Toǵyz jyldan keıin qańtar oqıǵasynan soń qyzmetinen bosatylǵan burynǵy energetıka mınıstri 2007-2013 jyldar aralyǵynda alty jyl jumys istegen «QazMunaıGaz»-ǵa qaıta oraldy. Bul joly kompanııa basshysy qyzmetin atqarmaq.
14 sáýirde Maǵzum Mırzaǵalıev elimizdegi bas munaı óndirýshi kompanııanyń basqarma tóraǵasy bolyp taǵaıyndaldy. Oǵan «QazMunaıGaz»-dyń esigi taǵy da aıqara ashylady. Eks-mınıstrdiń mansabynyń qalaı órbigenin Orda.kz redakııasy aıtyp berdi, dep jazady kznews.kz saıty.
Mansap joly
1999 jyly «Turan» ýnıversıtetin bitirgen jańadan shyqqan ekonomıst eńbek jolyn osydan eki jyl buryn «Jartas» JShS-de menedjer bolyp bastaǵan. Jumysqa ornalasý kezinde bolashaq energetıka mınıstri jáne prezıdenttiń keńesshisi 19 jasta bolatyn.
1997 jyly tirkelgen «Jartas» JShS kompanııasy Almaty oblysyndaǵy iri taý-ken kásiporyndarynyń biri bolatyn. Kásiporynnyń ózi sonaý 1967 jyly Shilbastaý jol-qurylys kombınaty negizinde jol-qurylys materıaldaryn óndirýshi retinde qurylǵan. 2015 jyldan beri kásiporyn bıýdjetke 112 mln teńge salyq tólegen.
JShS-niń jalǵyz quryltaıshysy jáne birinshi basshysy 1945 jyly týǵan bolashaq mınıstr Marat Myrzaǵalıulynyń ákesi.
2000 jyldardyń basynda Maǵzum Mırzaǵalıev Aqmola oblysy ákimdigine orman sharýashylyǵy jáne bıoresýrstar bóliminiń mamany bolyp jumysqa ornalasyp, bir jyl jumys istegennen keıin ony tastap ketedi. 2001 jyly 23 jastaǵy Maǵzum óziniń eńbek jolyn eń iri munaı kásipshiligi servıstik Schlumberger kompanııasynda bastady. Kompanııanyń shtab-páteri Hıýston men Parıjde ornalasqan. Kompanııanyń ózi, ashyq derekkózderden alynǵan málimetterge sáıkes, Nıderland Antılderindegi offshorlyq aımaqta tirkelgen.
2007 jyly 29 jasynda ol 15 jyldan keıin basqaratyn «QazMunaıGazǵa» jumysqa ornalasady, ol úsh jyl ekologııa mınıstri, bir jyl energetıka mınıstri jáne birneshe aı keńesshi qyzmetterin atqardy. Bolashaq mınıstr 2010 jylǵa deıin bas memlekettik munaı korporaııasynyń quramyna kiretin «TeńizServıs» JShS-in basqardy.
2021 jyly ol Energetıka mınıstri bolyp, bul qyzmette ol 2022 jyldyń qańtaryna deıin jumys isteıdi. Mınıstr qyzmetinen bosatylǵannan keıin ol prezıdent Toqaevtyń ákimshiliginde keńesshi bolyp taǵy úsh aı jumys istedi, al sáýirde «QazMunaıGaz» AQ basqarma tóraǵasy bolyp taǵaıyndaldy.
Maǵzum Myrzaǵalıevtiń úkimet quramyndaǵy basqarýshylyq mansabynyń shyńy Qazaqstannyń jańa tarıhyndaǵy eń qaıǵyly oqıǵaǵa tap boldy. Toqaev suıytylǵan gaz baǵasynyń kóterilýine Mańǵystaý oblysynda, odan keıin búkil elde mıtıngiler bolyp, ońtústik oblystarda, ásirese Almatyda jappaı tártipsizdikke ulasyp ketkenine sol kezdegi Maǵzum Myrzaǵalıev basqarǵan Energetıka mınıstrligin aıyptady.
Eks-mınıstrdiń toǵyz jyldan keıin «QazMunaıGazǵa» oralýy keıbir sarapshylardy tań qaldyra qoımady. Máselen, munaı-gaz salasynyń sarapshysy Artýr Shahnazarıannyń aıtýynsha, ol mınıstr qyzmetinen bosatylǵannan keıin prezıdenttiń zapastaǵy keńesshisi sııaqty qyzmetterge taǵaıyndalýyn. kútip júrgen.
«Bizdiń ulttyq munaı kompanııamyz munaı óndirýden tabys tabady, qazir basty másele – resýrstardyń taýsylýy. Akııalar azaıyp barady, kompanııa úshin bul basty nazarda bolýy kerek. Al kadrlyq sheshim osy sátti eskerý kerek edi. Mundaı máseleni munaı-gaz mamany sheshýi kerek, al ol «servısshi». Al nátıjesin kútemiz, kóremiz», – deıdi Artýr Shahnazarıan.
Sarapshynyń aıtýynsha, eldiń negizgi asyraýshysy «QazMunaıGazdyń» úlken qaryzy bar. Sonymen qatar, kompanııa bankrottyqtan qutyldy, 2015 jyly eldegi devalvaııa onyń qaryzdaryna baılanysty boldy, tipti ony búkil el birge tóledi. Onyń ústine avtogaz daǵdarysy men resýrstardyń taýsylýy sııaqty máseleler qosyldy. Sonymen qatar, mundaı ulttyq munaı kompanııalary birneshe aspektilermen aınalysady: geologııa, munaı óndirý, tasymaldaý, óńdeý jáne satý. Al qazir jaǵdaı Ýkraınadaǵy soǵysqa tikeleı qatysty.
«Bul jerde standartty emes sheshimder qajet. Reseı arqyly ótetin kólik joldary jabylsa, munaıdy qaıda jiberemiz, óndiristi qysqartý kerek pe? Qazir bári ishki faktorlarǵa emes, syrtqy faktorlarǵa baılanysty. Ony tipti el úkimeti de baqylaı almaıdy. Qazir qıyndyqtar óte kóp. Jańa basshylyq jaǵdaıǵa qalaı beıimdeletini belgisiz», — dep suraıdy Artýr Shahnazarıan.
Sarapshynyń pikirinshe, taǵaıyndaý kompanııa ishinde aıtarlyqtaı úlken janjal týǵyzady: basqarma músheleriniń barlyǵy da tóraǵa tańdaýyna kóńili tolmaıdy. Endi bári Maǵzum Myrzaǵalıevtiń áriptesterimen qarym-qatynasyn qalaı jaqsartatynyna baılanysty.
Buǵan qosa, Artýr Shahnazarıan qańtar oqıǵasyna túrtki bolǵan suıytylǵan gaz baǵasyna eks-mınıstrdiń kinási joq deıdi. Avtogazǵa arnalǵan elektrondy aýkıondar týraly sheshimder eki jyl buryn – Energetıka mınıstri qyzmetine taǵaıyndalǵanǵa deıin qabyldanǵan.
Degenmen, Maǵzum Mırzaǵalıevtiń esimi qańtar oqıǵasymen ǵana emes, atyshýly «ROP Operator» JShS-men de este qaldy. 11 qańtarda Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev ROP operatoryn qaldyqtardy jınaýdy júzege asyrýǵa monopolııalyq quqyǵynan aıyrýdy buıyrdy. Prezıdent qaıta óńdeý aqysyn shet elderdegideı memlekettik uıym aınalysýy kerektigin atap ótti. Ókilettikter «ROP Operator» JShS-nen «Jasyl Damý» AQ-na berildi.
Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi basqarý fýnkııasy berilgen «Jasyl Damý» MKK tolyqtaı memleket menshiginde ekenin habarlady.
«ROP operatory» avtokólikterdi kádege jaratýǵa jaýapty boldy, onyń shotyna memleket qarajaty túsip otyrdy. Bul kompanııa birinshi prezıdenttiń qyzy Álııa Nazarbaevamen baılanysty edi. Maǵzum Mırzaǵalıev 2019 jyldyń maýsymynan 2021 jyldyń qyrkúıegine deıin Ekologııa, geologııa jáne mıneraldyq resýrstar mınıstrligin basqarǵan, onyń quzyryna qaldyqtardy jınaıtyn kompanııa kiretin.
Qandy qańtar oqıǵasynan keıin, 26 qańtarda Antıkor «Jemqorlyq qylmys jasady» degen kúdikpen «Operator ROP» JShS basqarmasynyń tóraǵasy Medet Qumarǵalıev pen Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar vıe-mınıstri Ahmetjan Pirimqulovty ustady.
"Adyrna" ulttyq portaly
