Qazaqstanda qazır mektep oquşylary men jastardy käsıpkerlıkke bauluǧa erekşe köŋıl bölınıp jür. Būl da beker emes: ekonomikaǧa özdıgınen äreket etetın, bastama köteretın, ıske şiraq, täjıribege jaqyn mamandar kerek. Ranking.kz sarapşylarynyŋ aituynşa, elde balalar men jasöspırımderge biznes pen ekonomikanyŋ älıppesın erterek üiretetın türlı oqu baǧdarlamalary köbeiıp, sonyŋ ainalasynda bırte-bırte jüielı orta qalyptasyp keledı.
Osy ürdıstıŋ aiasynda käsıpkerlık bılım beru baǧytyndaǧy eŋ közge tüsken, qamtuy da eŋ keŋ bastama retınde Timur Qūlybaevtyŋ Halyk qaiyrymdylyq qory ıske asyryp jatqan Talimger jobasy atalyp otyr.
Käsıpkerlık bılımge jüielı közqaras
Ranking.kz jasaǧan şoluda qazırgı baǧdarlamalardyŋ basty aiyrmasy – bır rettık kurstardan görı käsıpkerlık daǧdylardy oqu prosesıne jüielı türde engızuge bet būrǧany aitylady. Talimger däl osy joldy taŋdaǧan: joba mūǧalımderdı daiyndaudan bastap, mektep oquşylary men studenttermen naqty jūmysqa deiın bırneşe deŋgeidı qatar qamtidy.
Baǧdarlama tek teoriiany üiretıp qoimai, eŋ keregı – qoldanbaly maşyqtardy damytuǧa, iaǧni ideiamen jūmys ısteuge, täuekeldı tarazylauǧa, ekonomikanyŋ qarapaiym tetıkterın tüsınuge baǧyttalǧan. Mūndai täsıl käsıpkerlıktı oqytudyŋ halyqaralyq täjıribesıne sai keledı: ol jaqta basty qaǧida – ıstep köru arqyly üirenu.
Ūstazdyŋ orny, öŋırdıŋ ülesı
Jobada mūǧalımder men oqytuşylardy daiyndau mäselesıne erekşe män berılgen. Ranking.kz deregınşe, baǧdarlamanyŋ keŋ qanat jaiuyna eŋ köp yqpal etken tetıktıŋ bırı – pedagogterdı oqytu. Bırqatar öŋırde, sonyŋ ışınde Maŋǧystau oblysynda da, jüzdegen maman arnaiy daiyndyqtan ötıp, keiın mektepter men kolledjderde käsıpkerlık kursyn jürgıze bastaǧan.
2025 jyly Aqtauda Talimger-dıŋ öŋırlık ädıstemelık ortalyǧy jūmysyn bastap, ūstazdardyŋ bılıktılıgın arttyratyn, täjıribe almasatyn ärı jaŋa oqytu täsılderı engızıletın alaŋǧa ainaldy. Mūndai format jobanyŋ aumaǧyn keŋeitumen qatar, oqytudyŋ sapasyn bır ızge tüsırıp, ortaq standartty saqtauǧa mümkındık beredı.
Bılım jüiesıne engızu
Sarapşylardyŋ aituynşa, Talimger-dıŋ damuyna serpın bergen maŋyzdy qadamnyŋ bırı – käsıpkerlık negızderın mektep pen kolledjdıŋ oqu josparyna engızu. Osylaişa joba jai ǧana qosymşa üiırme deŋgeiınde qalmai, jastarmen jürgızıletın jüielı jūmystyŋ bır bölıgıne ainalyp otyr.
Ranking.kz baǧalauynşa, bügıngı taŋda Talimger – käsıpkerlık oilau baǧyty boiynşa jasöspırımder men pedagogtermen jūmys ısteitın eŋ tanymal ärı qamtuy keŋ jobalardyŋ bırı. Baǧdarlama myŋdaǧan oquşyny qamtyp, qaiyrymdylyq sektor men bılım jüiesınıŋ naqty ärı üilesımdı ärıptestıgınıŋ jaqsy ülgısıne ainalyp keledı.
Joba ekonomika üşın nege maŋyzdy?
Jastardyŋ käsıpkerlık qabıletın damytu – el ekonomikasynyŋ erteŋgı künı berık boluynyŋ bır tıregı. Mūnda mäsele tek bolaşaq käsıpkerlerdı daiarlauda emes. Eŋ bastysy – adamnyŋ ikemdı daǧdylaryn qalyptastyru: şiraq bolu, jauapkerşılık alu, özgerıske tez beiımdelu, mümkındıktı köre bılu.
Osy tūrǧydan alǧanda, Talimger tek oqytu baǧdarlamasy emes, jaŋa buyn mamandaryn daiyndauǧa negız qalaityn infraqūrylymdyq bılım jobasy retınde qarastyrylady. Iаǧni, qūbylyp tūrǧan zamanda jūmys ıstei alatyn, oiy sergek, ısı naqty jastardyŋ qalyptasuyna jol aşyp otyr.
Qazaqstanda käsıpker sekıldı oilaudy erte jastan qalyptastyru bılım saiasatynyŋ maŋyzdy baǧytyna ainalyp keledı. Bastamalar köbeigen saiyn, Talimger öz auqymymen de, jüielı qūrylymymen de erekşelenedı: joba bılım beru ortasyna kırıgıp, bır jolǧy şara emes, tūraqty jūmys formatyna köşken.
Ranking.kz sarapşylarynyŋ paiymynşa, mūndai baǧdarlamalar bügın-erteŋ nätije qualamai, eldıŋ adami kapitalyna ūzaq merzımge salynǧan investisiia ıspettı. Iаǧni, erteŋgı buynnyŋ ekonomikalyq belsendılıgıne negız qalap, şiraq, jauapty, zamanǧa beiım azamattardyŋ qalyptasuyna yqpal etedı.
