Abaı esimi qazaq ǵylymyn, onyń ishinde gýmanıtarlyq salany jańa qyrynan damytýǵa zor úles qosady. Otandyq ǵylymda istelgen is, alynǵan meje - ólsheýsiz. Aǵa býyn Abaıdy tereń zerttedi. Ár qyrynan keldi. Desek te, áli de zerttele túsýi kerek. Abaı shyǵarmalarynyń aýdarmalary kóńil alańdatarlyq jaıda edi. Bıyl Prezıdentimiz Qasym-Jomart Kemelulynyń arnaıy qoldaýymen Abaı shyǵarmalary álemniń ár tilinde sapaly aýdarmamen jaryq kóre bastady. Bul - órkenıettik betburys. Aýdarma sheshimin tapty. Qýanyshymyz sheksiz! Abaıdyń álemdik masshtabta tanylýy jolyndaǵy naqty ádebı, rýhanı qadam.
Al abaıtaný salasyndaǵy halyqaralyq ǵylymı zertteýlerimiz, jarııalanymdarymyz she?
Sheteldik basylymdarda Abaı týraly zertteýlerimiz proenttik kórsetkishke shaqqanda az. Degenmen damytýymyz kerek. Qalaı?
Sheteldik ımpakt faktorly jýrnaldarda Abaı týraly maqalalardy kóbeıtý kerek dep shartty túrde jaýap berýge bolady. Jarııalanymdar sanyn qalaı arttyramyz? Qaı qyrynan kelgenimiz durys?..
Bizde abaıtanýdaǵy bir másele: Abaı shyǵarmalary teorııalyq, janrlyq qyrynan jeteǵabyl ashylmaýy. Jáne Abaı shyǵarmalary sıýjeti turǵysynan eýropalyq ádebı shyǵarmalar sıýjetimen salystyryla az taldanýy.Web of science, Jstore, Scopus bazalaryna engen Abaı týraly maqalanyń uzyn sany -2. Jalpy sany -7. Bul bizdiń sholýymyzda nazarymyzdy aýdarǵany.
Bul Abaı tilin meńgergen, shet tilin meńgergen búgingi býyn úshin - paryz.
Al búgingi býyn keshegi aǵa býynnyń klassıkalyq zertteýlerinen baǵdar alýy qajet.
Abaıtanýdy álemdik zertteýde lınvıstıkalyq, ádebı teorııalyq jaǵynan:
klassıkalyq tekstologııalyq;
salystyrmaly sıýjettik;
janrlyq;
stıldik;
para lıngvıstıkalyq turǵydan kóterýimiz kerek. Bul jerde abaıtaný tarıhyna baılanysty jazylǵan eńbekter otandyq zertteýdiń obektisi bolmaq.
Birde bir akademııalyq ortada bas qosýymyzda menen bir aǵam: "Araıjan, shirkin, osyndaı bir ǵylymı jýrnalǵa jarııalasam dep, qolyńyz jetpeı júrgen bir sheteldik basylymyńyz bar ma?" dep surady. Men oılanyp qaldym. Artynan izdene bastadym.
Qazir jaýabyn tapqandaımyn. Abaıdy álemdik akademııalyq ortaǵa tanytý úshin Language and Literature dep atalatyn jýrnaldyń metrıkalyq kórsetkishteri saı bola alady eken. Abaıdy joǵary baǵalaǵanyn qalasaq, jarııalanatyn basylymnyń ǵylymı bedeli de joǵary bolýy tıis qoı. Atalǵan jýrnaldyń bir sanyna onlaın jazylý úshin qomaqty jarna tóleısiz. Bir maqalasyn kórý úshin de qomaqty jarna tóleýińiz kerek.
Bul qadamnan da óttik. Jarııalanǵan bir maqalany satyp alyp, zerdeledik, zerttedik. Osy ýaqytqa deıin kezdese qoımaǵan teorııalyq taldaýlarmen tanystym! Eki aı ýaqyt! Daıyn maqalany oqyp, taldaýyma eki aıdaı ýaqyt ketti. Jýrnal SAGE Publishing & Corwin ǵylymı platformasyna tirkelgen. Maqala avtoryna kóptegen jeńildikter qarastyrylǵan. Bul akademııalyq ǵylymı ortaǵa túsý úshin qarjy kómektespeıdi eken. Akademııalyq zertteýińiz, bilimińiz! Akademııalyq jazý stılińiz saýatty bolýy tıis.
Abaıdy álemdik ádebı orta tanýy kerek.
Abaıdy álemdik akademııalyq orta tanýy kerek.
Iá, Abaıdy álem tanysa, qazaqty da álem tanıdy...
