«Vırýspen aýyrǵan arystandar men jolbarystar jazylyp shyqty» degen aqparatqa senesizder me?
Senbeseńizder, Lýısvıll haıýanattar baǵyndaǵy qar barystary koronavırýspen aýyrǵan eń sońǵy ańdardyń qatarynda. NeeCee atty urǵashy qar barysynyń jaǵdaıy oń nátıje berip otyr, qalǵan eki barystyń da hal-aqýaly túzeledi dep kútilýde. Alaıda ol ulttyq, veterınarııalyq, dıagnostıkalyq ortalyǵynda rastalýy kerek.
Bul qar barystarynda, sáýirde Bronks zoobaǵyndaǵy jolbarystar men arystandarda anyqtalǵandaı, jótel men ysqyrýdyń belgileri baıqaldy. Al Nıý-Iork zoobaǵyndaǵy jolbarystar esh qıyndyqsyz emdelip shyqty. Kentýkkı haıýanttar baǵyndaǵy aýrýǵa shaldyqqan qar barystary da kóp kúttirmeı jazylyp shyǵady dep boljanýda.
Ol, ol ma? Sonymen qatar kúzender, ıtter men úı mysyqtary da adamdar sııaqty Covid-19 vırýsyn juqtyrdy. Tipti mysyqtar men kúzender ony basqa janýarlarǵa da tarata alatyn bolyp shyqty. Kúzen – bul indetke qatty shaldyǵatyn jáne koronavırýsty adamdarǵa juqtyra alatyn jalǵyz janýar.
Vırýstyń mýtaııaǵa ushyraýy vakınanyń tıimdiligine keri áser etedi. Danııa eli: «osy qaýiptiń aldyn alý úshin 17 mıllıonǵa jýyq kúzendi óltirý kerek «degen sheshim qabyldady. Dese de kúzenniń qaýip tóndire alýy dáleldengen joq, biraq kóptegen ǵalymdar bul áreketti qoldady. Óıtkeni kúzender arasyndaǵy pandemııa mýtaııanyń paıda bolýyna, adamdarǵa jáne basqa janýarlarǵa tez taralýyna túrtki bolýshy edi.
Itter men mysyqtardyń adamdarǵa vırýsty juqtyrýy týraly naqty derek joq. Aýrýdyń aldyn alý men baqylaý ortalyǵy úı janýarlarynyń ıeleri men aýylsharýashylyǵyndaǵy kúzen fermerlerine arnalǵan arnaıy nusqaýlyq daıyndady.
Jalpy, janýarlarda vırýsty anyqtaý adamdardykinen ózgeshe. Ondaı tájirıbeler arnaıy zerthanalarda jasalady. Máselen, Lýısvıll haıýanattar baǵy qar barystarynyń nájis synamalaryn Illınoıs Ýnıversıtetiniń veterınarlyq, dıagnostıkalyq zerthanasyna jibergennen keıin olardyń koronavırýspen aýyrǵandyǵy anyqtaldy.
Ol synamalar qosymsha Aıova shtatyndaǵy ulttyq, veterınarlyq qyzmet zerthanalaryna jóneltildi. Saraptaý nátıjesi boıynsha NeeCee qar barysynyń jaǵdaıy oń nátıjeli ekenin rastady. Al qalǵan eki ilbistiń densaýlyǵy týraly synama nátıjeleri kútilýde.
Derekkózder:
- James Gorman/2020/Snow Leopards Are the Latest Cats to Be Infected With the Coronavirus
https://www.nytimes.com/2020/12/11/science/covid-snow-leopards.html
Aýdarǵan: Qymbat MURAT,
"Adyrna" ulttyq portaly
