الاشتىڭ اسىلبەگى. بۇگىن - اسىلبەك سەيىتوۆتىڭ تۋعان كۇنى

5282
Adyrna.kz Telegram

بۇگىن - الاش قايراتكەرى، حح عاسىردىڭ باس كەزىندە «قازاق»، «ايقاپ» سەكىلدى باسىلىمدارعا حالقىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن كوتەرەتىن ماقالالاردى ۇزدىكسىز جازىپ تۇرعان ۇلتجاندى، زيالى ازامات اسىلبەك سەيىتوۆتىڭ تۋعانىنا 130 جىل.

اسىلبەك جۇمانۇلى سەيىتوۆ 1894 جىلى 22 قاڭتاردا ومبى قالاسىندا باتىc ءسىبىر گەنەرال-گۋبەرناتورى كەڭسەسى اۋدارماشىسىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول الدىمەن ورىس مەكتەبىندە، سودان سوڭ ومبىنىڭ كلاسسيكالىق ەرلەر گيمنازياسىندا وقىعان.

1911 جىلى ومبى گيمنازياسىن ءبىتىرىپ، توم مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا فاكۋلتەتىنە وقۋعا تۇسكەن.

1916 جىلى اقمولا ۋەزىندە اۋىلشارۋاشىلىعى بويىنشا ساناق جۇمىستارى جۇرگىزىلگەندە ا.سەيىتوۆ ونىڭ وڭتۇستىك بولىگى كوميسسياسىن باسقارادى. ونى 1917 جىلى ءبىتىرىپ، پاۆلودار وبلىسىنداعى باياناۋىل بەكەتىندە دارىگەر بولىپ جۇمىس ىستەدى. حالىق اراسىندا ءجيى كەزدەسەتىن سۇزەك، بەزگەك، تىرىسقاق اۋرۋلارىنا قارسى مەديتسينالىق كومەك ءىسىن ۇيىمداستىردى. سونداي-اق، وسى جىلدارى قوعامدىق ساياسي ومىرگە ارالاسىپ، الدىڭعى قاتارلى زيالى قاۋىمنىڭ قاتارىنان كورىندى.

1917 جىلى ءساۋىردىڭ سوڭى مامىردىڭ باسىندا وتكەن اقمولا وبلىستىق قازاق سيەزىندە الدىمەن حاتشىلىققا، سيەز سوڭىندا توراعانىڭ ورىنباسارلىعىنا سايلانعان.

ال 1917 جىلى ورىنبوردا وتكەن ءبىرىنشى جالپىقازاق سيەزىنە كاتىسىپ، وندا ول تورالقا قۇرامىندا م.دۋلاتوۆپەن بىرگە حاتشىلىققا ۇسىنىلادى. وسى سيەزدە ا.سەيىتوۆ اقمولا وبلىسى اتىنان قۇرىلتاي جينالىسىنا دەپۋتاتىققا سايلانعان. وسى قۇرىلتايعا سايلانعان دەپۋتاتتارعا باعا بەرىلگەندە «قازاق» گازەتى ول تۋرالى: «اسىلبەك سەيىتوۆ - جاس دوكتور، قىز مىنەزدى، اق قاعازدان اق، ۇلتشىل جاس. وبلاستنوي قازاق كوميتەتىندە پرەدسەداتەل ورىنباسارى» - دەپ جازعان ەدى. ا.سەيىتوۆ الاشوردانىڭ اقمولا وبلىستىق كوميتەتى باسشىلارىنىڭ ءبىرى بولا وتىرىپ، ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنا ۇلكەن ۇلەس قوستى.

1921 جىلى ورىنبوردا وتكەن قازاقستان دارىگەرلەرىنىڭ سيەزىنە، 1922 جىلى قازاق اكسر-ءى كەڭەستەرىنىڭ سيەزىنە دەلەگات بولىپ قاتىستى. ول باياناۋىلدا باس دارىگەر قىزمەتىن اتقارعان.

1922 جىلدان باستان 15 جىل بويى سەمەي قالاسىنداعى گۋبەرنيالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى بولىپ جۇمىس ىستەدى. سەمەي وبلىسىندا تۋبەركۋلەزدى ەمدەيتىن «اۋىل» جانە «بەرەزوۆكا» ساناتوريلەرىن اشۋعا اتسالىستى (ول ەمدەۋ ورىندارى وسى كۇنگە دەيىن جۇمىس ىستەيدى).

1937 جىلى قازاق كسر-ءى دەنساۋلىق ساقتاۋ حالىق كوميسسارياتىنىڭ جوسپارلاۋ-قارجىلاۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، الماتى قالاسىنداعى №5 ەمحانانى العاش ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى جانە ونىڭ باس دارىگەرى بولدى. ونىڭ «تاڭ» جۋرنالى بەتتەرىندە جاريالانعان پۋبليتسيستيكالىك ماقالالارى بار.

1937 جىلى 1 جەلتوقساندا ۇستالىپ، 8 جەلتوقساندا اتۋ جازاسىنا كەسىلدى. ونىڭ تۋعان باۋىرلارى مۇسىلمانبەك جانە مۇراتبەك تە «الاش» پارتياسىنىڭ مۇشەلەرى رەتىندە رەپرەسسياعا ۇشىرادى.

پىكىرلەر