رەجيسسەر دانيار سالامات الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا كينو ماسەلەسىن كوتەردى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
دانيار سالامات 14 شىلدە كۇنى Facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا كينوعا بايلانىستى ءوز ويىمەن ءبولىستى.
"بارىڭىزگە بەلگىلى، ايقاي جۇرگەن جەردە جۇمىس جۇرمەيدى، ايقايدىڭ جاڭعىرىعىنىڭ ءوزى مىڭ قۇبىلىپ كوپتىڭ ەرمەگىنە اينالادى. وسىنداي قالىڭ شۋدىڭ اراسىندا ەسىل ونەر، ونسىز دا باۋىرىن جازا الماي كەلە جاتقان - ۇلتتىق كينو ونەرى شالاجانسار كەپكە تۇسەدى.
وتكەن اپتادا عانا كەزەكتى 2024 جىلعى ستسەناري قورجىنىنان ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعىنىڭ پيتچينگى ءوتتى. پيتچينگتە 87 كينوجابا تالقىعا سالىنىپ، ساراپشىلار القاسىنىڭ سۇزگىسىنەن 29 فيلم جوباسى ءوتىپ، ىرىكتەلىپ شىقتى. ىشىندە مەن پاقىردىڭ «كۇمىس قوڭىراۋ» اتتى جوبام دا بار ەدى. ول جوبالار ەندى سوڭعى ينستانتسيا - ۆەدومستۆو ارالىق كوميسسيا (ۆاك) قۇزىرىنا جولدانىلدى.
سونىمەن «جاۋجۇرەك 29 جوبا» 5-شىلدە كۇنى استاناداعى مينيسترلەر ۇيىندە ۆاك ساراپشىلارى تالقىسىنا سالىنادى. قۇرامىندا مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى، ءارتۇرلى (قارجىلىق، زاڭدىق) ۆەدومستۆو وكىلدەرىمەن قوسا قوس دەپۋتاتى بار كوميسسيا جوبالاردىڭ قارجىلىق، يدەولوگيالىق الەۋەتىن سارالايدى. ەندى قىزىقتى قاراڭىز، مەنىڭ پيتچينگتەن - ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعى ساراپتاۋ كەڭەسىنەن جەتكىلىكتى بالل جيناپ وتكەن «كۇمىس قوڭىراۋىم» وسى ۆاك وتىرىسىنان وتە الماي سۇرىنەدى عوي… دۇرىسى، سۇرىندىرەدى! «تۋ سىرتىنان شوقپار ءتيىپ، جايراپ قاپتى جۇيرىگىم…»
نە ءۇشىن؟ نە سەبەپتى؟ نەلىكتەن؟
«كۇمىس قوڭىراۋ»، قۇرامىندا د.جولجاقسىنوۆ، ن.مۇقىشەۆا، ءا.بوپەجانوۆا ت.ب. سەكىلدى كينو، ادەبيەت، ونەر مايتالماندارى بار ساراپتاما كەڭەسىنەن سۇراقسىز وتكەن. يدەولوگيالىق قاتەلىگى بولسا، سول كىسىلەردەن قىراعى ەشكىم جوق، توقتاتار ەدى. ال، قارجىلىق جاعىنا كەلسەك، تاريحي فيلمگە بار جوعى 350 ميلليون تەڭگە عانا سۇرالعان، ارتىق قاراجات كورسەتىلمەگەن. نە ءۇشىن قۇلاتقان ۆاك كينوجوبامدى؟
كىمنەن نە سۇرارىڭدى بىلمەي، اينالا شارق ۇرىپ شىرىلدايسىڭ دا قالاسىڭ…
مينيستر ا.بالاەۆانىڭ قاتىسۋىمەن (مۇمكىن، توراعالىعىمەن), وتەتىن بۇل كوميسسيا وتىرىسى «اۋىزى-مۇرىنى جوق وتاۋ»، ەشكىمگە ەشقانداي تۇسىنىك بەرمەيدى……
بۇل ۆاك-نىڭ ماعان كورسەتكەن (كينوعا كورسەتكەن) ءبىرىنشى قۇقايى ەمەس، كەشە عانا حالىقارالىق شانحاي فەستيۆالىنەن قارا ءۇزىپ كەلەگەن «تالاق» تا وسى ۆاك-تەن 2020, 2021 جىلدارى ەش سەبەپسىز (ەش سەبەپسىز!) قۇلاتىلعان ەدى. تەك ساراپشىلاردىڭ تاباندىلىعى ارقاسىندا ءۇشىنشى رەت دەگەندە عانا، 2022 جىلى ۆاك «قىلكوپىرىنەن» اۋپىرىمدەپ ءوتىپ، وندىرىسكە كەتتى. ەندى قاراڭىز، ەكى جىل قاتارىنان سۇلاتىلعاننان كەيىن «كينو دەگەن بالەگە» قولىمدى ءبىر سىلتەپ «قوي باعىپ» كەتكەنىمدە نە بولار ەدى؟ «تالاق» دۇنيەگە كەلمەيتىن ەدى عوي؟ ۇلتتىق كينونىڭ مەرەيىن اسىرىپ، ۇلى الاماندا ۇران سالا شاۋىپ، قارا ءۇزىپ قازاقتىڭ اتىن، بەيىمبەتتىڭ ەسىمىن الەم جۇرتى الدىندا اسقاقتاتا الماس ەدىك قوي؟ ۇلتىنا مىڭ جىلدىق رۋحاني ازىق بولار دۇنيە جاتىردا ءولىپ، جورگەگىندە تۇنشىعار ەدى عوي؟
قۇدايدىڭ قۇدىرەتى دەيمىن دە، جاي ادامي لوگيكاعا سالايىقشى، قايتا مىناداي ۇلكەن جەتىستىكتەن كەيىن مادەنيەت مينيسترلىگى «التىن شىققان جەردى بەلدەن قاز» قاعيداتىمەن «تالاقتىڭ» اۆتورلارىمەن ارى قاراي جۇمىس ىستەمەس پە ەدى؟ بىرلەسە جوسپار قۇرىسىپ، ون ءتورت جىل جازىلعان، ابدەن كوركەمدىك تۇرعىدان ءيى قانىپ، شىڭدالعان «كۇمىس قوڭىراۋ» كينوجوباسىن قولداپ، بۇل جەتىستىكتەن دە بيىك تۇعىرعا بىرلەسە ۇمتىلماس پا ەدىك؟ ۇلت كينوسىنىڭ وركەندەۋى مەن دامۋىنا تىكەلەي جاۋاپتى ادامداردىڭ (مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى جۇراعاتىنىڭ) الدىنداعى ۇلى پارىزى ەمەس پە ەدى بۇل؟ جوق، كەرىسىنشە بولدى ءبارى…
كۇزدە ءفيلمدى ءوز حالقىمىزعا كەڭ كولەمدە كورسەتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، شىن باعاسىن جۇرتىم بەرەدى ەندى…", - دەدى رەجيسسەر.
دانيار سالامات قالىڭ شۋدىڭ اراسىنان كينونى اراشالاپ قالۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى. رەجيسسەردىڭ سوزىنشە، ۇلتتىق كينوعا ۇسىنىلعان كوپتەگەن جوبالاردىڭ جارتىسى قازىلار القاسىنىڭ نازارىنا ىلىكپەي جاتىپ "بالتالانىپ" كەتكەن.
"بىلتىر دا ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنا ۇسىنىلعان جوبالاردىڭ تەڭ جارتىسى ساراپشىلار نازارىنا ۇسىنىلماستان «بالتالانىپ» كۇرەسىنگە جىبەرىلگەن ەدى... جوبالاردىڭ دەنى جاستاردىكى ەدى. ەشكىمنىڭ جۇرەگى ءدىر ەتپەدى. ەشكىمنىڭ «بۇل قالاي» دەپ جانى اشىعان جوق. ول جوبالاردىڭ ار جاعىندا قانشا ءۇمىت، قانشا سۋرەت، قانشا تاعدىر تۇر ەدى…
القيسسا.
ەندى ەموتسيامىزدى بارىنشا تىزگىندەپ، «قانداي فيلمدەر وندىرىسكە جىبەرىلۋى كەرەك» دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرىپ كورەيىك. اسىرەلەپ ايتساق، كينو دەپ كوزىمىز اعارىپ، ءتىسىمىز سارعايدى عوي، كوزىم جەتكەن نارسەلەرمەن بولىسەيىن. يا، بىزگە كينو كەرەك. وسىنداي قالىڭ شۋدىڭ اراسىنان كينونى اراشالاپ الىپ قالۋ كەرەك.
ول ءۇشىن ۇلتتىق كينونىڭ (كينو توڭىرەگىندەگى قالىڭ شۋدىڭ ەمەس), قازىرگى قازاق كينوسى قانداي كۇيدە ەكەنىن ءتۇسىنۋىمىز قاجەت. الدىمەن ەلىمىزدەگى قازىرگى كينو جاساۋعا ۇمتىلۋشىلاردىڭ كىمدەر ەكەنىن اڭداپ الايىق. نەگىزى ۇلتقا قانداي كينو كەرەك، ال ءبىز قانداي كينو كورىپ ءجۇرمىز؟" - دەدى دانيار سالامات.
ايتا كەتەيىك، رەجيسسەر دانيار سالاماتتىڭ «تالاق» ءفيلمى بيىل حالىقارالىق شانحاي فەستيۆالىندە ۇزدىك دەپ تانىلعان بولاتىن.
