“Otbasylyq zorlyq-zombylyqqa qarsy” zań jobasy talqylaný ústinde. Áýelgi oqylymy maquldanyp ta úlgergen. Kásibı zańgerlerdiń jiti túsindirýiniń arqasynda, zań jobasynyń ón boıyndaǵy qanshama jasyrynǵan jaýlyq pıǵyldardy baıqap jatyrmyz.
Iıa, qoǵamda zorlyqqa ushyraǵan áıel, qorlyqqa ushyraǵan bala joq emes. Ony biz de aıyptaımyz. Aıyptamaq túgili, sebebimen kúresip, qoǵamdy meıirimge shaqyrýdan sharshaǵan emespiz.
Biraq, ondaı jaǵdaı qaı elde joq. Qazir qazaq qana emes, adamzat azǵyndyqtyń qurbanyna aınalýda. Tehnologııanyń artyna jasyrynyp teksizdik keldi, aqparattyń artyna tyǵylyp betsizdik keldi. Buryn ata-ájelerimiz: “Ysqyrma, shaıtan shaqyrasyń”, dep, nemese malǵa shabatyn jyrtqyshtyń da atyn atamaı “ıt-qus” dep tuspaldap sóıleýge úıretetin.
Al, qazir “ıt-qus” dep astarlamaq túgili búkil arsyzdyqty alaqanǵa ashyq-shashyq ákelip qoıdyq. Túımesin bas ta kóre ber...
Álemniń qojaıyndary álimjettik jasap jatyr. Balaǵa uıatty úıreteıik deseń, “joq, jynystyq saýattylyqty úıreteıik” deıdi...
Erkekti ádil asyraýshy, arqa súıer tulǵa ǵyp tárbıeleıik deseń, “joq, áıel óz kúnin ózi kórsin, erkekten esh kemdigi joq” deıdi...
Endi kep, el ishinde keıbir keleńsizdikterdi alǵa tartyp, solardyń bodaýyna búkil ulttyń myń jyldyq qarym-qatynas qasıetterin, dástúrli, otbasylyq baılanys modelderin qurbandyqqa shalmaqshy...
Qazaq: “Balańdy aıasań aıama” deıdi. Ol degen ur, soq, qorla degen sóz emes. Ul-qyzdarymyzdy urmaıyq, soqpaıyq, aıalap, ardaqtap ósireıik. Biraq onyń taǵdyryn, qalaýyn batystyń standartyna baılap bermeıikshi. Óz urpaǵymyzdy ózimiz zamanǵa saı, babalar mentalıtetin mansuqtamaı-aq tárbıeleıikshi...
Onsyz da bir halyq úsh tilde sóılep, sapamyz ketip, saqamyz mújilip turǵanda, ulyǵyń ury, zııalyń zalym, sharýań shálkes bop turǵan zamanda, endi kep, áreń degende áýpirimmen turǵan otbasyndaǵy qarym-qatynasymyz oırandalmasynshy.
Zorlyqshyldardyń ózimen kúreseıik, eshteńe oıynda joq essiz balalardyń emoııasyn ata-anasyna qarsy qoımaıyqshy.
Jambyl da Japadan sóz estigen, Abaı da Qunanbaıdyń qabaǵynan seskengen. Bir sumdy jazalaımyz dep, on uldy buzyp almaıyqshy...
“Jat jarylqamaıdy, óz óltirmeıdi” dep beker aıtylǵan joq qoı.
Sondyqtan aǵaıyn, el bolyp estııar sóz aıtyp, saılaýshylar atynan zańdy túrde talap etpesek, taǵy da bir úlken opyq jeýimiz múmkin.
Ant bergen kezde eki aýyz sózdiń ózin paryqtaı almaı turǵan depýtattar, bul zańnyń aq-qarasyn ajyratpaı ótkizip jiberýi de ábden múmkin...
Kári qurlyq Eýropa da ertede otbasylyq qundylyqtardy ardaqtap, bes-altydan bala taýyp, ózara meıirim-mahabbatta ǵumyr keshken.
Keıinnen nápsi qalaýyn alǵa shyǵarǵandar men egoısttik maqsaty basym túskender ár túrli syltaýǵa synyq izdep, adamzat jaratylysyna qarsy zańdardy oılap shyǵardy.
Sonyń arqasynda demografııa kúrt túsip, ata-ana men bala-shaǵa bir shańyraqtyń astynda shúıirkelesip ómir súre almaıtyn jaǵdaıǵa jetti.
Sodan bastaý alǵan qubylystar qubyjyqtanyp, erkekpen erkek, qyz ben áıel kóńil qosatyn hálge jetti...
Onsyz da uldarymyzdan namys ketip, qyzdarymyzdan uıat joǵalyp bara jatqanda, myna zań qabyldansa, qatal qatigezge, týys tas júrekke, kórshi aryz jazǵysh ala nıetke aınalýy múmkin...
Alladan aǵaıynǵa yntymaq-bereke, depýtattarǵa degdar sheshimder, atqarýshy bılikke ynsap pen ádildik tileımin.
“Másiniń qonyshyndaı tar zamanda, kebejedeı kóńilin keń saqtaǵan” QAZAQ bop qalaıyqshy, aǵaıyn!
Jazba avtordyń Facebook-taǵy paraqshasynan alyndy.
