Biz áli kúnge deıin keńestik zamandaǵy 1942 jylǵy (SK-42) koordınattar júıesin qoldanyp kelemiz. Sondyqtan qazir zamanǵa saı memlekettik koordınattar júıesin jasaýǵa den qoıyp jatyrmyz! Bul úshin spýtnıktik geodezııalyq jeli bazasyn salyp, jelini dál esepteý jáne teńestirýdi iske asyrý qajet.
Kúlli álem spýtnıktik ádiske kóshken. GPS pen Jahandyq navıgaııalyq spýtnıktik júıe (GNSS) ǵaryshty sharlap júr, al geolokaııany smartfon arqyly jiberý qalypty jaǵdaıǵa aınalǵan.
Osyndaı qarqyndy tehnologııalyq damýdyń arqasynda ǵalamat nátıjelerge qol jetkizýge bolar edi. Alaıda mundaı múmkindikti 2GIS, Google kart, Iandeks taksı jáne taǵy basqa qarapaıym servıster arqyly kúndelikti kúıbeń tirlikte ǵana qoldanyp kelemiz. Osyndaı qolda bar navıgaııa boıynsha salynǵan baǵdarǵa saı 200 metr nemese 212 metrden keıin buryldyńyz ba, meıli, eń bastysy dittegen jerińizge jetseńiz boldy.
Al biz úshin qazirgi mańyzdy maqsat - SK-42 sııaqty kóne júıeniń ornyna dala men qala, ózen-kól men orman kadastrynyń, geologııa jáne jer qoınaýyn paıdalaný, tabıǵat, qorǵanys, qaýipsizdik sııaqty jáne taǵy basqa da tıisti salalardy, jerimizdiń árbir súıemi men elisi, ár santımetrin qamtıtyn memlekettik deńgeıdegi ózimizdiń spýtnıktik koordınattar júıemizdi qurý.
Jańa júıege aýysqan shaqta fermerlerdiń jer aýmaǵy ulǵaıyp nemese azaıyp, ózgerýi yqtımal. Mysaldar jetip artylady, eski koordınattar júıesindegi málimetter dál jáne naqty bolmaǵandyqtan, bir joldyń boıyndaǵy jer telimderi de sáıkespeı qalýy múmkin.
Memlekettik júıedegi shekteýler men kedergilerdiń kesirinen geologııa jáne jer qoınaýyn paıdalaný salasyna sheteldik ınvestorlardy tartý qıyndap tur. Memlekettik basqarýǵa da keri áserin tıgizýde. Máselen, sáýlet salasyndaǵy «qyzyl jolaqtardyń», tabıǵat paıdalanýdaǵy sanıtarlyq jáne sý qorǵaý beldemderiniń buzylýy.
Qazirgi zamanda kóne SK-42 júıesin qoldaný degenimiz, mysaly 2021 jyly iri korporaııanyń ıeliginde zamanaýı tehnıkalar men Internet bola tura, elektrondyq poshta, portaldar, smartfon men gadjetterin paıdalanbaı, hat-habarlary men qujattaryn qaǵaz júzinde jaıaýlap-jalpylap dástúrli poshta arqyly joldaǵanmen teń. Mundaı korporaııanyń jumysy jemisti bolýshy ma edi?!
SK-42 tehnologııasy qurylys, sáýlet, geologııa, kadastr, kólik, navıgaııa jáne t.s. tehnıkalyq jáne ınjenerlik baǵyttarda keńinen qoldanylady, sondyqtan onyń shyǵyndary da ushan-teńiz.
Osy sebepti bul salany jańǵyrtyp, zamanǵa saı jáne tıimdi qylyp, halyqqa kórsetilip jatqan qyzmetterdiń sapasyn arttyrý úshin geodezııa jáne keńistiktik derekterdi ıfrlandyrý qarqynyn kúsheıtkeli jatyrmyz.
