«Adyrna» ulttyq portalynyń tilshisi «Astana» kásibı sport klýbynyń Bas dırektory Tastanbek Qutjanuly Esentaevpen suhbattasqan bolatyn, sony nazarlaryńyzǵa usynamyz:
– Astana Qazaqstan Team komandasyn Eýropalyq bedeldi klýbtardyń ózi myqty básekeles sanaıdy. Bul, árıne, úlken eńbektiń arqasy. Komanda qalaı quryldy? Buǵan ne sebep boldy? Kimder muryndyq boldy? Tarıhyna az-kem toqtala ótseńiz...
Astananyń ataýy búginde halyqaralyq qoǵamdastyq tarapynan moıyndalyp qana qoıǵan joq, sonymen qatar sport áleminde de Astananyń aty jer jaryp júr. 2013 jyly Elbasynyń Jarlyǵymen «Astana» kásipqoı prezıdenttik klýby qurylyp, sol kezden bastap onyń qataryna «Astana» velokomandasy klýby kirdi. Prezıdenttik klýb quramyna kiretin komandalardyń barlyǵy halyqaralyq arenada óner kórsetti. Durys aıtasyz, álemdik velosport alańynda myqtylarǵa básekeles bolyp tanylǵan «Astana Qazaqstan Team» velokomandasy jyldan jylǵa tájirıbeleri men sheberlikteri shyńdalyp báıgelerde top jaryp júr.
2006 jyly Liberty Seguros-Würth komandasy basty demeýshisi Liberty Mutual-dyń qoldaýynan aıyrylyp qaldy. Keıin kele Würth-te komandamen kelisim-shartty úzdi. Bul komandanyń úzdikteri retinde qazaqstandyq Aleksandr Vınokýrov pen Andreı Kashechkın sanalatyn. Sol ýaqyttaǵy premer-mınıstr ári Qazaqstan velosport federaııasynyń tóraǵasy Danıal Ahmetovtyń qoldaýymen jańa komanda dúnıege kelip, oǵan otandyq 5 úzdik kompanııa demeýshilik tanytty. Komanda elordanyń qurmetine, «Astana» degen ataý aldy. Alǵashqy jeńister sol jyly-aq kelip jetti. Komandanyń bas juldyzy Aleksandr Vınokýrov Ispanııa Výeltasynda jeńiske jetse, komandalasy Kashechkın úshinshi orynǵa turaqtady.
– Ataýy ózgergen komandada sapalyq ózgerister de bar ma? Halyqaralyq týrlarda qazaqstandyq veloklýbtyń bıikterdi baǵyndyrýǵa múmkindikteri qandaı?
17-maýsymǵa daıyndyǵyn pysyqtap jatqan otandyq komanda jeıdesinde álemniń 7 elinen, atap aıtqanda Qazaqstan, Italııa, Kolýmbııa, Ispanııa, AQSh, Belarýs jáne Ońtústik Afrıka eliniń ókilderi sanalatyn 29 shabandoz óner kórsetedi. Álemdik pelotonda óz orny bar komandanyń kóshbasshylary jankúıerlerge jaqsy tanys, jańadan qosylǵandar da ózderin basqa jobalarda joǵary deńgeıde kórsetkender. Ótken maýsymda úsh ret jeńis tuǵyryna kóterilgen jáne «Týr de Frans» kópkúndiginiń jalpy esebinde 7-orynǵa ıe bolǵan Alekseı Lýenko (Qazaqstan), «Djıro d’Italııa» men «Ispanııa Výeltanyń» qola júldegeri Mıgel Anhel Lopes (Kolýmbııa), grand-týrdyń úsh dúrkin jeńimpazy («Astana» komandasynyń quramynda eki ret «Djıro d’Italııa» men bir ret «Týr de Frans») Vıncheno Nıbalı (Italııa), klassıkalyq velobáıge sheberi, ótken maýsymda eki ret jeńiske jetken jáne tartysqa toly «Parıj-Rýbe» jarysynda 4-orynǵa ıe bolǵan Djannı Moskon (Italııa) komanda kóshbasshylarynyń qatarynda. Al 23 jasqa deıingi shabandozdar arasynda Qazaqstan chempıony Nurbergen Nurlyhasym men «Gran Premıo della Lıberaııa» bir kúndik jarysynyń jeńimpazy, ıtalııalyq Mıkele Gadzolı jańa maýsymda óner kórsetpekshi. Qazaqstandyq komandanyń halyqaralyq týrlarda tabysty óner kórsetýi úshin barlyq múmkindikteri bar dep esepteımin. Transferlik kezeńdegi qıyndyqtarǵa qaramastan, komanda keler jylǵa erterek qamdandy, úzdik legıonerlerimen qosh aıtysqanymen, burynǵy kóshbasshylaryn keri qaıtara aldy. Sonyń arqasynda qazaqstandyq klýb jyldaǵy jetistikterin jańartýǵa, jańa belesterdi baǵyndyrýǵa umtylatyn úzdik komandalardyń sanatynda qala bermek.
– Astana Qazaqstan Team klýbynyń bolashaǵyn qalaı elesteter edińiz?
Ózderińiz biletindeı, velokomanda bıylǵy maýsymdy jańa ataýmen bastaıdy. Astana Qazaqstan Team jobasynyń ekinshi tynysy ashylyp, ol jańa damý jolyna kóshýge daıyndalyp jatyr. Nurlan Erkebulanuly basqaratyn Qazaqstan velosport federaııasy jańa komandanyń damýynda jáne josparlaryn iske asyrýda mańyzdy rólge ıe bolǵany úshin qýanyshtym. Federaııa Astana Qazaqstan Team komanasynyń dırektorlar keńesine de, menedjmentine de qatysady. Sportshylar men velosporttyń janashyry retinde qazaqstandyq velokomandanyń jarqyn bolashaǵy úshin qajetti sheshimderdi der kezinde qabyldap, tabysty óner kórsetýine, klýbtyń aldyndaǵy maqsat mindetterin laıyqty dárejede oryndaýynda El Úkimeti zor senim artyp otyr. Astana Qazaqstan Team – komandanyń jańa ataýy ǵana emes, bul jobanyń jańartylǵan fılosofııasy. 16 jyl boıy «Astana» jobasy elimizdiń álemdik sporttaǵy vızıttik kartochkasy. Aldaǵy bolashaǵy órleýge ulasatynyna kúmán joq.
– Komanda quramynyń 50-60 paıyzy qazaqstandyq sportshylarmen jasaqtalýy tıis dep josparlanyp otyr. Komandanyń bolashaq quramyna jalyndy jas sportshylar qalaı iriktelmek? Olarǵa qoıylatyn talaptar qandaı?
Aldaǵy maýsymda Astana Qazaqstan Team aldyna qoıylǵan maqsat – Qazaqstandy búkil álemge tanytý, eldegi velosporttyń damýyna atsalysý, jastarǵa jol ashý ekeni sózsiz. Qazir komandada 29 shabandoz bar, onyń 10-y – qazaqstandyq sportshy. Bolashaqta, eki-úsh jyldyń kóleminde olardyń qataryn 50-60 paıyzǵa kóbeıtý kózdeldi. Sportshylardyń, velosport salasynda júrgen mamandardyń biliktiligin arttyrýda komanda tájirıbesin paıdalaný da mańyzdy mindetterdiń biri sanalyp otyr. Odan bólek qazir klýb sapynda basshylyq pen bapkerler quramynda qazaqstandyq mamandardyń úlesi artty. Talantty ári tájirıbesi tolysqan jergilikti sportshylar da komanda qataryna shaqyrtylýda. Úsh birdeı jastar komandasy quryldy. Elordalyq komanda jańa maýsymda aldyna úlken maqsat qoıyp otyr. Komanda kóshbasshylarynyń, sondaı-aq komandanyń basqa músheleri qatysatyn jarys kúntizbesi oqý-jattyǵý jıynynda anyqtaldy. Al biz óz kezegimizde Astana Qazaqstan Team kásibı velokomandasy janynan 23 jasqa deıingi shabandozdardan turatyn UCI qurlyqtyq komandasyn jasaqtady. Jańa jobaǵa Astana Qazaqstan Development Team ataýy berilgen. Jańa komandanyń quramynda daryndy jastar toptastyryldy. Velosporttaǵy elimizdiń atynan óner kórsetip júrgen bas komandaǵa jastar komandasynda sátti óner kórsetip júrgen myqty veloshabandozdar iriktelip alynady dep josparlanyp otyr.
– Al sheteldik sportshylar qandaı krıterııler boıynsha komandaǵa shaqyrylady?
Eń aldymen, komandanyń jetistigin eseleıtin tájirıbeli veloshabandozdardy qatarǵa qosýǵa tyrysamyz. Sondaı aq, olardyń tájrıbesi men sheberlikterin óz jeńisterimizden ǵana emes, komanda sapyndaǵy otandyq sportshylardyń jeńisterinen kórgimiz keledi.
– Eýropanyń jáne basqa da damyǵan memleketterdiń deńgeıimen salystyrǵan kezde, velosporttyń damýyna úles qosatyn ınfraqurylymdardy, velojoldardy damytýǵa kóńilińiz tola ma?
Óte oryndy, dene shynyqtyrý men salaýatty ómir saltyn nasıhattaý úshin tıisti ınfraqurylymdy damytýdyń mańyzy zor. Velosporttyń bel ortasynda júrgen mamandar bizdiń elimizde atalmysh sport túrine laıyqty kóńil bólinip, jaǵdaı jasalǵanyn aıtady. Aımaqtarda velosport federaııalary kásibı sportshylardy ázirleýmen qatar, áýesqoılardy da nazardan tys qaldyrmaı qamtyp júr. Olardyń qyzyǵýshylaqtaryn odan ári jalǵaýyna serpin beredi. Jyl saıyn kezek kezegimen ınfraqurylymdardy, velojoldardy damytý isi júrgizilip keledi.
– Astana Qazaqstan Team-niń erteńi jaıynda qandaı boljam jasaısyz? Eýropadaǵy eń myqty klýb retinde kóre alasyz ba?
Erteńi bulyńǵyr komanda emes ekeni sózsiz. Qazirdiń ózinde Eýropadaǵy myqty komandalardyń biri.
– Velosport buqaralyq sportqa aınalady, halyq jappaı velosıped tebe bastaıdy degenge senesiz be?
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev óziniń Qazaqstan halqyna Joldaýynda: «Halyqtyń densaýlyǵyn jaqsartý máselesi aıryqsha nazar aýdarýdy talap etedi. Barlyq jastaǵy el azamattary arasynda buqaralyq sportty damytý mańyzdylyǵyn aıtyp ótti. Memleket basshysynyń tapsyrmasyn oryndaý úshin elimizde bul úshin barlyq jaǵdaılar jasalýda. Máselen, jyl saıyn elimizde ondaǵan sporttyq nysan qoldanysqa beriledi. Bul kórinis tek elimizdiń bas qalalarynda ǵana emes ózge óńirlerde baıqalýda.
– Ýaqyt taýyp, suhbat bergenińiz úshin raqmet!
«Astana» kásibı sport klýbynyń bas seriktesi – «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ, quryltaıshysy – Týrızm ındýstrııasy men sportty qoldaý qory
Oralbaı MERGENBAIULY
