2019 jyly ükımet basşysy Asqar Maminnıŋ tapsyrmasymen eldı mekenderdı jüz paiyz auyz sumen jabdyqtau jäne olarǧa su jetkızu boiynşa jol kartasy äzırlengen bolatyn. Ministrdıŋ sözınşe, jürgızıletın jūmystardyŋ nätejiesınde 2023 jyldyŋ soŋyna qarai aimaqtar auyz sumen tolyqqandy qamtamasyz etıluı tiıs.
Tırşılık közın halyqqa qoljetımdı etude naqtyly qadamdardy jüzege asyryp jatqan aimaqtyŋ bırı – Türkıstan oblysy. Jaŋadan salynyp jatqan äkımşılık-ıskerlık, mädeni-ruhani ortalyqtardaǧy nysandardy sapaly auyz sumen qamtamasyz etu üşın, oblys äkımdıgı tiıstı ministrlıktermen bırlese otyryp jol kartasyn äzırlegen. Bügıngı taŋda merdıger mekeme 15,1 şaqyrym suaqqynyŋ qūrylysyn aiaqtady. Jobaǧa sai aldaǧy uaqytta ūzyndyǧy 45,9 şaqyrym magistraldy suaqqy salu közdelude.
Sonymen qatar, Kentau men Türkıstan qalasynyŋ rezervuaryna deiın magistraldyq su tartqyş salu jobasy jüzege asyp jatyr. Türkıstan oblysybiudjetınen jüzege asqan joba aiasyndasyiymdylyǧy 2h10000 m3 toptamasy men Bıresek, Oranǧai, Myrǧalymsai syrtqy su jüielerınıŋ qūrylysy jäne 5 dana su ūŋǧymasyn qazu jūmystary qarastyrylǧan.
Türkıstan oblysynan bölek auyz su mäselesın şeşude oŋtaily jūmys atqaryp jatqan – Maŋǧystau oblysyndaǧy Mūnaily audany. Audan äkımı Rahat Eltizarovtyŋ aituynşa, audandy jaz mezgılınde auyz sumen qamtamasyz etu – oŋai şarua emes. Sebebı bır täulıkke 35 myŋ tekşe metr su qajet eken.
172 myŋ adam tūratyn audanǧa «Kaspii» su tūşytu zauyty täulıgıne şamamen 14 myŋ tekşe metr su jıberıp tūrady. Alaida, būl qajettılıktıŋ tek 40% ǧana öteidı.
Aimaqtaǧy mäselenı şeşu üşın audan äkımdıgı tömendegıdei ıs-şaralardy atqaruda:
1) Qūbyrdaǧy auyz sudyŋ qysymyn arttyru maqsatynda 3 jerge qosymşa su aidaityn nasostar ornatylǧan.
2) Qūbyr arqyly aluǧa mümkınşılıgı joqtūrǧyndar üşın 53 su tasityn avtokölıkter arqyly tasymaldanyp tūrady. Bır täulıkteşamamen 600-650 reis su jetkızıledı.
Äkımdık ökılderı jergılıktı tūrǧyndardan jaz ailarynda auyz sudy barynşa ünemdeuge şaqyrady. Tıptı, keibır tūrǧyndar üilerıne rūqsatsyz nasostar ornatyp alǧan. Mūnyŋ soŋy jüiedegı gidravlikalyq rejimdı būzady .Nätijesınde su qūbyrynyŋ soŋǧy jaǧynda üilerge auyz su müldem jetpei qalady.
Qazırgı taŋda audan halqynyŋ 74 paiyzy auyz sudy qūbyrdan ışedı. Jyldaǧy mäselenı şeşu üşın biyl komersiialyq maqsattaǧy zaŋdy tūlǧalarǧa su ülestıru toqtap, audan tūrǧyndarynyŋ sūranysyn öteuge basymdyq berılude.
Tekserıster barysynda negızsız nasos ornatqantūrǧyndarmen tüsındıru jūmystary jürgızıp tūrady.
Auyz suǧa auzy tiıp, quanyşy qoinyna syimai jürgen aǧaiynnyŋ bır parasy Qordai audanynda. Audanda 30 auyl ortalyq auyz su jüiesımen qamtylǧan, 11 eldı meken kezegın kütude. Qaqpatas, Berıktas, Qyzylsai, Jaŋatūrmys, Jambyl, Qalǧūty, Betqainar, Auqatty, Äljan ana, audan ortalyǧynyŋ tūrǧyn üi alqaptarynda sumen qamtu jüielerı ıske qosyldy.
Biylǧy jyly Qarasu auylynda osyndai jüie qūrylysy bastaldy. Kezek Aral auylyna jetıp, memleket biudjetınen jaŋa sumen qamtu jüiesın jürgızu maqsatynda qarajat bölıngen. Arnaiy mamandar su qoryn rastap, zerthanalyq zertteu boiynşa sudyŋ eşbır qospasyz sanitarlyq-epidemiologiialyq talaptarǧa sai ekenıne köz jetkızgen.
Jaŋa su qūbyry ıske qosylǧan künde 1500 astam auyl tūrǧyny taza auyz sumen qamtamasyz etıledı. Josparǧa sai syiymdylyǧy 150 tekşe metr ekı rezervuar-jinaqtauyş, susorǧy stansasy, bakterisidtık qūrylǧy ornatylatyn ǧimarat tūrǧyzylady. Qūbyrǧa tüser aldynda ultrakülgın säulelermen zalalsyzdandyru jūmystary jürgızıledı. Osylaişa sudyŋ joǧary sapasy qamtamasyz etıledı. Odan bölek, elektr öşıp qalǧan jaǧdaida qoldanu üşın qūrylysşylar avtonomiialyq rezervtık dizel elektr stansasyn saludy qarastyruda. Qajettı tehnika, dänekerleu qūral-jabdyǧy, basqa da qūral-saimandary sai jūmysşylar auylǧa su tartu jūmystaryn merzımınen būryn aiaqtaudy josparlap otyr.
«Adyrna» ūlttyq portaly
