«AMANAT» partiiasynyŋ janynan qūrylǧan «Jer amanaty» komissiiasy paidalanylmai jatqan jäne zaŋsyz bölıngen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerlerdı memlekettık menşıkke qaitaru mäselesımen ainalysady.
Prezident Qasym-Jomart Toqaev ötken jyly qaŋtar aiynda ötken Ükımettıŋ keŋeitılgen otyrysynda bos jatqan jaiylym jerdı qaitarudy jäne olardy auyl tūrǧyndaryna qoljetımdı etudı tapsyrǧan bolatyn.
Osy oraida, partiia hatşysy, «Jer amanaty» komissiiasynyŋ töraǧasy Däulet Kärıbek «AMANAT» partiiasy Prezidenttıŋ qoǧamdaǧy tıregı retınde Memleket basşysy tapsyrǧan mäselenı şeşuge atsalysatynyn basa aityp öttı. Onyŋ aituynşa soŋǧy bırneşe ai ışınde komissiianyŋ küşımen Qaraǧandy, Jambyl jäne Türkıstan oblystaryndaǧy 140 myŋ gektardan astam jaiylymdyq jer memlekettık menşıkke qaitaryldy.
«Jer – elge amanat, El – erge amanat» degen bar. Osy sebeptı jer mäselesın şeşetın uaqyt keldı. «Jer amanaty» komissiiasynyŋ mındetı – paidalanylmai jatqan jaiylymdyq jerlerdı, zaŋsyz jeke menşıkke ötken jerlerdı memlekettık menşıkke qaitaruǧa kömektesu jäne auyl tūrǧyndaryna qoljetımdı etu. Jasyratyny joq, oligopoliia tek ortalyq deŋgeide ǧana emes, audandyq, öŋırlık deŋgeide de bar, bız olarmen toqtausyz küresemız», -dedı Däulet Kärıbek.
Öz kezegınde Mäjılıs deputaty, komissiia müşesı Erlan Sairov amanattyqtar jaǧdaiymen jeke tanysu üşın elımızdıŋ tükpır-tükpırın aralaǧanyn jetkızdı.
«Bız eŋ şalǧaidaǧy ferma, qystaq, jailaularda boldyq. Qaida barsaq ta, eŋkeigen kärıden eŋbektegen balaǧa deiıngınıŋ aitatyny – Jer. Sondyqtan qazırgı taŋda bızdıŋ partiia osy jer mäselesımen naqty ärı jan-jaqty ainalysuǧa bel buyp otyr. Mıne, osy tūrǧyda «AMANAT» halyqtyŋ mūŋ-müddesın qozǧap jürgen halyqtyq partiia bolǧandyqtan, «Jer – amanaty» degen komissiiany qūryp jatyrmyz. Oǧan elımızge belgılı, özınıŋ prinsiptı pozisiiasy bar, jer mäselesın köterıp jürgen azamattardyŋ barşasy kırıp otyr», - dedı deputat.
Mäjılıs deputaty Aidos Sarymnyŋ pıkırınşe, jer mäselesı qoǧamdaǧy ädılettılık deŋgeiın anyqtaidy.
«Audandarda adamdarǧa mal jaiuǧa, agrobiznespen ainalysuǧa mümkındık bermeitın oligopoliia bar. Jergılıktı oligarhtar jerdıŋ bärın menşıktep alyp, jäibaraqat otyr. Bügıngı taŋda qoǧam bos äŋgıme emes, naqty nätije kütedı. Būl ıste Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgınıŋ neǧūrlym belsendı bolyp, zaŋdy şaralar qabyldamaǧan jaǧdaida qūqyq qorǧau organdary äkımderge qatysty ıs qozǧau üşın jergılıktı atqaruşy organdarǧa ūiǧarymdar bergenı jön», - dedı Aidos Sarym.
Qoǧam qairatkerı, «Serpın» Ūlttyq bılım jäne innovasiialar palatasynyŋ prezidentı Mūrat Äbenovauylda jer talan-tarajǧa tüsıp ketkendıkten, auylazamattary qalaǧa qonys audaruǧa jäne qalaǧa kelgen soŋ da üisız-küisız, jūmyssyz jüruge mäjbür bolyp otyrǧanyn aitty.
«Bız jüielı şaralar qabyldauǧa yqpal etuımız kerek. Mūnda sybailas jemqorlyqtyŋ qūramdas bölıgı bar ekenı tüsınıktı. Onymen qūqyq qorǧau organdary ainalysady. Bıraq ekınşı jaǧynan qoǧam aldyndaǧy jauapkerşılık, qoǧamdyq ūstanym da bar. Ony bügın «AMANAT» partiiasy köterıp otyr», - dedı ol.
Jerdı tiımsız paidalanuǧa qatysty zaŋger Baqytjan Bazarbek naqty mysaldar keltırdı.
«Maŋǧystau oblysyndaǧy şaruaşylyqtardyŋ bırınıŋ jer kölemı 2015 jyly 3,5 mln.ga boldy, būl Moldova, Belgiia, Armeniianyŋ territoriiasynan asady. Qazırgı uaqytta būl şaruaşylyqta 1 mln. gektardan astam jer bar, al maly joq. Uäkılettı organǧa jer uchaskesın alyp qoiuǧa ne kedergı keltırıp otyr? Bız osy siiaqty jaǧdailardyŋ bärın tekseremız», - dedı ol.
Al belgılı telejurnalist Maqsat Tolyqbai «Jer amanaty» komissiiasy jūmysynyŋ erekşelıgıne toqtalyp, oǧan el ömırıne beijai qaramaityn azamattardy atsalysuǧa şaqyrdy.
«Jasyratyny joq, būl ıstıŋ barlyǧyn atqaru ministrlıkterge qiynǧa soǧady. Sondyqtan qazır saiasi partiianyŋ kömegı kerek bolyp otyr. Partiianyŋ resursy ülken. Komissiia jūmysyn aşyq etu üşın barlyq tetıkterdı ıske qosu qajet»,- dedı ol.
Aita keteiık, komissiia qūramyna Janarbek Äşımjan, Qainar Abasov, Artur Platonov syndy Parlament Mäjılısınıŋ deputattary, Bas prokuratura, Auyl şaruaşylyq ministrlıgınıŋ ökılderı, Marat Bäşımov, Kirill Pavlov, Ǧalym Baitoq, Marat Şibūtov, Maqsat Tolyqbai syndy qoǧam qairatkerlerı men blogerler müşe bolyp otyr.
Eske sala keteiık, ötken aptada «AMANAT» partiiasynyŋ aralasuymen Qaraǧandy oblysy Nūra audanynyŋ tūrǧyndary 80 myŋ gektardan astam jaiylymdyq jerge qol jetkızdı.
Jeke qosalqy şaruaşylyqtarǧa arnalǧan jaiylymdar auyl şaruaşylyǧy tauaryn öndıruşıler, auyl äkımderı jäne jergılıktı qoǧamdastyq arasyndaǧy memorandum şeŋberınde berıldı.
Al mäselenı jüielı şeşu üşın partiia qoldanystaǧy zaŋnamaǧa özgerıster engızuge qol jetkızuge niettı.
Atap aitqanda, jaiylymdardyŋ tozuyna jäne şöleittenuıne qarsy küres jönındegı biudjettık baǧdarlamany oblystyq deŋgeiden auyldyq okrugter äkımderınıŋ deŋgeiıne beru, mal basyn eskere otyryp, jaiylymdardyŋ jalpy alaŋyna tüsetın jükteme normalaryn jaŋartu, eldı meken şekarasynan 5 km radiusta auyl şaruaşylyǧy tauaryn öndıruşılerge jaiylym beruge tyiym salu jäne t.b. qajet.
