2020 jyly árbir úshinshi qazaqstandyq qarjylyq alaıaqtarǵa tap bolǵan. Alaıaqtar kóbinese turǵyndardyń uıaly telefondaryna habarlasyp, ózderin bank qyzmetkerlimiz dep tanystyryp otyrǵan. Bul týraly «Adyrna» ulttyq portaly 24.kz – ke silteme jasaı otyryp habarlaıdy.
Nátıjesinde respýblıkanyń árbir segizinshi turǵyny alaıaqtardyń qarmaǵyna túsken. Qylmyskerler jańa jyldyq merekeler qarsańynda ózderiniń aram isterine belsene kirisýleri múmkin. Aqparattyq qaýipsizdik mamandary olardyń tuzaǵyna qalaı túspeýdiń joldaryn aıtyp ótti.
Eń birinshiden, bankter telefon shalý arqyly klıentterdiń tólem kartalarynyń derekterin eshqashan suramaıtynyn esten shyǵarmaǵan jón. Ózińiz týraly jeke aqparat usyný qajet kúmándi ınternet - konkýrstar men lotereıalarǵa qatysýdan bas tartqan durys.
Búkil álemde bıznes básekelesteri hakerlerdiń qyzmetine júgine bastady. Olardyń kómegimen olar kompanııanyń aqparattyq júıelerine shabýyl jasaıdy. Olardyń maqsaty bir-biriniń qorǵanystaryndaǵy álsiz jerdi taýyp, olardyń derekterin ıemdený. Aqparattyq qaýipsizdik jónindegi mamandardyń aıtýynsha, Qazaqstanda hakerlerdiń qurbandary shaǵyn jáne orta bıznes ókilderi bolyp otyr. Shabýyldardyń eń tanymal tásilderiniń biri fıshıngtik hattar jiberý. Bul ádis qyzmetkerler arqyly qajetti aqparatty jınaýǵa múmkindik beredi. Olardyń poshtalaryna qyzyqty usynystar keledi, mysaly, brend dúkenindegi jaqsy jeńildik týraly. Sol siltemege ótý arqyly, qyzmetker fırmanyń málimetter bazasyna qol jetimdilikti ashady. Sondyqtan kásipkerler qyzmetkerlerdiń kıber saýatyn arttyrýǵa nazar aýdarýy kerek.
Internet dúkenderden syılyqtar satyp alý kartadaǵy aqshanyń tolyq joǵalýyna ákelip soǵýy ǵajap emes. Sondyqtan jańa jyl qarsańynda qazaqstandyqtarǵa qyraǵy bolý kerek. Ádettegideı, osy kezeńde telefon alaıaqtary men kıbershabýyldar barynsha kóp bolady. Sarapshylardyń aıtýynsha, alaıaqtar tuzaq retinde "bir rettik saıtty" qoldana alady, mundaı saıttarda taýarlardyń baǵasy óte tómen bolady. Eger ınternet-dúken kóńiligińizge kúdik týǵyzsa, portalda zańdy meken-jaı nemese menshik týraly málimetter bar-joǵyn teksergen jón. Sondaı-aq, jelilik alaıaqtar saıt-klondardy iske qosady. Bul AliExpress, Wildberries nemese Amazon sekildi áıgili ınternet-dúkenderdiń kóshirmeleri. Osy platformalardan zat satyp alǵanda, saıttyń domenine nazar aýdarǵan durys. Sarapshylar tek Internetten zat satyp alý úshin qarastyrylǵan jeke kartany qoldanýǵa keńes beredi. Jarnama saıttarynda alaıaqtar kóbinese satýshylar retinde ǵana emes, satyp alýshylar túrinde de áreket etedi. Munda da abaı bolý kerek.
"Adyrna" ulttyq portaly
