Memlekettiń ózge elder aldyndaǵy bereshegi bes jyldan keıin 25 trıllıon 692 mıllıard teńgege jetpek. Depýtattar muny estip jaǵasyn ustady, dep jazady «Adyrna» ulttyq portaly ernur.kz portalyna silteme jasap.
"Úkimet esebine súıensek, memleket qaryzy osy jyly JIÓ-ge shaqqanda 29,2 paıyz bolady. Bul bıýdjet tujyrymdamasynda belgilengen shekteýden 27 paıyzdan asady. Memlekettik qaryz somasy ósedi, sáıkesinshe respýblıkalyq bıýdjetke salmaq túsedi. Sebebi, ony óteýge qajetti shyǵyndar artady" - deıdi Májilis depýtaty Dánııa Espaeva.
Májilis otyrysyndaǵy áńgime bıýdjettik saıasat tujyrymdamasynda kórsetilgen shekti deńgeı týraly bolyp otyr.
Premer-mınıstrdiń orynbasary Álıhan Smaıylovtyń sózinshe, úkimet naqty lımıtti belgilegen. Ol 27 paıyz dep bekitilipti. Sondyqtan memlekettik qaryzdyń mólsheri qaýipsiz deńgeıde saqtalyp otyr deıdi. Ári bul halyqaralyq uıymdar bekitken 50 paıyz lımıtten áldeqaıda tómen eken. Depýtattardy bos daýryqpaýǵa shaqyrǵan Qarjy mınıstri de jaǵdaıdy kúnde súzgiden ótkizip júrgenin alǵa tartty. Bir jaǵynan, mınıstrler kabıneti memleket qaryzyna qyzmet kórsetý shyǵyndaryn baqylaýǵa bıýdjet tapshylyǵyn qysqartýdy kózdep otyr. Iaǵnı bereshek jalpy ishki ónimge shaqqanda úsh jyldan soń 2,1 paıyzǵa azaıtylmaq. Qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaev ózge elderdiń qaryzdaryn tize bergeni sol edi, ol tómengi palata spıkerine unamaı qaldy.
"Memlekettik qaryz aıtarlyqtaı qaýipsiz deńgeıde ekenin esh kúmánsiz aıtqym keledi. Buǵan biz kún saıyn monıtorıng jasap otyramyz. Qazaqstannyń qaryzyn ekonomıkasy jaǵynan jaqyn basqa eldermen de salystyrar bolsaq, mysaly, Túrkııada memleket qaryzy 40 paıyz, Meksıkada 55 paıyz, Indonezııada 37 paıyz" - dedi QR Qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaev.
Salystyratyn elderdi de «taýypty» bizdiń sheneýnikter. Aınalaıyndar aý, Túrkııanyń memlekettik qaryzy 40 paıyz bolsa, onyń halqy júz mıllıonǵa jýyq. Ol az deseńiz, túrikter kıim tigip satsa da, qaryzynan qutylady. Ony da az kórseńiz, túriktiń áskerı qarý jaraqtaryna kózin súzip otyrǵan búkil álem qaryzyn áp sátte keship jiberýge daıar emes pe?!
Meksıkanyń qaryzymen salystyrý tipti masqara emes pe?! Tym quryǵanda, sol Meksıka sekildi tekılla men kofe óndire almaı otyr emes pe bizdiń Qazaqstan? Teńiz ónimderi men palma maıymen álemdi aýzyna qaratqan Indonezııa halqy memlekettik qaryzdan qaıyrshyǵa aınalady dep oılaı ma qazaqstandyq sheneýnikter? Qazaqstannyń syrtqy qaryzy rasymen qaýipti másele. Sebebi, qaryz alý bar da, ony qaıtarý baryn aqymaq adam da biledi. Qazaqstan qaryzyn qalaı qaıtarady? Kofemen be, sút, maı, shaımen be? Buryn munaıyna sengen el edik. Qazir munaıymyz sýdyń qunyna teńelýdiń aldynda tur. Olaı bolsa, bıliktegi sheneýnikterdiń bas aýrýy eń birinshi qaryzdan qalaı qutylamyz degen suraq bolýy kerek shyǵar?
Raýana DIMAShQYZY,
"Adyrna" ulttyq portaly.
Foto ashyq derekkózden alyndy.
