2024 jyldyń 19 qyrkúıeginde halyqaralyq qatynastar salasyndaǵy jetekshi sarapshylardyń biri, professor Barrı Býzan Astanada dáris oqydy.
Onda ol ǵalamdyq tártiptiń transformaııasy jónindegi kózqarasymen bólisti.
Professordyń pikirinshe, halyqaralyq júıe eleýli ózgeristerdiń aldynda tur. Atap aıtsaq, dástúrli batystyq qurylymdar óz yqpalyn birtindep joǵaltyp, Qytaı sııaqty jańa oıynshylar jahandyq arenada ózara árekettesýdiń jańa úlgilerin qura bastady.
London ekonomıka jáne saıası ǵylymdar mektebiniń (LSE) professory, sekıýrıtızaııa tujyrymdamasynyń avtory Býzan jahandyq saıasattyń kóppolıarlyqqa qaraı aýysyp jatqanyn atap ótti. Munda jańa ekonomıkalyq jáne saıası ortalyqtar barǵan saıyn mańyzdy ról atqarmaq. Onyń aıtýynsha, bul ózgeris aldaǵy onjyldyqtarda halyqaralyq qatynastardyń damýyndaǵy sheshýshi faktorǵa aınalady.
Jıyn barysynda qozǵalǵan mańyzdy taqyryptardyń biri – jahandyq ekologııalyq qaýipter. Býzannyń aıtýynsha, bul qaýipter ekonomıka, saıasat jáne áleýmettik salaǵa barǵan saıyn aıtarlyqtaı áser etýde. Ol klımattyń ózgerý saldarymen kúrese almaý kedeılik máselelerin ýshyqtyryp, jańa qaqtyǵystarǵa ákelýi múmkin ekenin basa aıtty.
Osy qıyndyqtarǵa qaramastan, professor optımıstik kózqarasyn bildirdi. Ol qazirgi ózgeristerge beıimdelýge jáne ınnovaııalyq sheshimder izdeýge daıyn elder úshin jańa múmkindikter ashylatynyn atap ótti. Býzan qazirgi jahandyq júıeniń syn-tegeýrinderine jaýap beretin jáne barlyq qatysýshylardyń múddelerin eskeretin ıkemdi jáne ınklıýzıvti halyqaralyq qurylymdardy qurýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti.
Sheteldik sarapshylardyń dáristeri jobasy Qazaqstannyń halyqaralyq qatynastar jónindegi keńesiniń (QAHQ) bastamasymen jáne "Qalam" jobasynyń qoldaýymen iske asyrylǵan. QAHQ tóraǵasy Erlan Qarın osyndaı aǵartýshylyq jobalardyń áleýmettik-gýmanıtarlyq ǵylymdardy damytý úshin asa qajet ekenin atap ótti.
Qalam – Qazaqstan tarıhy men mádenıeti týraly alǵashqy mýltımedııalyq aqparat quraly. Jobaǵa Qazaqstan, AQSh, Kanada, Ulybrıtanııa jáne Reseıden kelgen zertteýshilerdiń halyqaralyq toby jumys isteıdi. Qalam-nyń materıaldary qazaq, orys jáne aǵylshyn tilderinde qoljetimdi.
