Ótken aptada Lıtvadaǵy Qytaı elshiliginiń úsh qyzmetkeri elden shyǵaryldy. Seımniń Syrtqy ister jónindegi komıtetiniń (FAC) jańa tóraǵasy Remıgııýs Motýzas osydan basqa tańdaýdyń joqtyǵyn alǵa tartty, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
«Bul dıplomattar Lıtvadan akkredıtaııa máselesin sheshpegendikten shyǵaryldy. Akkredıtaııa jyl basynda-aq aıaqtalǵan bolatyn. (...) Qytaıdyń Syrtqy ister mınıstrligi akkredıtaııany uzartýdy túrli joldarmen surady, biraq olar ony ýaqytsha ókildik retinde uzartýdy aıtty, al Vena konvenııasyna sáıkes mundaı ókildikter joq. Sondyqtan basqa jol qalmady», – dep málimdedi R. Motýzas dúısenbide ELTA agenttigine.
Sondaı-aq, ol bári Qytaıdyń qolynda ekenin atap ótti. Alaıda, QID tóraǵasynyń aıtýynsha, Lıtva men Qytaı arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastardyń jaqyn arada qalypqa kelýine eshqandaı negiz joq.
«Bul úlken elmen dıplomatııalyq qatynasymyz bolmaýy qalypty jaǵdaı emes, biraq dop Qytaı jaǵynda. Sońǵy málimdemeler Qytaıdyń osy qatynastardy jaqsartýdy jáne máselelerdi sheshýdi jaqyn ýaqytta qalamaıtynyn kórsetedi», – dedi R. Motýzas.
Lıtvanyń Syrtqy ister mınıstrligi juma kúni Pekınge dıplomatııalyq notany tabys etkennen keıin, ókilettiktiń úsh qyzmetkeri «qajet emes» dep tanylyp, elden bir apta ishinde, ıaǵnı 29 qarashaǵa deıin ketýge tıis ekenin málimdedi. Jarııalanǵan habarlamada atalmysh úsh ókildiń Vena konvenııasy men Lıtva zańnamasyn buzatyn áreketteri úshin «qajet emes» dep tanylǵany aıtylǵan.
Prezıdent keńsesi óz kezeginde jaǵdaıdy eshqandaı pikirmen túsindirmedi.
Al Beıjiń Lıtvadaǵy úsh qytaılyq dıplomattyń «persona non grata» dep tanylýyna kelispeýshilik pen narazylyq bildirdi. Eki el arasyndaǵy dıalog 2021 jyly Vılnıýste Taıvannyń resmı ókildigi ashylǵan kezde nasharlaǵan.
Pekın Lıtva sebepti naqty kórsetpeı, tek 1961 jylǵy Vena konvenııasy men Lıtva zańnamasyn buzǵany týraly jalpy silteme jasaǵanyn atap ótti.
Batys BAQ-tarynyń habarlaýynsha, dıplomatııalyq ınıdent Qytaıdyń kemesiniń eki sý asty kabeliniń úzilýine qatysy bolýy múmkindigin tekserýmen baılanysty týyndaǵan. Bul kabelderdiń biri Baltyq teńiziniń túbimen Lıtva men Shveııa arasynda ótedi. Shveııa Pekınnen bul zaqymdanýdyń sebepterin túsindirýge kómek surady. Degenmen, múddeli taraptardyń eshbir syrtqy ister mınıstrligi bul oqıǵa týraly resmı túrde aıtqan joq.
Qytaı Syrtqy ister mınıstrligi Lıtva eki el arasyndaǵy qarym-qatynastardy shıelenistiretin sheshimder qabyldaýda alǵash emes ekenin eske saldy.
Pekın Vılnıýs Taıvanmen baılanys ornatýǵa sheshim qabyldaǵannan keıin ekijaqty qatynastardyń nasharlaǵanyn meńzeıdi: 2021 jyly Lıtva astanasynda Taıvan ókildigi ashyldy. Qytaıdyń qarsylyǵy, Lıtva ókildiktiń ataýynda Taıvannyń atyn qoldanýǵa kelisim bergeninen týyndady. Pekın muny Taıvannyń táýelsiz memleket retinde áreket etýge tyrysýy dep qabyldady.
Vılnıýspen týyndaǵan kelispeýshilikter fonynda Pekın Lıtvamen dıplomatııalyq qatynastardy senimdi ókilder deńgeıine deıin tómendetý týraly sheshim qabyldady jáne Lıtvadaǵy Qytaıdyń dıplomatııalyq mekemesiniń ataýyn «elshilik» degennen «Qytaı Halyq Respýblıkasynyń ókildigi» dep ózgertti.
Habarlarǵa qaraǵanda, bul qadamnyń ekonomıkalyq saldary da boldy — birneshe transulttyq kompanııa Lıtvamen qatynastaryn úzdi.
Taıvan 1949 jyldan beri Qytaıdan táýelsiz ózindik ákimshiligine ıe bolyp, ózderin «Qytaı Respýblıkasy» dep ataıdy, alaıda olar Qytaı Halyq Respýblıkasynyń 1949 jyly jarııalanǵan zańdyǵyn moıyndamaıdy. Óz kezeginde, Qytaı Taıvandy óz aımaǵy dep sanap, ony búlikshi aımaq retinde qarastyrady.
