QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń bólim jetekshisi Alýa Joldybalına Memleket basshysynyń búgin joldaǵan úndeýine qatysty pikir bildirdi, dep habarlaıdy QazAqparat. «Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Parlamenti Májilisi depýtattarynyń kezekti saılaýyn taǵaıyndaý týraly Jarlyǵy birshama ýaqyt boıy sarapshylar boljaǵan oqıǵalardyń biri boldy.
Jalpy, sál statıstıkaǵa nazar aýdaraıyq. Elimizde osy kúnge deıin 6 parlamenttik saılaý ótken bolatyn, onyń ishinde 3 parlamenttik saılaý (2007 j., 2012 j., 2016 j.) kezekten tys ótti. Sonymen qatar, 3 parlamenttik saılaý (1995 j., 1999 j., 2004 j.) kezekti sıpatqa ıe bolǵan bolatyn. Endigi 7-shi parlamenttik saılaý da kezekti sıpatqa ıe», dedi A. Joldybalına. Onyń aýtýynsha, bul parlamenttik saılaýdyń ózindik ereksheligi – saılaý proesine de, saıası partııalar jumysyna da 2020 jyl boıy birqatar jańashyldyqtar engizilgen bolatyn, ıaǵnı, bul saılaýda birinshi ret partııalyq tizimdi qalyptastyrýdaǵy 30 paıyzdyq kvota erejesi júzege asyrylady.
Sondaı-aq, eger osyǵan deıin ótken saılaýlarda maslıhat depýtattaryn bir mandatty okrýgter boıynsha saılasa, endigi kezekte, eń alǵashqy ret partııalyq tizim boıynsha ótedi, ıaǵnı oblystyq, qalalyq, aýdandyq maslıhattardyń depýtattarynyń barlyǵy partııalyq tizim boıynsha saılanady. «Bul prınıp partııalardyń ózara básekelestigin, aımaqtarda maslıhat jumysynyń ári qaraı belsene túsip, partııalardyń jaýapkershiligin arttyrýǵa múmkindik beredi. Eger osyǵan deıin partııalar kóbine ortalyq deńgeıde kóbirek jumys atqarsa, búginnen bastap aımaqtardaǵy jumysyn arttyrýy tıis.
Sonymen qatar, partııalar saılaýaldy kampanııasynda, aımaqtyq deńgeıde óz jumysyn belsendi sıpatqa negizdep, aımaqtardaǵy ózekti máselelerdi jáne halyqtyń negizgi talap-tilekterin túbegeıli taldap, olardy sheshýde óz jumysyn kórsete alady, ıaǵnı, partııa jumysynda aımaqtyq komponent artady degen sóz», - dep tolyqtyrdy ol.
Sarapshynyń pikirinshe, Parlament jáne maslıhat depýttattary saılaýynyń bir merzimde ótýi qarjylyq shyǵyndardy da únemdeýge múmkindik beredi, sondaı-aq, karantın tártibin eskere otyryp, saılaý kampanııasyn ońtaıly júrgizýge, saılaýdy uıymdastyryp, tıimdi ótkizýge septıgin tıgizedi, ıaǵnı kóptegen partııalar saılaý kampanııasyn júrgizýde karantın tártibin eskere otyryp, ózindik jańashyl saıası tehnologııalardy qoldanýy múmkin.
«Búginde birqatar elder karantınge qaramastan, parlamenttik saılaýdy ótkizýde. Eń alǵashqylardyń biri – Ońtústik Koreıa bolatyn. Sondaı-aq, parlamenttik saılaý 21 maýsymda Serbııada, 4 qazanda Qyrǵyzstanda, 11 qazanda Lıtvada karantın tártibinde ótti. 31 qazanda Grýzııada da parlamenttik saılaý ótedi. Sonymen qatar, 13 qyrkúıekte Reseı Biryńǵaı daýys berý kúnin ótkizgen bolatyn. Sonymen, karantın tártibi saıası proesterdiń júzege asýyna tosqaýyl emestigin, kerisinshe, qalypty saıası damýdy ári qaraı jalǵastyrýǵa múmkindik berip otyr», - dedi sarapshy.
