«AMANAT» پارتياسى جانىنداعى ەكونوميكا، كاسىپكەرلىك جانە اگرارلىق سەكتور ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا جانار-جاعارماي تاپشىلىعى مەن ەگىن جيناۋ جۇمىستارىنا دايىندىق ماسەلەلەرى تالقىلاندى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
كەڭەس توراعاسى، ماجىلىستەگى «AMANAT» فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى امانجان جامالوۆ بۇگىندە ەلىمىزدىڭ بىرقاتار وڭىرىندە ديزەل وتىنىنىڭ تاپشىلىعى بايقالاتىنىن اتاپ ءوتتى. وڭىرلەردە تاۋارلارعا، ونىڭ ىشىندە جانار-جاعارماي باعاسىنا مونيتورينگ جۇرگىزۋ ءۇشىن پارتيادان 216 توپ جۇيەلى جۇمىس ىستەۋدە.
اقمولا، قوستاناي، جەتىسۋ، باتىس قازاقستان وبلىستارىندا جانە الماتى، شىمكەنت قالالارىندا جانار-جاعارمايدى جەتكىزۋ ماسەلەلەرى بايقالدى.
ديزەل وتىنى تاپشىلىعىنىڭ سەبەبىن ەنەرگەتيكا ءمينيسترى بولات اقشولاقوۆ ءتۇسىندىردى.
«بۇگىندە قازاقستاندا جانە كورشى ەلدەردە ديزەل وتىنىنىڭ باعاسىنداعى ايىرماشىلىق ليترىنە 80-100 تەڭگە ەمەس، 200 تەڭگەدەن اسادى. سونىڭ سالدارىنان تۇتىنۋ كولەمى كۇرت ءوستى. شەتەلدىك تۇتىنۋشىلار 100 مىڭ توننادان استام ساتىپ الادى. ياعني، ديزەل وتىنى ەل اۋماعىنان شىعارىلىپ جاتىر»، – دەدى بولات اقشولاقوۆ.
ەنەرگەتيكا ءمينيسترى تاپشىلىققا قاراماستان، اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرۋشىلەرى جانار-جاعارمايمەن ۇزدىكسىز قامتاماسىز ەتىلىپ وتىرعانىن جەتكىزدى.
«جونەلتۋ باعاسى ليترىنە 177 تەڭگەگە بەلگىلەندى. بىراق جەتكىزۋ قۇنىن قوسا ەسەپتەگەن كەزدە باعا ليترىنە 203 تەڭگەنى قۇراپ وتىر. جونەلتۋ جانە جەتكىزۋ ماسەلەسى باقىلاۋدا تۇر. ءبىز مينيسترلىك سايتىندا ايماقتارداعى وكىلدەردىڭ بايلانىس نومىرلەرىن جاريالادىق. ماسەلە تۋىنداعان جاعدايدا كەز كەلگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرۋشىسى ولارعا جۇگىنە الادى. ول ءۇشىن ءبىز ارنايى شتاب قۇردىق. جانارماي قۇيۋ بەكەتتەرىندەگى تاپشىلىق ساناۋلى كۇندە جويىلادى»، – دەدى مينيستر.
الايدا، كەڭەس مۇشەلەرى ەلدەگى جانار-جاعارماي داعدارىسىنا جول بەرگەن ۆەدومستۆولار جۇمىسىن سىنعا الدى.
امانجان جامالوۆتىڭ پىكىرىنشە، دەر كەزىندە شارا قابىلداماۋدىڭ سالدارىنان ەگىن جيناۋ ناۋقانى قارساڭىندا جانار-جاعارماي قورى قالمادى.
«الەمدە بولىپ جاتقان جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، ەلدە كەمىندە ءۇش ايلىق جانار-جاعارماي قورى بولۋى ءتيىس. قازاقستان الەمدە جانارماي باعاسى ەڭ تومەن ەلدەردىڭ ءبىرى. شەتەلدىك تاسىمالداۋشىلارعا قازاقستاننان جانارماي الۋ ءتيىمدى. وزبەكستاندىق جۇرگىزۋشىلەر تاۋاردى ماسكەۋگە جەتكىزەر كەزدە شىمكەنتتە، ودان كەيىن ورالدا جانارماي قۇيادى. ءدال سولاي كەرى قايتادى. دەمەك، ءبىز وزبەك تاۋارلارىن جەتكىزۋدى جاناما تۇردە سۋبسيديالاپ، ولاردى رەسەي نارىعى ءۇشىن ارزانداتىپ وتىرمىز.
بۇگىندە ۇكىمەت وڭىرگە، كولىككە جانە تۇتىنۋ كولەمىنە قاراي ديزەل وتىنىنا سارالانعان باعا ەنگىزدى. قازاقستاندىقتار ءۇشىن ديزەل باعاسى 230-260 تەڭگە. شەتەلدىكتەر ءۇشىن 450 تەڭگە. نەگە قازىر عانا سارالانعان تاريفتەر تۋرالى شەشىم قابىلدادىق؟ نەلىكتەن تەك ديزەل وتىنى؟ بەنزين بويىنشا دا وسىنداي ماسەلە بار. جالپى، بۇدان بۇكىل قازاقستان حالقى زارداپ شەگەدى. جانارماي بەكەتتەرىندە تاعى تاپشىلىق بايقالادى. جالپى، بۇگىندە سىزدەردىڭ ءىس-ارەكەتىڭىزدىڭ سالدارىنان قازاقستاندىقتار ءۇشىن كولىك ەمەس، جانار-جاعارماي قۇيۋ مارتەبە بولىپ تۇر»، – دەدى امانجان جامالوۆ.
كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ پىكىرىنشە، ءتاريفتى سارالاۋداعى نەگىزگى ماسەلە – جانارماي قۇيۋ بەكەتتەرىن كىمنىڭ باقىلايتىنىندا بولىپ وتىر. دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، جانار-جاعارماي قۇيۋ بەكەتتەرىنە ءبىرىنشى كەزەكتە قازاقستاندىقتارعا قىزمەت كورسەتۋگە مىندەتتەيتىن شارتتار مەن تالاپتار قاجەت.
«قازاقستان ازاماتى جانارماي قۇيۋ بەكەتىنە كەلگەن كەزدە، وعان 230 تەڭگەنىڭ ديزەل وتىنى جوق ەكەنى، تەك 450 تەڭگەدەن ساتىلاتىنى ايتىلادى. قالاماساڭ، ساتىپ الما. ويتكەنى ولار تەك شەتەلدىك كولىكتەرگە ساتادى. بۇل ولارعا 2 ەسەگە ءتيىمدى. سونىڭ سالدارىنان حالىق زارداپ شەگەدى. وڭىرلەردە ارزانداتىلعان ديزەل وتىنىن جەتكىزۋشىلەر ونى جانار-جاعارماي قۇيۋ بەكەتتەرى ارقىلى جوعارى باعامەن ساتقان جاعدايلار انىقتالدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى كەڭەس توراعاسى.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا ەنەرگەتيكا، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىكتەرىنە جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا جانار-جاعارمايدى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا باقىلاۋدى كۇشەيتۋ، جەڭىلدەتىلگەن باعامەن ديزەل ءبولۋ مەن جەتكىزۋدەگى تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى جويۋ ۇسىنىلدى. ءوز كەزەگىندە، پارتيانىڭ وڭىرلىك مونيتورينگ توپتارى جانار-جاعارماي باعاسى مەن قول جەتىمدىلىگى تۋرالى جەرگىلىكتى جەرلەردەگى ناقتى جاعدايدى باقىلاۋدا ۇستاۋدى ءارى قاراي جالعاستىرادى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
