Oraz Álimbekov: "Qazaqstanda qandy qyrǵyn bolǵanda Bas múftı qaıda boldy?"

4532
Adyrna.kz Telegram
Qazaqstanda qańtarda bastalǵan beıbit narazylyq mıtıngisin qandy qyrǵynǵa ulastyrǵan arandatýshylardyń dinı radıkaldar, atap aıtsaq, sáláfıler ekenin bári biledi. Dinı salaǵa monopolııa jasap otyrǵan Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy (QMDB) sońǵy jyldary sáláfılermen jymdasyp, sáláfılik qorlarmen memorandým jasaǵanyn, Qazaqstandaǵy musylman jamaǵatynyń radıkaldanyp bara jatqanyn, munyń sońy jaqsylyqpen aıaqtalmaıtynyn dintanýshy Asqar Sabdın aıtýdaı-aq aıtty, jazýdaı-aq jazdy. Onyń janaıqaıyna memleket qulaq asqan joq. Asqar Sabdınniń qazirgi bas múftı Naýryzbaı Taǵanuly Ótpenovke qarsy aıtylǵan synyn «bul jeke basarazdyq» dep elemedi...
Esesine, «Naýryzbaı Ótpenov Muhamedjan Tazabekovke matrýdı aqıdasyn moıyndatyp, ony hanafı jolyna saldy», «QMDB moldalary pálenbaı myń radıkal ıslamısti raıynan qaıtardy, aqıdasyn ózgertti» dep negizsiz daýryǵýdan asa almady. Bunyń bári ótkendi ókinishpen eske alý ǵana... Negizgi máselege kósheıin.
Almatyda qandy qyrǵyn bastalǵanda QMDB tóraǵasy, bas múftı Naýryzbaı Ótpenov qaıda boldy? Bul suraq dál qazir qazaq qoǵamy úshin de, musylman jamaǵaty úshin de, Aqorda úshin de mańyzdy. Saıası júıege ǵana emes, tez arada din salasyna da (dáldep aıtsaq, dinı ıdeologııalyq salaǵa) túbegeıli reforma qajet.
Múftııat mańyndaǵy derekkózdiń málimetinshe, Bas múftı Naýryzbaı Ótpenov qańtardyń 4-nen 5-ne qaraǵan túni «kishi qajylyq jasaý úshin» Qaırat Satybaldynyń VIP-qajylyqqa arnalǵan ushaǵymen Saýd Arabııasyna saparlaǵan. Bas múftıdiń janynda Janat Túsipbekov (talaıdan beri quqyq qorǵaý organdaryn basqaryp júrgen Rashıd Túsipbekovtiń uly) bolǵan. Janat pen Qaırat – ózara quda (Janattyń uly Jáńgir Qaırattyń qyzy Darııaǵa úılengen). Ushaq jolaı Dýbaıǵa aıaldaǵan. Olardyń Dýbaıda kimmen kezdesip, qandaı áńgime-dúken qurǵany jóninde málimet joq.
Bas múftı bastaǵan kishi qajylyq jasaýshy topty Arman Toǵaev qarsy alǵan, saqaldylar sol jerde keńes quryp, Qazaqstandaǵy jaǵdaıdy talqylaǵan.
Arman Toǵaev – Atyraýdyń týmasy, sambo sporty federaııasyn basqarady. Ol buryn eki márte qylmystyq jaýapkershilikke tartylǵan. Arman Toǵaev Arman Jumageldıevtiń («Jabaıy Arman») Batys Qazaqstandaǵy «oń qoly» sanalady. «Ekeýiniń basyn biriktirip turǵan sáláfızm ıdeologııasy» deıdi derekkóz.
Bas múftı Naýryzbaı Ótpenov «kishi qajylyqtan» qańtardyń 8-i kúni, terrorshylar jeńile bastaǵan soń, «bolary bolyp, boıaýy sińgen» soń ǵana elge oralǵan. Ol jurtqa basý aıtqan málimdemesin 10 qańtarda jarııalady.
Qazaqstan halqyna qaýip tónip, dinı radıkaldardyń qyrǵynyna ushyrap qanǵa boıalyp jatqan tusta Bas múftıdiń Dýbaıǵa, odan ári «kishi qajylyqqa» ketip qalýynyń sebebi ne? Osyndaı qıyn sátte Elbasynyń elde bolmaýy túsinikti, búlingen elden Dinbasynyń tura qashqany qaı sasqany? Munda qandaı gáp bar? «Urynyń k*ti qýys» degen halyq naqyly ras bolǵany ma?
«Elimizdi dinı radıkaldar, terrorshylar shabýyldady» dep áldebir destrýktıvti syrtqy kúshter jóninde málimdep jatqan Aqorda eń aldymen osy suraqqa jaýap izdeýi tıis jáne ár nárseni óziniń atymen atap, qasiretti jaǵdaıdyń sebebin halyqqa túsindirýi kerek. Olaı bolmaǵan jaǵdaıda, dintanýshy Asqar Sabdınniń jáne basqa da sarapshylardyń kómegimen QMDB moldalary men Bas múftıdiń qandaı sáláfılik toptarmen baılanysy bary jónindegi uzynsonar qujattardy halyq nazaryna usynýdan basqa amal qalmaıdy.
Oraz ÁLIMBEKOV,
jýrnalıst.

"Adyrna" ulttyq portaly.

Pikirler