Aldymen bolyp jatqan jaǵdaıdy tarazylap kórelik:
- Bul jaǵdaı bir aı emes, bir jyl emes, 4-5 jyl damydy. Osy ýaqyt ishinde 170 myń adam «arzan» kólikterdi elge alyp kelý múmkindigin paıdalandy. Al bul ýaqyt aralyǵynda tıisti organdar qaıda qarady? Halyqqa túsindirý jumystary nege júrgizilmedi?
- Bul kólikterdi kedendik rásimdeýdiń ózi bir avtokóliktiń quny turatynyn eskersek, endi Úkimet bir jyl ishinde osy avtokólikterdi ekinshi ret - memleketten satyp alýdy usynyp otyr.
- Kedendik baj negizinen Reseıdiń bıýdjetine ketedi, al bizdiń bıýdjetke 7 paıyzǵa jýyǵy ǵana qalady. Bul áý bastan Keden Odaǵy qurylǵan kezde oılastyrylǵan bolatyn. Bul áreketimen bizdiń bılik reseılik avto ónerkásipti ǵana emes, reseılik bıýdjetti de qoldaǵysy keldi.
- Kólikterdi kádege jaratý úshin bizdiń Úkimet mindettep otyrǵan tólem de bizdiń bıýdjetke emes, «ROP» JShS jeke shotyna túsedi. Búkil el boıynsha tólemdi tek osybir jeke fırma jınaıdy. Tólemdi úkimet mindetteıdi, al qarjy jeke fırmanyń qaltasyna túsedi.
Al endi osy túıtkildi qalaı sheshemiz?
- Qazaqstanda sońǵy 20 jylda kúmándi múlik pen kóleńkeli qarajat bir emes, úsh márte zańdastyryldy. Buǵan deıin bizdiń elde «10 paıyz tóle de, taza júr» degen uranmen biraz dúnıeler zańdastyryldy emes pe?! Mine, armıan kólikterine qatysty da osy baǵytty ustaný kerek.
- 2010 jylǵa deıin qoldanysta bolǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń eshkimge táýelsiz egemendi Keden Kodeksiniń «Avtomobılderdi ákelý týraly» erejesin qaıtarý kerek.
- Monopolııaǵa qarsy zańnamaǵa sáıkes kelmeıtindikten «ROP» JShS týraly Úkimet qaýlysynyń kúshi joıylyp, barlyq memlekettik alymdar eldiń memlekettik bıýdjetine ótýi tıis.
- EAEO-dan shyǵýǵa daıyndalý kerek. Bul proess birshama ýaqytta alady. Birneshe jyldar ketýi de múmkin. Biraq ekonomıkalyq ál-aýqatymyzdy kótergimiz kelse, buǵan barýymyz kerek. Basqa jol joq. Áıtpese, biz odan ári osy quldyq pen kedeıshilikten shyǵa almaı qalamyz.
Muhtar TAIJAN
