Osy aptada Şveisariia parlamentı basym dauyspen 1932-1933 jyldardaǧy Ukrainadaǧy Golodomordy (aşarşylyq) Stalinnıŋ būiryqtarynan tuyndaǧan genosid dep tanydy.
Būl turaly Nemıs tolqyny radiosy habarlap otyr.
«TARİHİ ŞEŞIM»
KSRO bileuşısı İosif Stalinnıŋ Ukrainadan astyqty, maldy jäne azyq-tülıktı tärkıleu turaly būiryǧynyŋ nätijesınde aimaqta 1932-1933 jyldary joiqyn aşarşylyq bolǧandyqtan, būl qaiǧyly oqiǧa genosid retınde auyr qylmys sanalady. Seisenbı, 24 qyrküiekte ötken dauys beru kezınde Şveisariia Ūlttyq keŋesı müşelerınıŋ köpşılıgı osyndai pıkırge keldı. «Ūlttyq keŋes auqymdy jäne maqsatty türde aşarşylyqqa äkep soqtyratyn jäne ūlttyq, etnikalyq, näsıldık nemese dıni topty tolyǧymen nemese ışınara joiu maqsatynda jüzege asyrylatyn jüielı äreketterdı genosid aktısı retınde tanidy», - delıngen Şveisariia parlamentınıŋ Ülken palatasynyŋ mälımdemesınde. Şveisariianyŋ şeşımıne Kiev te dereu reaksiia bıldırıp ülgerdı. «Būl – şynynda da tarihi şeşım. Būl – tarihi ädılettılıktı qalpyna keltıru jäne milliondaǧan jazyqsyz qūrbandardy eske alu jolyndaǧy öte maŋyzdy qadam», - dedı Joǧarǧy Rada töraǧasy Ruslan Stefanchuk.OŊŞYLDAR QARSY
Şveisariia parlamentınıŋ Ülken palatasynyŋ 123 müşesı Golodomordy genosid dep tanu turaly qarardy qabyldauǧa dauys berse, 58-ı qarsy şyqqan. Qūjatty Ūlttyq Keŋestıŋ soŋǧy sailauynda jeŋıske jetken, bıraq zaŋ şyǧaruşy organda köpşılıktıŋ dauysyna qol jetkıze almaǧan Şveisariianyŋ oŋşyl konservativtı halyq partiiasynyŋ (SNP, SVP) müşelerı qoldamady. SVP partiiasynyŋ ūstanymy turaly deputat Monika Riugger «Şveisariia genosid turaly şeşım qabyldamaidy jäne özın paidalanuǧa jol bermeuı kerek» - dep tüsındırdı. Onyŋ aituynşa, genosid äreketınıŋ bolǧan-bolmaǧanyn halyqaralyq sottar baǧalauy kerek.GOLODOMORDY GENOSİD DEITIN ELDER SANY ARTYP
KELEDI Memlekettıŋ halqyn sanaly türde joiuǧa baǧyttalǧan Golodomordy 30-dan astam memleket genosid retınde tanyp otyr. Olardyŋ ışınde Ukrainanyŋ odaqtastary sanalatyn Batys elderı ǧana emes, sonymen qatar Latyn Amerikasynyŋ bırqatar memleketterı de bar. Golodomordy genosid dep tanu turaly pıkırtalastar Reseidıŋ Ukrainaǧa jappai basyp kıruıne bailanysty küşeie tüstı. Sonau 2007 jyly Braziliia parlamentınıŋ tiıstı komissiiasy Keŋes ökımetınıŋ äreketın genosid dep tanyǧanymen, eldıŋ Ūlttyq kongresınıŋ joǧarǧy palatasy – Federaldyq keŋes 2022 jyldyŋ säuırınde ǧana tiıstı qauly qabyldap, onda Reseidıŋ körşı elge qarsy agressiiasyn atap öttı. Europada Golodomordy genosid dep moiyndaityn jeke elder, Reseidıŋ Ukrainaǧa basyp kıruı bastalǧannan keiın jürgızılgen dauys berude Europa Keŋesı Parlamenttık Assambleiasy men Europalyq Parlament deŋgeiınde de moiyndady. Nemıs Bundestagy da 2022 jyldyŋ qaraşasynda Golodomordy genosid dep tanydy. «Bügıngı kün tūrǧysynan alǧanda, būl tarihi jäne saiasi tūrǧydan genosid retınde baǧalanuy kerek», - delıngen qararda. Būl mäsele boiynşa dauys beruden solşyl partiia men oŋşyl populistık «Germaniia üşın balama» fraksiialary qalys qalǧan. Eske sala keteiık, Qazaqstanda 1930-1933 jyldarda Keŋes ökımetınıŋ ūjymdastyru saiasaty men azyq-tülıktı küştep tartyp aluynan jappai aşarşylyq tuyndaǧan edı. Sonyŋ saldarynan qazaq dalasyndaǧy 40 million bas maldan 4 milliondaiy ǧana qalǧan. Būnyŋ barlyǧy halyqtyŋ tūrmysyn tömendetıp qana qoimai, jüz myŋnan bırneşe millionǧa deiıngı adamdardyŋ qūrban boluyna äkep soqty. Tarihqa tırkelgen mūndai Aşarşylyq oqiǧasynda tek qana qazaqtar emes, basqa da körşıles elderdıŋ halqy qyryldy.
