Le Figaro basylymy vakınanyń keri áserine qatysty týyndaǵan birneshe suraqtarǵa jaýap aldy, dep habarlaıdy "Adyrna".
"Bul sózsiz, kovıdtik vakınaııaǵa, tipti jalpy vakınaııaǵa qatysty eń úlken alańdaýshylyqtyń biri: ınekııadan birneshe aı, tipti birneshe jyl ótken soń paıda bolatyn janama áserlerden qorqý", - dep jazdy Le Figaro.
(...) «Vakınaııadan keıin 2 aı ishinde paıda bolmaıtyn, uzaq merzimdi janama áserlerdi týdyratyn vakınanyń birde-bir mysaly joq», - dep jazdy Bordo ýnıversıteti aýrýhanasynyń medıınalyq farmakologııa bóliminiń bastyǵy, professor Mate Molımard.
«Atlant muhıtynyń arǵy jaǵynda Fıladelfııa balalar aýrýhanasyndaǵy vakınaǵa arnalǵan bilim berý ortalyǵynyń dırektory Pol Ofıt: «vakınaııa tarıhynda janama áserler vakına qoldanylǵannan keıin 2 aıdyń ishinde árqashan aıqyn boldy», deıdi.
(...) «Aldymen, jaǵdaılardyń basym kópshiliginde vakınaııanyń janama áserleri ýaqytsha jáne jeńil bolatyndyǵyn este saqtaıyq. Biz temperatýra, sharshaý, ınekııa ornyndaǵy yńǵaısyzdyq nemese bulshyqet aýyrýy týraly aıtyp otyrmyz. (...) Erekshe jaǵdaılarda vakına asa aýyr zardaptardy týdyrady, bul vakına antıgenderi nemese vakınanyń basqa komponentteri (konservanttar jáne t.b.) týdyratyn anafılaktıkalyq allergııalyq reakııalar bolýy múmkin», - delingen maqalada.
(...) «Odan da sırek kezdesetin aýyr zardaptardyń basqa túrleri bolýy múmkin. Bul mysaly, 2009 jyly H1N1 tumaýyna qarsy vakına (pandemrıks) jaǵdaıynda bolǵan, keıinnen narkolepsııa jaǵdaılaryn týdyrǵany anyqtaldy, ásirese balalarda jáne jasóspirimderde. (...) 2013 jyly jarııalanǵan franýz zertteýine sáıkes, zerttelgen jaǵdaılardyń tórtten úsh bóligi ınekııadan keıingi úsh apta ishinde bolǵan, al dıagnoz vakınaııadan keıin orta eseppen 10 aı ishinde qoıyldy», - dep eske aldy maqala avtorlary.
(...) «Kovıdke qarsy vakınaııaǵa qatysty, vakınaııalanǵan adamdardyń kóptigi, sondaı-aq densaýlyq saqtaý organdarynyń shamadan tys qyraǵylyǵy arqasynda mundaı jaǵymsyz áser tez anyqtalady dep aıtýǵa bolady. Mysaly, AstraZeneca vakınasymen baılanysty atıpti trombozdyń paıda bolý qaýpi 29 qańtarda iske qosylǵannan keıin bir jarym aı ótken soń anyqtaldy jáne sáýir aıynyń basynda resmı túrde tanyldy, degenmen onyń jıiligi óte tómen (4-ten 6-ǵa deıin, 1 mıllıon adamǵa shaqqandaǵy vakınaııa)», - dep jazdy gazet.
(...) «Bizge qol jetimdi vakınalardyń birneshe ondaǵan jyldar boıy bolǵanyn eskersek, osy sanıtarlyq-gıgıenalyq ónimder baqylaýǵa alynǵanyna qaramastan, keıinirek paıda bolatyn birde-bir sırek aýrý tabylǵan joq», - dep jazdy Le Figaro.
«Vakınalardyń janama áserleri alǵashqy eki aptada, erekshe jaǵdaılarda birinshi aıda paıda bolady. Aýyr jaǵdaıdaǵy klınıkalyq aýrýlar joq» deıdi Sorbonna ýnıversıtetiniń professory jáne Covid-19 vakınasy ǵylymı komıtetiniń múshesi Brıjıt Otrand.
«Sońǵy jyldardaǵy vakına týraly daý-damaıdy qarastyraıyq (mýltıplıkatorly jáne gepatıt V vakınasy, qyzylshaǵa qarsy vakına týdyratyn aýtızm týraly mıf, makrofagtyq mıofasııt jáne alıýmınıı adıývant vakınalary ...), olar naqty ǵylymı jaýaptar aldy: vakınalardyń róli týraly birneshe jyldar boıy jasalǵan birqatar ǵylymı zertteýler aýrýlardy tolyǵymen joqqa shyǵardy, - dep atap ótti, ári qaraı: «Bul kelispeýshilikterdiń barlyǵy joıyldy. Derekter qoldanystaǵy vakınalardyń uzaq merzimdi qaýip-qaterge ákelmeıtindigin kórsetedi », - deıdi professor Stefan Pol, Sent-Eten ýnıversıteti aýrýhanasynyń ımmýnology jáne COVID-19 vakınalary jónindegi ǵylymı keńestiń múshesi.
«Bul kelesi baqylaýǵa ákeledi: bálkim keıinge qaldyrylǵan keri áserler bar, biraq olar sırek kezdesedi, sondyqtan olardy anyqtaý múmkin emes; nemese olardy engizgennen keıingi vakınalar aýyr janama áserler týǵyzbaıdy», - dep jazdy basylym avtory.
«Kovıd-19 pandemııasyna deıin eshqashan mundaı masshtabta qoldanylmaǵan messendjerli RNQ vakınalary týraly ne aıtýǵa bolady? Birinshi kezekte, bul tehnologııanyń 2020 jyly paıda bolmaǵany týraly túsindirý kerek: ol 1990 jyldardan bastap zerttelip keledi. Ondaǵan nemese vakınanyń osy túrin basqa vırýstyq aýrýlarǵa (Zıka, tumaý, Chıkýngýnıa) qarsy tekserý úshin júzdegen adamdar ótkizildi. «Bul vakınalardyń janama áserleri týraly habarlanǵan joq, baıbalam salýdyń esh qajeti joq», - deıdi professor Brıjıt Otrand.
«(...) Bul vakınalarda adıývant joq (mysaly, alıýmınıı, ol basqa vakınalardaǵy ımmýndyq reakııany kúsheıtý úshin qoldanylady) nemese vırýstyq vektor. Olardyń quramyndaǵy RNQ bizdiń genetıkamyzben baılanysqa túse almaıdy. Ol bizdiń denemizde birneshe saǵattan keıin joıylady, sondyqtan vakınaııadan alty aı nemese eki jyl ótken soń paıda bolatyn jaǵymsyz áserlerdi eskerýge múmkindik beretin senimdi bıologııalyq mehanızm joq ... », - dep jazdy gazet.
«2020 jyly ondaǵan myń adamǵa júrgizilgen klınıkalyq zertteýlerdiń senimdi derekterinen basqa, qazir búkil álemde vakınaııanyń jappaı júrgizilý tájirıbesi bar. 2020 jyldyń jeltoqsanynan bastap 3 mıllıardtan astam adam Covid-19-qa qarsy vakınaııalandy. Olardyń kópshiligi - alty aıdan keıingi baqylaý kezeńinde eshqandaı keshiktirilgen janama áserler bolǵan joq, biraq vakınaııalanǵan adamdardyń kóptigi jáne búkil álemdegi densaýlyq saqtaý organdarynyń muqııat qadaǵalaýymen problema anyqtalýy kerek edi. Qazirgi tańdaǵy qaýipti qoǵam úshin esh sıgnal vakınaǵa kúmán týdyrmaýy qajet. Alaıda medıınada nóldik táýekel uǵymy bolǵan emes», - dep túıindeıdi basylym.
"Adyrna" ulttyq portaly
