Aýǵanstannyń tek tórt provınııasynda bıylǵy jyldyń 15 tamyzynan beri "Talıban" jasaqtary eldi basyp alǵannan keıin 100-den astam burynǵy polıııa men barlaý qyzmetkeri joǵalyp ketken jáne ozbyrlyqpen óltirilgen. "Talıban" raqymshylyq sharalaryna qaramastan burynǵy áskerı qyzmetkerlerdi óltirip jatyr. Bul týraly 30 qarashada halyqaralyq Human Rights Watch (HRW) quqyq qorǵaý uıymy óziniń esebinde baıandady dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
Uıym 2,5 aı ishinde, ıaǵnı 15 tamyz-31 qazan aralyǵynda Gaznı, Gılmend, Kandagar jáne Kýndýz provınııalarynda júzden astam kisi óltirilgeni týraly derekter jınaǵan. Olar Host, Paktııa, Paktıka jáne t.b. provınııalardaǵy erikti ólim jazasyna kesýdiń keń kórinisin kórsetedi. HRW 67 kýágerden, qaza tapqandardyń týystary men dostarynan, burynǵy úkimet qyzmetkerlerinen, jýrnalısterden, medıına qyzmetkerlerinen jáne tálibterdiń sodyrlarynan suhbat aldy.
"Talıban" basshylyǵynyń ýáde etilgen amnıstııasy jergilikti qolbasshylardyń Aýǵanstannyń burynǵy qaýipsizdik kúshterin sotsyz óltirýine nemese urlaýyna kedergi keltirmedi. "Talıban" budan ári adam óltirýdiń aldyn alyp, kinálilerdi jaýapqa tartýy jáne qurban bolǵandardyń otbasylaryna ótemaqy tóleýi kerek", - dedi HRW basshysynyń Azııa boıynsha orynbasary Patrıııa Gossman.
Esepte "Talıbannyń" burynǵy polıııa men qaýipsizdik qyzmetkerlerine olardyń qaýipsizdigine kepildik beretin qujatty tapsyrý úshin tirkeýge turýdy buıyrǵany, biraq sodyrlar bul aqparatty adamdardy tutqyndaý jáne sotsyz ólim jazasyna kesý úshin paıdalanǵany atap ótildi. Olardyń kópshiligi tirkelgennen keıin birneshe kún ishinde óltirilgen. Tipti, radıkaldar óltirilgen adamdardyń týystary olardy taýyp alýy úshin denelerdi tastap ketken.
"Talıban" sonymen qatar IGIL-Horasan (ISKP, Aýǵanstandaǵy Islam memleketi bólimshesi) salafızm kózqarasyn ustanýshylardy nemese belgili bir taıpalardyń ókilderin qoldady dep aıyptalǵan adamdardy da sotsyz óltiredi.
Bılik etken 3,5 aı ishinde "Talıban" burynǵy ýádeleriniń eshqaısysyn, sonyń ishinde Aýǵanstannan qulatylǵan úkimetiniń burynǵy sheneýnikteri men qaýipsizdik qyzmetkerlerin keshirý, áıelder men qyzdardyń, pýshtýndyq emes etnıkalyq toptardyń quqyqtaryn saqtaý týraly eshbir ýádesin oryndamady.
Áleýmettik jelilerde kún saıyn tálibterdiń Aýǵanstan armııasynyń burynǵy qyzmetkerlerin, polıııa nemese qaýipsizdik qyzmetkerlerin, sondaı-aq azamattyq belsendilerdi, sonyń ishinde áıelderdi óltirip nemese urlaǵany jaıly derekter taralyp jatyr.
"Adyrna" ulttyq portaly.
