پاندەميا قاي ەلگە قالاي اسەر ەتتى

1674
Adyrna.kz Telegram

الەمدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 78,7 ملن ادامعا جەتتى. ال ىندەتتەن قايتىس بولعاندار سانى 1 ملن 700 مىڭ ادام بولدى. قازىرگى تاڭدا «روجدەستۆو» مەن «جاڭا جىل» مەرەكەلەرى قارساڭىندا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە شەكتەۋ شارالارى كۇشەيتىلگەن. دەسەك تە، سانيتارلىق شەكتەۋلەرگە اسا ءمان بەرمەي كەلە جاتقان ەلدەر دە بار.

مىسالعا، برازيليانى الايىق. برازيلياداعى سان-پاۋلۋ قالاسىنىڭ دۇكنەدەرىندە بۇگىندە ساۋدا قىزىپ جاتىر. جەرگىلىكتى حالىق مەرەكەگە قىزۋ دايىندىق ۇستىندە. سالدارىنان «رودجەستۆو» مەرەكەسى  قارساڭىندا ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى كۇرت كوبەيىپ كەتكەن. ءبىر تاۋلىكتە 58 مىڭ 428 ادامنان كوۆيد انىقتالعان، 762 ادام و دۇنيەلىك بولدى. وسىعان قاراماستان برازيليالىقتار سانيتارلىق شەكتەۋگە ءمان بەرەر ەمەس. پاندەميا باستالعالى لاتىن امەريكاسىندا 189 مىڭ ادام ىندەت قۇربانى بولعان. جەرگىلىكتى بيلىك مەرەكە تويلاۋعا تىيىم سالعانىمەن برازيليالىقتار تارتىپكە باعىنار ەمەس.

ال پاندەميانىڭ اسەرى باسقا ەلدەردەگىدەي، ءۇندىستان كاسىپكەرلەرىنە دە وڭاي تيمەي وتىر. سەبەبى، مۇندا قازىر كوشە ساۋداسى جويىلۋ الدىندا. سانيتارلىق ورگانداردىڭ قۋعىن-سۇرگىنىنە توتەپ بەرىپ كەلگەن ساۋداگەرلەر، بۇگىندە ىندەتتەن داعدارىسقا ۇشىراعان. ماسەلە ۆيرۋستىڭ ورشۋىندە ەمەس، كارانتين كەزىندە تۇتىنۋشىلاردىڭ قاراسى ازايعان، سالدارىنان ءۇندىستان ساتۋشىلارى كىرىسىنەن ايىرىلعان.

ۇندىستانداعى كوشە ساۋداسى ەپيدەميولوگتار تاراپىنان قازىرگىدەي قىسىمدى سوڭعى رەت 2014 جىلى كورگەن. ول كەزدە ساۋداگەرلەر ساپاسىز تاماق پەن تالاپقا ساي ەمەس ەڭبەك ورنى ءۇشىن قۋعىنعا ۇشىراپ، تەمىر تورعا قامالعان. دەگەنمەن، مەملەكەت ساۋداگەرلەردى قولداپ، كوشە كەزگەن ساۋداگەرلەردى قورعاۋ تۋرالى زاڭدى قابىلداۋمەن ماسەلە اياقتالعان ەدى. «ءبىز پوليتسيا مەن بەلسەندىلەردەن قورقۋشى ەدىك. بىراق تۇتىنۋشىلارىمىز ازايادى دەپ ەشقاشان ويلاماپپىز. ياعني، ساتىپ الۋشىلاردىڭ قاراسى بىزدە ازايعان ەمەس. مىنا ىندەتتەن جاعدايىمىز ءتىپتى ناشارلادى» دەيدى ءۇندىستاننىڭ ساۋداگەرلەرى.

ءتۇرلى دەرەكتەرگە قاراعاندا، ىندەتتەن نيۋ-دەلي كوشەلەرىن 5000-عا جۋىق ساۋداگەر تاستاپ كەتكەن. شاھاردى كەزىپ جۇرەتىن ساۋداگەرلەر كۇن كورۋ ءۇشىن شەكارا ماڭىنداعى وڭىرلەرىنە قونىس اۋدارعان. سەبەبى، وندا سيرەك بولسا دا ساياحاتشىلاردى كەزدەستىرۋگە بولادى ەكەن. ياعني، وسى ماڭدا كوشە ساۋداگەرلەرى، تاۋارلارىن پايدالاناتىن تۇتىنۋشىلاردى مولىراق تابا الاتىن كورىنەدى.

بۇگىندە ءۇندىستاندا 2 ملن-عا جۋىق كوشە ساۋداگەرى بار ەكەن. بىراق، قازىر ولاردىڭ بارلىعىنىڭ جاعدايى مۇشكىل. ۇكىمەت بولسا، مۇنداي بيزنەس ءتۇرىن قولداۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن اشىق ايتۋدا. ساراپشىلار بولسا، كوشە ساۋداگەرلەرى جۋىق ارادا ءوز تاۋارلارىن وتكىزەتىن نارىق تاپپاسا، ەلدىڭ ساۋدا سەكتورىندا جۇمىسسىزدىق بەلەڭ الىپ، ءىرى داعدارىستى باستان كەشەدى دەيدى.

 

د.ارعىنگەلدى،

«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر