Qazaqstan Respublikasy Ortalyq referendum komissiiasy oflain jäne onlain formatta oqytu seminarlarynyŋ seriiasyn jalǧastyruda. Būl joly, iaǧni 2022 jylǧy 19 mamyrda seminar qoǧamdyq bırlestıkterdıŋ ökılderıne arnalyp, onda mügedek jandardyŋ mäselelerı qaraldy. Is-şaraǧa 150 adam qatysty.
Seminardy ötkızudıŋ maqsaty – referendumdy ūiymdastyrudyŋ qūqyqtyq negızderın, «Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasyna özgerıster men tolyqtyrular engızu turaly» Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ jobasyn, respublikalyq referendum aldyndaǧy ügıt jūmystaryn jürgızu tärtıbın tüsındıru, BŪŪ mügedek jandardyŋ qūqyqtary turaly Konvensiiasynyŋ negızgı qaǧidattary turaly habardar etu, sondai-aq respublikalyq referendum ötkızu kezınde mügedek Qazaqstan Respublikasynyŋ mügedek azamattarynyŋ qūqyqtaryn ıske asyrudy qamtamasyz etu mäselelerın talqylau bolyp tabylady.
Seminar baǧdarlamasyna engızılgen negızgı mäseleler mügedek jandar üşın tiıstı şeşımderdı eskere otyryp, respublikalyq referendumdy ūiymdastyru erekşelıkterı boldy.
Oqytu seminarynyŋ jūmysyna ORK müşelerı, Qazaqstandaǧy BŪŪ Damu baǧdarlamasynyŋ ökılı, QR ORK janyndaǧy mügedekterdıŋ qūqyqtaryn ıske asyru jönındegı jūmys tobynyŋ müşelerı, eŋbek jäne äleumettık qorǧau, ädılet ministrlıkterınıŋ, sondai-aq mügedek jandardyŋ qoǧamdyq bırlestıkterınıŋ ökılderı qatysty.
Sondai-aq, beinekonferensiia bailanysy rejimınde ıs-şaraǧa mügedek jandardyŋ qūqyqtaryn qorǧau jönındegı öŋırlık ÜEŪ ökılderı, aumaqtyq komissiialardyŋ müşelerı jäne mümkındıkterı şekteulı adamdarmen jūmys jasauǧa jauapty jergılıktı atqaruşy organdardyŋ ökılderı qatysty.
Is-şaranyŋ moderatory – Ortalyq referendum komissiiasynyŋ müşesı Şavhat Ötemısov özınıŋ kırıspe sözınde Ortalyq referendum komissiiasynyŋ maŋyzdy mındetterınıŋ bırı mümkındıgı şekteulı azamattardyŋ qūqyqtaryn qamtamasyz etu boiynşa barlyq qajettı jaǧdailardy ıske asyru bolyp tabylatynyn atap öttı. 2017 jyldan bastap Ortsailaukom janynda mügedekterdıŋ sailau qūqyqtaryn qamtamasyz etu jönındegı jūmys toby qyzmet etude. Iаǧni, ORK osy baǧytta jüielı jūmys atqaryp keledı.
2022 jylǧy 5 mausymǧa taǧaiyndalǧan respublikalyq referendum ötkızu kezınde mügedek jandarǧa jaǧdai jasau turaly mäsele ü.j. 6 mamyrda ORK ekınşı otyrysynda qaralǧan bolatyn.
Jergılıktı atqaruşy organdarǧa Qazaqstan Respublikasy Ortalyq sailau komissiiasynyŋ qaulysymen bekıtılgen (2012 jylǧy 23 qazandaǧy № 21/83) sailau uchaskesınde dauys beruge arnalǧan üi-jaidy, dauys beruge arnalǧan punkttı jaraqtandyru jönındegı nūsqaulyqqa säikes, olardyŋ qūqyqtaryn ıske asyru üşın referendum uchaskelerınde mügedek adamdarǧa jaǧdai jasaudy qamtamasyz etu jönınde qajettı şaralar qabyldau tapsyryldy.
Oblystar, respublikalyq maŋyzy bar qalalar jäne astana äkımdıkterınıŋ ūsynǧan mälımetterıne säikes referendumnyŋ 10013 uchaskesınıŋ basym köpşılıgı pandustarmen jäne taktildı körsetkıştermen jabdyqtalǧan. Is jüzınde barlyǧyna kreslo-arbalardy paidalanatyn azamattardyŋ qajettılıkterın eskere otyryp, dauys beruge arnalǧan kabinalar qarastyrylǧan.
Dauys beru künıne uchaskelerdıŋ daiyndyǧy mäselelerın baqylauda ūstau, onyŋ ışınde invataksi, surdoaudarmaşylardy tartu jäne t.b. siiaqty mügedektıgı bar azamattarǧa yŋǧaily bolu üşın qosymşa şaralar äzırleu tapsyryldy.
Dauys beru künıne jaqyn qalǧanda aumaqtyq referendum komissiialarynyŋ uchaskelerdıŋ daiyndyǧy jäne qabyldanǧan şaralar turaly esepterı tyŋdalady. Referendum ötkızılgennen keiın mügedek azamattardyŋ qajettılıkterın eskere otyryp, uchaskelerde jaǧdai jasauǧa taldau jasalady.
Aldaǧy referendumda mügedektıgı bar azamattardy habardar etu praktikasyn jalǧastyru közdeledı: aqparattyq jäne jūmyldyru audio-, beinerolikter (surdoaudarmasy bar beinerolikter) daiyndau; barlyq audio-jäne beinerolikter referendumnyŋ ortalyq komissiiasynyŋ saitynda ornalastyrylatyn bolady; dauys beruge arnalǧan biulletennıŋ audioversiiasyn daiyndau, ony trafarettıŋ kömegımen biulletendıŋ köru qabıletı būzylǧan azamattar tyŋdap (dauys beru ornynda oiyqtar közdelgen), dauys beruge arnalǧan biulletendı öz betınşe toltyra alady.
Ortalyq komissiia müşelerınıŋ uchaskelerdıŋ dauys berudı ötkızuge daiyndyǧyn, onyŋ ışınde dauys beru kezınde mügedektıgı bar jäne erekşe qajettılıkterı bar azamattar üşın jaǧdailardy qamtamasyz etudı tekseru üşın öŋırlerge inspeksiialyq saparlary közdelıp otyr.
Ortalyq referendum komissiiasynyŋ müşesı Şavhat Ötemısov «Mügedek jandardyŋ qūqyqtaryn qamtamasyz etu mäselelerımen ainalysatyn barlyq qoǧamdyq bırlestıkterdı jergılıktı atqaruşy organdardyŋ uchaskelerdı jaraqtandyrudyŋ qosymşa şaralaryn qabyldauy boiynşa özderınıŋ syndarly ūsynystaryn alǧa tartuǧa şaqyramyz» - dep atap öttı.
Sonymen qatar, ıs-şarada BŪŪ Damu Baǧdarlamasynyŋ Qazaqstandaǧy Tūraqty Ökıldıgınıŋ orynbasary
Vitalii Vremiş, QR ORK janyndaǧy mügedekterdıŋ qūqyqtaryn qamtamasyz etu jönındegı jūmys tobynyŋ müşesı, QR Parlamentı Senatynyŋ deputaty
Läzzat Qaltaeva, Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı Eŋbek, köşı-qon jäne äleumettık qorǧau komitetınıŋ töraǧasy
Erbol Nūrǧaliev, Ädılet ministrlıgınıŋ departament direktory
Nazken Jamaladin, «Arba» tırek-qimyl apparatynyŋ qyzmetı būzylǧan mügedekter azamattardy qoldau qoǧamy» QB töraǧasy, Batys Qazaqstan oblystyq mäslihatynyŋ deputaty
Gülmira Batpaqūlova, «Pandus OK» JŞS qūryltaişysy, Aqtöbe qalalyq mäslihatynyŋ deputaty
Şahan Jūldyzbaev, sondai-aq mügedekterdıŋ qoǧamdyq bırlestıkterınıŋ, jergılıktı atqaruşy organdardyŋ basqa da ökılderı söz söiledı.
Sondai-aq, ıs-şara şeŋberınde Ortalyq referendum komissiiasy apparatynyŋ qyzmetkerlerı: taldau jäne kommunikasiialar bölımınıŋ meŋgeruşısı Äigerım Täjieva «Respublikalyq referendum aldyndaǧy ügıt turaly»; sailau prosesın ūiymdastyru bölımı meŋgeruşısınıŋ orynbasary Olga Zaharova «Referendum ötkızudı ūiymdastyru turaly»; halyqaralyq qūqyq bölımı meŋgeruşısınıŋ orynbasary Meirambek Qanybekov «Referendumdy ūiymdastyru men ötkızudıŋ qūqyqtyq negızderı» taqyrybynda baiandama jasady.
Oqytu seminary onlain rejimde «You Tube» arnasynda jäne Qazaqstan Respublikasy Ortalyq referendum komissiiasynyŋ resmi saitynda tömendegı sılteme boiynşa körsetıldı
https://www.election.gov.kz/kaz/news/releases/index.php?ID=6860&v=mobile
