Data jýrnalıst bolamyn deseńiz...

2994
Adyrna.kz Telegram
foto ashyq aqparat kózinen alyndy
foto ashyq aqparat kózinen alyndy

Álemde kún saıyn, tipti saǵat saıyn jańa derek, jańa aqparat paıda bolýda. Jańa derek ár túrli berilýi múmkin. Biri sýret túrinde berilse, ekinshi bir derek sandardy sóıletedi. Sandar ol sheksiz, kez –kelgen oqıǵada oryn alǵan sandyq aqparattardmen jumys istegende qatelesip ketýiń múmkin. Sondyqtan osy sandardy saralap, súzbeden ótkizip, jalpaq tilmen halyqqa túsindirip júrgen mamandarymyz jeterlik. Olardyń tańdaǵan baǵyty data jýrnalıstıka, ıaǵnı kólemi úlken aqparatty zerttep, analızdeý arqyly oqıǵa tabý, árbir sannyń maǵynasyn ashý arqyly aqparat taratý. Qazirde qoǵamǵa aýadaı qajet jáne bolashaǵynan kóp úmit kúttiretin mamandyqtardyń biri retinde baǵalanýda.

Meniń oıymsha data jýrnalıst bolý ońaı emes. Data jýrnalıst bolý úshin uqyptylyq kerek. Búgingi qoǵamda ınternetti ózen arnasy sııaqty, oǵan júzdegen, tipti myńdaǵan sala arqyly aqparat quıylyp jatyr. Ol aqparattyń qaısysy jalǵan, qaısysy aqıqat ekenine kóz jetkizý kerek. Sondyqtan data jýrnalıst bolamyn deseńiz uqyptylyq tanytyp aqparattyń shynaıylyǵyna kóz jetkizip alǵanyńyz jón. Endigi bir másele data jýrnalıst bolý úshin shydamdy jáne kezeń – kezeńmen uıymdastyrý qabiletińiz bolýy kerek. Birinshi aqparat jınamas buryn ne týraly jazatynyńyzdy oılanyp, aldymen qańqasyn qurap alý qajet. Kelesi kezekte taqyrypqa qatysty derekter jınaısyz, odan keıin oǵan ózgeris eńgizesiz, esepteısiz, nátıjesinde sátti, kezeń – kezeńimen uıymdastyrylǵan derek paıda bolady.  Al kezeńsiz, uıymdastyrýsyz paıda bolǵan derek bolsa, ol sapasyz, ótimdiligi tómen, júrisi uzaqqa barmaıtyn kólik sekildi bolmaq.  Eger sizdiń boıyńyzdan joǵaryda atalǵan qabiletter bar bolatyn bolsa siz data jýrnalıst bolýǵa bir qadam jaqyn tursyz.

Jýrnalıst bolý ońaı emes, onyń ishinde data jýrnalıst bolý tipti qıyn. Saýatty jaza alsań, uqypty ári shydamdy, izdeniske janyń qumar bolatyn bolsa, kez – kelgen derekten, sannan, sýretten oqıǵa, beıne kórip, ony túrli baǵyt arqyly sheshim usyna alatyn bolsań, sonymen qatar ınfografıka, vızýalızaııalaý syndy jańa formatta berý tásilderin joǵaryda atalǵan qabilettermen ushtastyra alsań, sennen asqan data jýrnalıst joq dep oılaımyn. Biraq ta bir adam saýatty jazǵanymen jańa formattardy ıgermeýi múmkin. Endi bir adam jańa formattardy bilgenimen, jazýǵa shorqaqtaý bolýy múmkin. Sondyqtan bilikti, sapaly data jýrnalıst bolý úshin uzaq tájirıbe men  100 paıyz eńbek kerek. Úırengen, oqyǵan, nıeti bar adamǵa qaı sala bolmasyn, júregi qalap tursa, qıyndyq soqtyrmaıdy. Sondyqtan bul mamandyq bolashaqtyń mamandyǵy dep nyq senimmen aıta alamyn.

Sofıa Ahmetjanova

Pikirler