Qazaqstan Respublikasynyŋ Mysyrdaǧy Tötenşe jäne ökılettı elşısı Qairat Lama-Şarif memleket atauyn özgertu turaly ūsynys tastady. Būl turaly ol Facebook jelısındegı paraqşasynda jazdy, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
«Bügıngı taŋda 193 memleket Bırıkken Ūlttar Ūiymyna müşe bolyp tabylady. Olardyŋ qatarynda 7 memlekettıŋ atauy «stan» jūrnaǧymen aiaqtalady: Afghanistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Pakistan, Tajikistan, Turkmenistan jäne Uzbekistan. Stan – parsy sözı, el degen maǧyna beredı. Sözdıŋ şyǧu törkınıne üŋılsek, jer (land) degen ūǧymǧa da sai keledı. İrandyqtar provinsiiany («Ostan») deidı. Ostan men Astana - tübırles sözder. İrandaǧy 31 provinsiiasynyŋ beseuı «stan» jūrnaǧymen aiaqtalady: Kürdıstan, Lurestan, Huzestan, Sistan men Belujistan, Golestan. Onyŋ üstıne İran tūrǧyndary audan ortalyqtaryn «şahrestan» deidı. 324 şahrestannyŋ altauy da «stan» jūrnaǧyn jalǧap alǧan: Takestan, Deştestan, Tengestan, Larestan, Erdestan, Bajestan. Auǧanstanda – Nuristan, Päkıstanda – Belujstan, Gilgit-Baltistan provinsiialary, İraqta – avtonomdy İraq Kürdıstan aimaǧy, Äzırbaijanda Gobustan qalasy bar. Sonymen qatar Resei Federasiiasynda – Tatarstan, Başqūrstan men Daǧystan respublikalary, Özbekstanda – Qaraqalpaqstan respublikasy bar. Osy 7 el, 20 ırılı-ūsaq eldı mekenderdıŋ ataularyna köz jügırtsek, «stan» ūǧymy BŪŪ-nyŋ resmi terminımen aitqanda – «memleket» (State) maǧynasyn bermeidı. Sondyqtan, menıŋ pıkırımşe, Ata Zaŋymyzǧa özgerıster engızgende QAZAQ MEMLEKETI, KAZAHSKOE GOSUDARSTVO (orysşasy), STATE OF QAZAQ (aǧylşyn tılınde) dep, «taiǧa taŋba basqandai» jazuymyz kerek»,– dedı elşı.Sondai-aq ol «republic» sözıne de toqtalyp öttı.
Respublika degenımız elde halyq sailauy arqyly bilık jürgızu. San ǧasyrlyq tarihi bar «respublika» sözı XX jäne XXI ǧasyrlarda negızgı maǧynasynan airylyp, jauyr bolyp ketkenge ūqsaidy. Qazırgı uaqytta BŪŪ-ǧa müşe 193 elderdıŋ 125-ı memlekettıŋ tolyq resmi atauyna «respublikasy» degen sözdı qosyp jazady. Dei tūrǧanmen, osy tızımde atyna zaty sai kelmeitın, demokratiialyq qūndylyqtaryn joǧaltqan, bır super prezidentke jyldar boiy tabynǧan «respublikalar» jetkılıktı. Sondyqtan State of Israel, State of United Arab Emirates, State of Kuwait, State of Qatar, State of Libya, State of Eritrea sekıldı memlekettıgımızdı körsetetın State of Qazaq atauyn köpşılıktıŋ pıkır talasyna salamyn. Osy rette BŪŪ-na müşe 36 memleket ūltyna latyn tılınen engen «ia» söz tudyruşy jūrnaqty qosyp, qysqa atauyn beredı: Albania, Romania, Serbia, Slovakia, Slovenia, Somalia, Tunisia. Bız de osy ürdısten qalmai, Qazaq memleketınıŋ qysqa atauyn QAZAQIA degenımız jön bolar. Qazaq memleketı men Qazaqiia ataularynyŋ mänı barabar. Ärine, referendum kezınde ūsynys-pıkırlerımızge törelıktı halyq beredı. «Halyq aitsa, qalt aitpaidy» degen atadan balaǧa mūra bolyp qalǧan danalyq sözge moiyn ūsynamyz»,– dep sözın qorytyndylady Qairat Lama-Şarif.
«Adyrna» ūlttyq portaly
