asyrý tıimdiligin zerdelegen Esep komıtetiniń aýdıtorlyq esebiniń arqasynda bıyl ǵana belgili boldy» delingen habarlamada.
Qujattan belgili bolǵandaı, 2008 jyldyń 7 qarashasynda «Alan» JShS 9 586,4 mıllıon teńge kóleminde kúlkili mólsherlememen – nebári 10 paıyz jyldyq nesıe alǵan.
«Alaıda kompanııa bul aqshany qaıtarǵysy kelmeıtini anyq. Sol jyldyń 8 qarashasynda «Alan» JShS Brıtandyq Vırgın araldarynda tirkelgen «Borellis Investment Corp» kompanııasyna 50,8 mıllıon fýnt sterlıng (shamamen 9,144 mıllıard teńge – 2008 jylǵy qarashadaǵy fýnt sterlıng baǵamy) somasynda nesıe beredi (ortasha eseppen 180 teńge). Esep komıtetiniń aýdıtorlyq esebinde atap ótilgendeı, keıinirek 2009 jylǵy 9 aqpanda «Alan» JShS, «NurBank» AQ jáne «Evrazııa + ORT» JShS mindettemedegi tulǵalardy ózgertý týraly shart jasasqan. 2008 jylǵy 7 qarashadaǵy qaryz sharty boıynsha barlyq quqyqtar men talaptar oryndalǵan. Ol kezde telearnanyń bas dırektory Darıǵa Nazarbaevanyń senimdi adamy Sergeı Kıselev bolatyn» delingen maqalada.
«Evrazııa+ORT» JShS ózgeniń qaryzyn moınyna alǵan «bul ǵasyr mámilesi» telearnany mol shyǵynǵa ushyratty» delingen maqalada.
«Túsiniksiz jomarttyq jaasaǵan kompanııa 2014 jylǵy 26 jeltoqsanda merzimniń aıaqtalýyn syltaý etip, Borellis Investment Corp. suranysyn qanaǵattandyrmaǵan. Sóıtip, 15 811,2 mln teńge (62,4 mln GBP) somasynda debıtorlyq bereshek qalǵan». Bul jol qaryz Nurbankte qaldy. Sonymen, «Eýrazııa birinshi arnasy» búgingi kúnge deıin 6 254,8 mıllıon teńge kólemindegi nesıe boıynsha negizgi bereshekti óteýdi jalǵastyrýda. Esep komıtetiniń qorytyndysynda atap ótilgendeı, 2021 jyldyń qorytyndysy boıynsha bereshek qaldyǵy 3,3 mlrd» dep tolyqtyrady BAQ.
Aýdıtorlardyń málimetinshe, 2018-2021 jyldarǵa tólengen syıaqy kólemi 855,1 mıllıon teńge bolǵan.
«Nátıjesinde aýdıtorlar anyqtaǵan aktıvterdi joǵaltý túrindegi «Birinshi arna Eýrazııa» telearnasyna keltirilgen zalal 8,1 mlrd teńgeden astam somaǵa baǵalandy. Bul somany aýdıtorlar atap ótkendeı, «Qazaqstan» AQ-nyń telearna qyzmetine esh qatysy joq jeke kompanııa alǵan nesıeniń negizgi qaryzy men syıaqysyn óteýge jumsaǵan» dep jazady basylym.
Bul rette basylym «Eýrazııa birinshi arnasy» basqa da memlekettik BAQ sııaqty bıýdjetten sýbsıdııalanatynyna nazar aýdarady. Atap aıtqanda, Esep komıtetiniń málimetinshe, 2019-2021 jyldar aralyǵynda memlekettik aqparattyq saıasatty iske asyrýǵa 153 mıllıard teńgeden astam qarjy bólingen.
«Memlekettik aqparattyq saıasatty iske asyrýǵa bólingen bıýdjet qarajatynyń eń kóp úlesi (79,4%) mınıstrlikke vedomstvolyq baǵynysty úsh uıymǵa tıesili, onyń ishinde: «Qazteleradıo» AQ – 9 059,5 mln teńge (5,6%), «Habar» AQ – 51 173,5 mln teńge (31,4%), «Qazaqstan» AQ – 69 072,0 mln teńge (42,4%)» delingen qorytyndyda.
«Adyrna» ulttyq portaly
