Alash arystarynyń joqshysy Ǵarıfolla Ánes ómirden ozdy

2534
Adyrna.kz Telegram

Tilshi-ǵalym, alashtanýshy, pýblııst  Ǵarıfolla Ánes ómirden ozdy, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly. Bul týraly Baǵdat Sultanqyzy Facebook jelisindegi jazbasynda estirtti.

“Orny tolmas qaza, qazaq jurty!..
Sene alar emespin. Ókinishti! Ǵalym, alashtanýshy, pýblııst, baspager, qazaq ultynyń Arysy Ǵarıfolla Ánes ómirden ozdy. Otbasyna, jaqyn týystaryna, qazaq halqyna qaıǵyryp kóńil aıtamyz. Ǵalymnyń jany jánnattyń Fırdaýs tórinde shalqysyn. Ǵarıfolla Ánes aǵanyń jaqsylyǵy ǵasyrlar boıy qazaq halqynyń tarıhynda jasaıdy... Aǵanyń áli ulty úshin atqaratyn ushan - teńiz jospary bar edi. Átteń. Qaıran, Aǵam-aý!” dep jazdy Baǵdat Sultanqyzy.

Ǵarıfolla Qabdolqaıyruly 1957 jyly Qurmanǵazy aýdany Balqudyq aýylynda týǵan.

UǴA-nyń A. Baıtursynuly atyndaǵy Til bilimi ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri. Saıası qýǵyn-súrgin qurbandary mýzeıiniń (Jańalyq aýylyndaǵy) meńgerýshisi. 1992 jyldan «Repressııaǵa ushyraǵan Qazaqstan zııalylarynyń murasyn zertteıtin «Arys» qorynyń jáne «Arys» baspasynyń quryltaıshy-prezıdenti. 2013 jyldan «Qazaqstan tarıhı-aǵartý «Ádilet» qoǵamynyń» tóraǵalyǵyn qosa atqarady. Halyqaralyq «Qazaq tili» qoǵamynyń vıe-prezıdenti, «Ana tili» gazetiniń qoǵamdyq negizdegi keńesshisi.

«Qurmet» «Parasat» ordenderiń ıegeri. Birneshe merekelik medaldarmen ma­ra­pattalǵan.

Baspa jáne polıgrafııa isiniń qaıratkeri (kýálik №47). Atyraý oblysy Qurmanǵazy aýdanynyń Qurmetti azamaty (2007). Batys Qazaqstan oblysy Jańaqala aýdanynyń Qurmetti azamaty (2016). Halel Dosmuhameduly atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıtetiniń Qurmetti pro­fessory. Qorqyt Ata atyndaǵy Qyzylorda memlekettik ýnıversıtetiniń Qurmetti professory jáne Qorqyt Ata Altyn medaliniń ıegeri (2015). Halyqaralyq Aıtmatov akademııasynyń akademıgi.

Alash arystarynyń murasyn tabý, zertteý jáne jarııalaý isine óz úlesin turaqty qosyp keledi. A. Baıtursynuly, Q. Jubanov jáne H. Dosmuhambetuly eńbekterin qurastyryp, alǵysóz-sońǵysózderin jazyp, birneshe ret jaryqqa shyǵardy.

«Alash. Alashorda» enıklopedııasyn ja­ryqqa shyǵardy (2009), 7 tom «Qazaq» ga­­ze­ti (1913 – 1918) men 7 tom «Aıqap» jýrnal­darynyń (1911–1915) tolyq korpýsyn jasap «Saryarqa» (1917–1919) gazetin taýyp, jınastyryp, HH ǵasyr basynda jaryqqa shyqqan kóptegen jýrnaldardy arab qarpinen qazirgi jazý úlgisine kóshirip, ondaǵan tom basylymdar daıyndady. Búgingi tańda 100 tomnan turatyn «Alash – 100» megajobasy júzege asyrylýda. Zańǵar jazýshy Á. Kekilbaıulynyń ómiri men shy­ǵar­mashylyǵyna ar­nalǵan «Alpysynshyjyldyqtar» atty úsh tomdyq enıklopedııasyn jaryqqa shyǵardy.

Pikirler