Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev keshe Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýynda aýyl ákimderin saılaý qajettigin aıtty.
– «Qoǵamdyq pikir saýalnamalary aýyl ákimderiniń saılaý arqyly qyzmetke kelýine qatysty suranystyń artqanyn kórsetip otyr. Bul mańyzdy qadamdy jan-jaqty oılastyryp, dáıekti túrde júzege asyrǵan jón. Mundaı júıeniń qalaı jumys isteıtinin naqty bilýimiz kerek. Alaıda, bul máseleniń sheshimin keıinge qaldyrýǵa bolmaıdy. Kelesi jyly birqatar aýyldyq okrýg ákimderiniń ókilettik merzimi aıaqtalady. Aýyl ákimderiniń tikeleı saılaýyn ótkizýge bolady dep oılaımyn. Jergilikti bılik ókilderiniń saılanbaly bolýymen qatar, memlekettik basqarý deńgeıleri arasyndaǵy quzyretterdi bólý jáne jergilikti ózin-ózi basqarý isin aıqyndap alýymyz qajet», – dedi Prezıdent Toqaev óz Joldaýynda.
Biraq osy jerde bir nárseni eskergen jón. Aýyl ákimin saılaý Májilis depýtatyn nemese «Nur Otan» partııasyna daýys berý emes. Aýyl ákiminiń statýsy erekshe. Ol halyqtyń dál ortasynda, elmen birge tikeleı jumys isteıdi. Bul – aıryqsha nazar aýdarýdy qajet etetin basqarý júıesi. Sondyqtan Prezıdent aıtqandaı, ony «jan-jaqty oılastyryp, dáıekti túrde júzege asyrǵan jón».
Ol úshin eń aldymen bul júıeniń zańdyq jaǵyn rettep alǵan tıimdi. Naqty aıtqanda jergilikti ózin-ózi basqarý zańy kerek. Atalǵan zańda aýyl ákimi qansha jylǵa saılanady, onyń merzimi de naqty kórsetilýi tıis. Olaı bolmaǵan jaǵdaıda jergilikti jerde de kishigirim «bıýrokrat akımchıkter» paıda bolady.
Ras, aýyldyq jerde aǵaıynnyń birligi myqty. Rýlyq, týysqandyq yntymaq ta kúshti. Sondyqtan aldymen aýyl ákimine kim usynylady, muny da jan -jaqty rettep alǵan durys. Qyryq rýdan turatyn aýyldar bar. Eger úmitkerlerdiń arasynda aǵaıynnyń bir adamy bar bolsa, árıne rýlyq múdde ról oınap ketetini de jasyryn emes. Aýyl ákimin saılaýdyń alǵashqy jyldarynda ras traıbalıstik múdde basym bolýy múmkin. Sodan keıin ǵana baryp, eldiń kózi jetkennen keıin ǵana aýyl ákimin qabiletine, belsendiligine qaraı tańdaý bastalady.
Biraq bul kezeńnen biz ótýge tıispiz. Bul da – demokratııalyq saılaý. Sondyqtan rýshyldyqtan qorqyp, demokratııalyq saılaýdy keıinge qaldyrýǵa bolmaıdy. Rýlyq emes, eldi ulttyq múdde biriktiretinin halyq da aqyryndap túsine bastaıdy. Sondyqtan aýyl ákimin de saılaý kerek. Biraq kimdi usynamyz, másele osynda. Óıtkeni aldaǵy ýaqytta aýyl ákiminiń óz bıýdjeti bolady. Tek oılandyratyny, bıýdjeti bar ákim bıýrokrat bolyp ketpese...
Bul jerde «aǵaıynnyń emes, aýyldastyń taıy ozsyn» degen qaǵıdamen ómir súrip, barsha jurttyń aýyldy kórkeıtýge úles qosqany abzal. Sonda ǵana el kógeredi. Yntymaq artady. Endeshe rýdyń emes, aýyldyń, aýyldastyń jaǵdaıyn oılaıyq.
Erkin QALDAN,
«Adyrna» ulttyq portaly
