تۇلەكتەر قارا شاڭىراقتا باس قوستى

1245
Adyrna.kz Telegram

جاقىندا  ال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە فيلولوگيا فاكۋلتەتىن 1974 جىلى بىتىرگەن تۇلەكتەر كەزدەسۋى بولىپ ءوتتى.

50 جىلدىق كەزدەسۋ قازۇۋ-دىڭ 90 جىلدىعى اياسىندا جوو رەكتورى جانسەيىت قانسەيىتۇلى تۇيمەباەۆتىڭ كەلىسىمىمەن جوسپارلانعان بولاتىن. مەرەيتويلىق ءىس-شارانى قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، قازۇۋ رەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى، 1974 جىلعى تۇلەك وتەگەن ورالباەۆ ۇيىمداستىردى.

كەزدەسۋگە ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنان 30-عا جۋىق تۇلەك كەلىپ قاتىستى. ولار ەڭ الدىمەن وقۋ عيماراتىمەن تانىسىپ، ەندى عانا ۇلكەن ومىرگە قادام باسقان 1-كۋرس ستۋدەنتتەرىنە اقىل-كەڭەستەرىن ايتىپ، جىلى لەبىزدەرىن جەتكىزدى.

مەرەيتويلىق جيىندى اشقان قازۇۋ رەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى وتەگەن ورالباەۆ:

 «ءبىز قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلىپ، دوس بولدىق. وزدەرىڭدى كورىپ جاستىق شاعىمىزدى بىرگە وتكىزگەن كۇندەرىمىز قايتا ورالعانداي بولىپ وتىر. وسى كۇنگە دەيىن، ءبىر-ءبىرىمىزدى ۇمىتپاي، ارالاسىپ كەلە جاتىرمىز. 1969 جىلى باستالعان دوستىقتىڭ تۋىن قۇلاتپاي، ءالى جوعارى ۇستاپ ءجۇرمىز»، – دەپ باستادى.

فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ تۇلەكتەرىن قۇتتىقتاپ، قازۇۋ-دىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن 1974 جىلى اياقتاعان جانبولات اۋپباەۆ تا كەزدەسۋگە قاتىسىپ، ءسوز سويلەدى. ول ءوز سوزىندە: «ءبىزدىڭ تۇسىمىزدا مەملەكەتتىك مارەبەسىن العان ءۇش ۋنيۆەرسيتەت بولسا، سونىڭ ەڭ العاشقىسى وسى قازۇۋ بولدى. ءبىز وسى وقۋ ورنىنا وقۋعا تۇستىك، سول ءۇشىن ءبىز باقىتتىمىز. ەكىنشى باقىتىمىز – ون ەكى وبلىستىڭ وكىلدەرىمەن بىرگە وقىدىق.  ءۇشىنشى باقىتىمىز – ءوزىمىز وقيتىن پاندەردىڭ اۆتورلارىمەن، ۇلكەن عۇلامالاردىڭ كوزىن كورگەن عالىمداردىڭ وزىنەن ساباق العانىمىز. فيلفاك پەن جۋرفاك تەل فاكۋلتەت. ەگەر قازۇۋ-دا سول جىلدارى 18 فاكۋلتەت بولسا، ەكەۋى  بىر-بىرىمەن وتە جاقىن ارالاسىپ كەتكەن ەدى»، – دەدى.

قارا شاڭىراقتىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىندە ۇزاق جىلدار بويى شاكىرتتەر تاربيەلەپ شىعارعان بۇگىنگى 50 جىلدىق مەرەيتوي يەسى دامەگۇل بايجىگىتوۆا دا ستۋدەنتتەرگە جۇرەكجاردى تىلەكتەرىن جەتكىزدى. – «ءبىز وقىعان جىلدارى جوعارى وقۋ ورنى س. م. كيروۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەت بولاتىن. قازىر ونىڭ اتاۋى عانا ەمەس، جالپى تەحنيكالىق جاعىنان جابدىقتالۋى زامان تالابىنا ساي وزگەرگەن. ءال-فارابي كىتاپحاناسىنىڭ ىشكى قۇرىلىمى قانداي عاجاپ دەسەڭىزشى! وندا كەز كەلگەن ستۋدەنتكە ءبىلىم الۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان. ماسەلەن، 850 وقىرمان 10 مينۋت ىشىندە ەلەكتروندى كىتاپتار مەن وقۋ قۇرالدارىمەن ءبىر ساتتە قامتاماسىز ەتىلەدى ەكەن. بىزدەر ءبىلىم العان كەزەڭدە مۇنداي مۇمكىندىكتەر بولماعان. سوندىقتان جاستار مەن ستۋدەنتتەرگە ايتارىم، ءابىش كەكىلباەۆ اعامىزدىڭ «باعالاي بىلمەگەنگە باق قونبايدى، قۋانا بىلمەگەنگە قۇت قونبايدى» دەگەن سوزدەرىن ءاردايىم ەستە ۇستاپ، باعالاي بىلىڭدەر. تاعى دا قوسارىم، مەملەكەتىمىزدىڭ باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ حالىققا ۇسىنعان جولداۋلارىندا «ادال ادام» يدەياسىن ۇنەمى ماسەلە ەتىپ كوتەرىپ كەلەدى. ول قازىرگى جاستارعا قويىلاتىن باستى تالاپتار رەتىندە بىرىنشىدەن، جان-جاقتى ءبىلىمدى بولۋدى; ەكىنشىدەن ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ; ۇشىنشىدەن ءوز ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋدى ۇسىندى. وسى ءۇش قاسيەتتىڭ  وسكەلەڭ  ۇرپاقتىڭ بويىندا بولعانىن ءبىز دە قالايمىز. قازىرگى يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيانىڭ قارىشتاپ دامىعان كەزەڭىندە سىزدەرگە زامانعا ساي تەرەڭ ءبىلىم الىپ، ەڭبەك ەتە بەرىڭدەر دەگىم كەلەدى»، – دەدى عالىم، ۇستاز.

كەزدەسۋ سوڭىندا ءسوز العان پروفەسسور دانداي ىسقاقۇلى فيلولوگيا ماماندىعىنىڭ ەرەكشەلىگىن جەتكىزە كەلىپ:

“ اسىرەسە، «ءسوز – ەڭ ءبىر قۋاتتى قارۋ»، «ءسوز» ىسكە اينالادى. ءار ۇلتتىڭ دا ەرەكشەلىگى سوزىنەن كورىنەدى. ال ۇستاز بولسا ۇلتتىڭ بولاشاعىن جاسايتىن ەڭ ۇلى تۇلعا. مىسالى، يزرايلدە 8 ملن. ەۆرەي بار. ونىڭ 3 ملن. 500 مىڭى ارابتار ەكەن. قازىر وسى ەكى ەلدىڭ اراسىندا جاعداي ۋشىعىپ وتىر. وسى تۇستا ەڭ باستىسى سەنىڭ ءتىلىڭنىڭ مىقتى بولعانى ماڭىزدى بولىپ وتىر. سوندا عانا كەز كەلگەن ەلدىڭ رۋحى مىقتى بولادى. قازىر ادام كاپيتالى ۇلتىڭ ەرەكشە بولسا عانا العا شىعادى. سوندىقتان بىزگە قازىر قازاق ءتىلىن كۇشەيتۋ كەرەك. قازاق ءتىلىنىڭ تۋىن كوتەرەتىن بىزدەر، ياعني ءتىل ماماندارى بولعاندىقتان ارتىلار جۇك كوپ ەكەندىگىن ۇمىتپايىق”، – دەدى.

ءىس-شاراعا قاتىسقان ءبىرىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرى وقۋ ورداسىنا ارنالعان ولەڭدەر وقىپ، وتانسۇيگىشتىكتى ناسيحاتتايتىن اندەر ورىندادى. كەزدەسۋ بارىسىندا جينالعان تۇلەكتەر تەك ەستەلىكتەرمەن عانا ءبولىسىپ قويماي، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ الداعى دامۋ جوسپارىمەن دە تانىستى. ولار ءوز  تاراپىنان جوعارى وقۋ ورنى مەن فيلولوگيا فاكۋلتەتىنە ەسكەرتكىش سىيلىقتارىن تابىس ەتتى. جالپى 27 مىڭعا جۋىق ستۋدەنت ءبىلىم الىپ جاتقان وقۋ ورداسىندا 600 عىلىم دوكتورى، 3 مىڭعا جۋىق مۇعالىم، 6 مىڭنان استام قىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى. بيىلعى قاسيەتتى قارا شاڭىراقتىڭ 90 جىلدىعى اياسىندا ۋنيۆەرسيتەتتە وتكىزىلەتىن ءتۇرلى عيبراتتى دا تاريحي-تانىمدىق شارالار  مەن كەزدەسۋلەر سانى ارتا تۇسپەك.

پىكىرلەر