Qazaqstanda 1 mıllıonnan astam adam kommýnaldyq qyzmetterdiń jartysyn ǵana tóleı alady. Alaıda osy jeńildikti halyqtyń 5 proenti ǵana paıdalanyp otyr, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly Sputnik.kz saıtyna silteme jasap.
Energetıka vıe-mınıstri Qaırat Rahymovtyń aıtýynsha, búginde halyqtyń basym bóligi kommýnaldyq qyzmetter boıynsha jeńildik alýǵa bolatynyn bilmeıdi. Turǵyn úı kómegi aıasynda shyǵyndardyń jartysy memleket esebinen óteledi. Osylaı degen vıe-mınıstr 2019 jyla tek 54 myń otbasy ǵana turǵyn úı kómegine ótinish bergenin, al ótken jyly ondaı otbasylardyń sany 36 myńnan da aspaǵanyn atap ótti.
"Biz eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligimen birge esep-qısap jasadyq. Qazirgi kezde ondaı jeńildik alýǵa quqyly abonentterdiń sany 1 mıllıon adamnan asyp otyr", – dedi Rahymov ortalyq kommýnıkaııalar qyzmetinde ótken onlaın brıfıngte.
Onyń aıtýynsha, turǵyn úı tólemin alý úshin halyqqa qyzmet ortalyǵyna baryp, ótinish berýge bolady. Budan bólek, egov.kz portaly arqyly onlaın rejımde tıisti qujattardy jiberýge múmkindik bar.
Úkimettiń turǵyn úı kómegin kórsetý týraly erejesi on eki jyl buryn bekitilgen. Onda kómek kórsetýdiń naqty tártibi jazylǵan. Turǵyn úı kómegi – bul kommýnaldyq qyzmetterdiń bir bóligin jabýǵa arnalǵan tólem. Onyń bekitilgen mólsheri joq jáne ár aımaqta ártúrli bolady. Turǵyn úı kómegin turmysy tómen otbasylar ǵana ala alady. Ondaı adamdar birneshe talapqa saı bolýy shart.
Olar:
Otbasynyń adam basyna shaqqandaǵy aı saıynǵy tabysy eń tómengi kúnkóris deńgeıinen (34 302 teńge – Sputnik) aspaýy tıis;
Otbasyda jeke menshik nemese jalǵa alǵan bir ǵana páter bolýy qajet;
Turǵylyqty jeri boıynsha turaqty tirkeýde turý kerek.
"Máselen, bir otbasyda tórt adam bar deıik, otaǵasy ǵana jumys isteıdi. Aı saıynǵy tabysy – 100 000 teńge. Áıeli jáne kámelet jasqa tolmaǵan eki balasy bar. Olar jumys istemeıdi. Zań boıynsha osy otbasy kommýnaldyq qyzmetterdiń jartysyn ǵana tóleı alady. Qalǵany memleket tarapynan óteledi. Sebebi 100 000 teńgeni tórt adamǵa bólsek, árbireýine 25 000 shyǵady. Demek, otbasynyń adam basyna shaqqandaǵy aı saıynǵy tabysy eń tómengi kúnkóris deńgeıinen aspaı tur", – deıdi vıe-mınıstr Rahymov.
Zań boıynsha turmysy tómen otbasynyń kommýnaldyq shyǵyndarǵa ketetin aqshanyń shekti kólemin máslıhattar anyqtaıdy. Onyń mólsheri aı saıynǵy tabystyń 5-20 proentin quraıdy. Mysaly, Almatyda 5 proenttik meje qoıylǵan. Demek, tórt adamnan turatyn otbasynyń aı saıynǵy tabysy 100 000 teńge bolsa, sonyń 5 proenti, ıaǵnı 5 myń teńgesi ǵana kommýnaldyq shyǵyndarǵa arnalǵan. Al odan artylǵan aqshany memleket tólep beredi.
Osy oraıda mańyzdy bir máseleni atap ótken jón. Eger kámeletke tolǵan otbasynyń bir múshesi jumys istemegen jaǵdaıda, sondaı-aq oqýǵa da, áskerge de barmasa, turǵyn úı kómegi berilmeıdi.
Sol sııaqty jumyssyz adam memleket usynǵan jumystan jáne qaıta daıarlaý kýrsynan sebepsiz bas tartsa, otbasynyń kommýnaldyq shyǵyndary ótelmeıdi. Al eresek adam 80 jastan asqan qarııalarǵa, 7 jasqa deıingi balalarǵa nemese múgedekterge qarap júrse, jeńildikten qaǵylmaıdy. Turǵyn úı kómegin alady.
Ákimdikten alynǵan jaldamaly baspananyń aqysy;
PIK/basqarý kompanııasynyń qyzmetteri (kondomınıýmdy ustap turýǵa, úıdi kúrdeli jóndeýge jáne taǵy basqa shyǵyndar);
Kommýnaldyq qyzmetter (elektr energııasy, gaz, qoqys shyǵarý, sýyq jáne ystyq sý, jylý men kanalızaııa).
Turǵyn úı kómegi ınternet, domofon, beınebaqylaý, kabeldi teledıdar men kireberisti jınaý qyzmetterine tesili emes. Sosyn aǵymdaǵy shyǵyndar ǵana óteledi. Burynǵy qaryzdar jabylmaıdy.
Turǵyn úı kómegin halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynda rásimdeýge bolady. Al úıden shyqqysy kelmeıtinder egov.kz portaly arqyly ótinish jibere alady. Ol úshin elektrondy ıfrlyq qoltańba qajet.
Qujattar tizimi:
ótinish;
jeke kýálik;
tabys týraly anyqtama;
kommýnaldyq qyzmetter boıynsha túbirtektiń kóshirmesi;
bank esepshotynyń rekvızıtteri;
jyljymaıtyn múliktiń bar-joǵy týraly anyqtama;
jumys ornynan anyqtama nemese jumyssyz tirkelgeni týraly qujat;
balalarǵa alıment tólenetini týraly málimet;
zeınetaqy jarnalary týraly anyqtama.
Qazirgi kezde osy tizim tórt qujatqa deıin qysqartyldy. Mamandar qalǵan qujattardy aqparattyq baza arqyly ózderi ala beredi. Ótinishti qaraý merzimi – segiz jumys kúni. Turǵyn úı tólemi ony alatyn adamnyń esepshotyna aýdarylyp otyrady.
Sondaı-aq, úsh aı saıyn qujattardy jańartyp otyrý qajet.
