Qytai qazaqtyŋ jerın şölge ainaldyruy mümkın

Balqaş kölı Aral teŋızınıŋ taǧdyryn qaitalaidy, al Ile men Ertıs özenderınıŋ endı tūşy su közı bolmaidy. Eger Qytai ärı qarai da Ortalyq Aziianyŋ su resurstaryn mäjbürlı türde alatyn bolsa, Qazaqstan osynyŋ bärın basynan keşedı dep jazady «Adyrna» ūlttyq portaly «Eho Kazahstana» saityna sılteme jasap. Osy jaǧdaidy qarastyra otyryp, Pekin älı künge deiın transşekaralyq su obektılerı boiynşa Halyqaralyq su aǧynyn ädıl jäne aqylǧa qonymdy türde igeru men qorǧaudy közdeitın qandai da bır halyqaralyq-qūqyqtyq qūjattarǧa qol qoiǧan joq. Sondyqtan Aspan asty elınıŋ bilıgı Qytaida 80%-ǧa juyq qalyptasatyn Ile jäne Ertıs özenderı suynyŋ köp bölıgın qymsynbai-aq aluda. Qytaiǧa Ortalyq Aziianyŋ su resurstary ne üşın qajet? Barlyǧy tüsınıktı. Olar belsendı damyp kele jatqan Şyŋjaŋ-Ūiǧyr avtonomiialyq okrugınıŋ aumaǧyna kırudı maqsat etedı, al būl şöleit jerlerdı susyz damytu mümkın emes. Aspan asty elı Balqaştan da sudyŋ ülken kölemın alyp jatyr, ony soŋǧy 50 jylda köldıŋ audany ekı myŋ şarşy metrge qysqarǧanyn aiǧaqtaidy. Osyǧan bailanysty Balqaş Aral teŋızınıŋ taǧdyryn qaitalauy mümkın, būl, ärine, bızdıŋ memleketımızdıŋ aumaǧynyŋ üşten bır bölıgın eleulı, ärı merzımı şektelmegen saldarǧa äkep soqtyrady. Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋ ırı su qoimalarynyŋ bırı bolyp tabylatyn Qapşaǧai su qoimasyna qatysty jaǧdaidy da atap ötkım keledı. Atap aitqanda, Qytai taraby saldarynan Qapşaǧai su qoimasyndaǧy su kölemı ötken jylmen salystyrǧanda ekı milliard tekşe metrge tömendedı. Osynyŋ bärın eskere otyryp, Eger Qytai Qazaqstannyŋ su resurstaryn odan ärı alatyn bolsa, būl aumaqtardyŋ şöleittenuıne äkelıp soǧady jäne auyl şaruaşylyǧyn qajettı sudan aiyrady. Mūndai saiasat tabiǧat pen faunanyŋ qūruyna jetkızıp, eldı apatqa äkeledı. Halyqaralyq qatynastardy zertteu ortalyǧynyŋ sarapşysy Mūhtar Asanov, «Eho Kazahstana» üşın arnaiy daiyndaǧan mälımetterı osyndai. Eger sarapşynyŋ zertteuın tiıstı mekemeler bügın nazarǧa almasa, taiauda en dalamyzda qūrǧaqşylyq jailap, Qazaqstan şöl dalaǧa ainaluy äbden mümkın eken. Foto aşyq derekközden alyndy.