Balqash kóli Aral teńiziniń taǵdyryn qaıtalaıdy, al Ile men Ertis ózenderiniń endi tuy sý kózi bolmaıdy. Eger Qytaı ári qaraı da Ortalyq Azııanyń sý resýrstaryn májbúrli túrde alatyn bolsa, Qazaqstan osynyń bárin basynan keshedi dep jazady «Adyrna» ulttyq portaly «Eho Kazahstana» saıtyna silteme jasap.
Osy jaǵdaıdy qarastyra otyryp, Pekın áli kúnge deıin transshekaralyq sý obektileri boıynsha Halyqaralyq sý aǵynyn ádil jáne aqylǵa qonymdy túrde ıgerý men qorǵaýdy kózdeıtin qandaı da bir halyqaralyq-quqyqtyq qujattarǵa qol qoıǵan joq. Sondyqtan Aspan asty eliniń bıligi Qytaıda 80%-ǵa jýyq qalyptasatyn Ile jáne Ertis ózenderi sýynyń kóp bóligin qymsynbaı-aq alýda.
Qytaıǵa Ortalyq Azııanyń sý resýrstary ne úshin qajet? Barlyǵy túsinikti. Olar belsendi damyp kele jatqan Shyńjań-Uıǵyr avtonomııalyq okrýginiń aýmaǵyna kirýdi maqsat etedi, al bul shóleıt jerlerdi sýsyz damytý múmkin emes.
Aspan asty eli Balqashtan da sýdyń úlken kólemin alyp jatyr, ony sońǵy 50 jylda kóldiń aýdany eki myń sharshy metrge qysqarǵanyn aıǵaqtaıdy. Osyǵan baılanysty Balqash Aral teńiziniń taǵdyryn qaıtalaýy múmkin, bul, árıne, bizdiń memleketimizdiń aýmaǵynyń úshten bir bóligin eleýli, ári merzimi shektelmegen saldarǵa ákep soqtyrady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń eń iri sý qoımalarynyń biri bolyp tabylatyn Qapshaǵaı sý qoımasyna qatysty jaǵdaıdy da atap ótkim keledi.
Atap aıtqanda, Qytaı taraby saldarynan Qapshaǵaı sý qoımasyndaǵy sý kólemi ótken jylmen salystyrǵanda eki mıllıard tekshe metrge tómendedi.
Osynyń bárin eskere otyryp, Eger Qytaı Qazaqstannyń sý resýrstaryn odan ári alatyn bolsa, bul aýmaqtardyń shóleıttenýine ákelip soǵady jáne aýyl sharýashylyǵyn qajetti sýdan aıyrady. Mundaı saıasat tabıǵat pen faýnanyń qurýyna jetkizip, eldi apatqa ákeledi.
Halyqaralyq qatynastardy zertteý ortalyǵynyń sarapshysy Muhtar Asanov, «Eho Kazahstana» úshin arnaıy daıyndaǵan málimetteri osyndaı. Eger sarapshynyń zertteýin tıisti mekemeler búgin nazarǵa almasa, taıaýda en dalamyzda qurǵaqshylyq jaılap, Qazaqstan shól dalaǵa aınalýy ábden múmkin eken.
Foto ashyq derekkózden alyndy.
