Elimizde eńbek daýyna qatysty máseleler qalaı sheshiledi? Jumys berýshi men jumysshynyń qandaı quqyǵy bar?
Kásiporyn qyzmetkeriniń quqyǵyn buzǵan jumys berýshige shaǵymdaný úshin qaıda júginýge bolady? Mınıstrliktegilerdiń málimetinshe, qyzmette eńbek daýy shyqqan jaǵdaıda nemese kásiporyn qyzmetkeriniń quqyǵy buzylǵan jaǵdaıda qyzmetker Memlekettik eńbek ınspekııasyna shaǵymdana alady eken.
Memlekettik eńbek ınspekııasynyń qyzmetkerleri óz kezeginde jumyskerlerdiń quqyqtary men bostandyqtaryn qurmetteý, saqtaý jáne qorǵaý, zańdylyq, obektıvtilik, táýelsizdik jáne jarııalylyq qaǵıdattary negizinde jumys isteıdi. Al ınspekııanyń mindeti jaıly aıtatyn bolsaq, olar - QR eńbek zańnamasynyń saqtalýyn memlekettik baqylaýdy qamtamasyz etý, qaýipsiz eńbek jaǵdaılaryna quqyqty qosa alǵanda, jumyskerlerdiń quqyqtary men bostandyqtarynyń saqtalýyn jáne qorǵalýyn qamtamasyz etý; jumyskerler men jumys berýshilerdiń ótinishterin, aryzdaryn jáne shaǵymdaryn qaraý. Jeke eńbek daýlaryn qaraý tártibi qandaı? Qazirgi ýaqytta jeke eńbek daýlaryn sheshýmen kelisý komıssııalary aınalysady.
Al kelisý komıssııasy sheshim shyǵarmaǵan jaǵdaıda ol daýmen sot aınalysady eken. Sondaı-aq, komıısııaǵa kelip túsken ótinishti komıssııa berilgen kúni mindetti túrde tirkeýge tıis ekeni aıtylady. Biraq qandaı jaǵdaı bolsyn, eńbek daýyn munda ótinish berýshiniń qatysýymen qaralýy kerek. Vedomstvo málimetinshe, kelisý komıssııasynyń ókilderi kelip túsken ótinishti 15 jumys kúni ishinde qaraýǵa jáne daý taraptaryna sheshimniń kóshirmesin ony qabyldaǵan kúnnen bastap 3 kún merzimde berýge mindetti. Munymen qosa, komıssııa sheshimi belgilengen merzimde oryndalmaǵan jaǵdaıda, jumyskerdiń nemese jumys berýshiniń sotqa júginýge quqy bar ekeni aıtylady.
Sondaı-aq, mınıstrliktegiler jeke eńbek daýlaryn qaraý boıynsha belgili bir merzimderdiń bolatynyn aıtady. Mysaly, jumysqa qaıta alý týraly daýlar týǵan jaǵdaıda - jumys berýshiniń eńbek shartyn toqtatý týraly aktisiniń kóshirmesi kelisý komıssııasyna tapsyrylǵan kúnnen bastap bir aı ishinde qaralýy tıis. Al qalǵan basqa eńbek daýlary boıynsha jumysker nemese jumys berýshi óz quqyǵynyń buzylǵany týraly bilgen nemese bilýge tıis kúnnen bastap bir jyl ishinde shaǵymdana alady. Jumystan aıyrylǵan jaǵdaıdaǵy ótemaqy tólemderi qandaı? Qyzmetker jumystan aıyrylǵan jaǵdaıda ótemaqy tólemderi mynandaı jaǵdaılarǵa baılanysty beriledi eken.
Birinshi jaǵdaıda jumys berýshiniń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde, ekinshisi jumyskerlerdiń sany nemese shtaty qysqartylǵan jaǵdaıda, jumys berýshiniń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde qyzmetkerge mindetti túrde ótemaqy tólenedi. Al úshinshi jaǵdaıda jumys berýshi eńbek shartynyń talaptaryn oryndamaǵan jaǵdaıda jumyskerdiń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde bir aıdaǵy ortasha jalaqy mólsherinde jumysynan aıyrylýyna baılanysty ótemaqy tólemderin ala alady. Sondaı-aq, eńbek, ujymdyq sharttarda nemese jumys berýshiniń aktisinde jumysynan aıyrylýyna baılanysty ótemaqy tóleminiń neǵurlym joǵary mólsheri kózdelýi múmkin ekeni aıtylady.
Sheteldik qyzmetkerge jumysqa ornalasý talaptary, berý talaptary jáne ruqsat berý uzaqtyǵy qandaı? Elimizde óz betinshe jumysqa ornalasqysy sheteldikterge eńbek jónindegi ýákiletti organnyń kvotasy sheginde úsh jylǵa deıingi ýaqyt beriledi nemese uzartylady eken. Sheteldik qyzmetker ne ol ýákilettik bergen adam jumysqa ornalasýǵa arnalǵan ruqsatty alý nemese uzartý úshin eńbek qyzmetin júzege asyratyn jerindegi ýákiletti organǵa qujattardy qosa bere otyryp, ótinish berýi tıis.
Al sheteldikti jumysqa alý nemese jumysqa ornalastyrýǵa ruqsatty ýákiletti organ qujattardy qabyldaǵan kúnnen bastap bes jumys kúni ishinde qabyldaıdy Sheteldik qyzmetkerge jumysqa ornalasýǵa arnalǵan ruqsatty berý nemese uzartý ne berýden nemese uzartýdan bas tartý týraly sheshimdi ýákiletti organ qujattardy qabyldaǵan kúnnen bastap 5 jumys kúni ishinde qabyldaıdy.
Al ýákiletti organ óz kezeginde sheteldik qyzmetkerge qabyldanan sheshim týraly ol qabyldanǵan kúnnen bastap 3 jumys kúni ishinde jazbasha habarlaýy kerek.
tengrinews.kz
