Sankt-Peterburgtegı «AEM-Spesstal» zauytynyŋ mamandary, «Rosatom» memlekettık korporasiiasynyŋ Maşinajasau divizionyna qarasty käsıporyn, Özbekstanda salynatyn şaǧyn quatty atom elektr stansiiasyna (ŞQAES) arnalǧan RİTM-200N reaktor qondyrǧysyn jasaudy bastady. Būl turaly reseilık korporasiianyŋ baspasöz habarlamasynda aityldy, dep habarlaidy “Adyrna”.
Atap ötılgendei, metallurgter reaktor qondyrǧysynyŋ korpusy men onyŋ joǧarǧy qaqpaǧyn jalǧaityn flanes elementın jasau üşın 205 tonna salmaq bolatyn arnaiy legirlengen bolattan qūima daiyndady.
«Rosatom» mälımetınşe, jabdyqtyŋ alǧaşqy elementınıŋ jasaluy Power Uzbekistan-2025 halyqaralyq körmesınde tanystyryldy. Būl körmege energetika salasynyŋ sarapşylary men salalyq ministrlıkter men vedomstvolardyŋ basşylary qatysty.
Korporasiianyŋ baspasöz qyzmetı bolatty qūiu üderısın iadrolyq reaktor jasaudyŋ naqty bastamasy dep sipattady. Barlyq tehnologiialyq kezeŋder aiaqtalǧannan keiın būl daiyndama reaktor korpusynyŋ bırtūtas qūrylymyn jinau üşın divizionnyŋ basqa käsıporyndaryna jıberıledı.
«Maşinajasau divizionynyŋ käsıporyndary RİTM seriialy reaktor qondyrǧylaryn jasau täjıribesıne jäne qajettı öndırıstık quatqa ie. Būl reaktorlar bırneşe jyldan berı mūzjarǧyş flotta sättı qoldanylyp keledı. Özbekstandaǧy ŞQAES üşın daiyndalatyn RİTM-200N seriialy alty reaktorlyq qondyrǧyny jasau barysynda bız osy bılımımız ben qūzyretterımızdı tolyq paidalanamyz», — dedı «Rosatom» Maşinajasau divizionynyŋ basşysy İgor Kotov.
Aita ketsek, Özbekstan men Resei arasyndaǧy atom energetikasy salasyndaǧy yntymaqtastyq turaly kelısımge 2017 jylǧy jeltoqsanda qol qoiylǧan bolatyn. Onda Özbekstandaǧy alǧaşqy AES-tıŋ qūrylysy qarastyrylǧan. Jospar boiynşa, qūny $11 mlrd bolatyn alǧaşqy energetikalyq blok 2028 jyly ıske qosyluy tiıs.
2024 jylǧy 27 mamyrda Resei prezidentı Vladimir Putinnıŋ Taşkentke jasaǧan memlekettık sapary aiasynda «Rosatommen» ŞQAES jobalau, jabdyqtau jäne qūrylys jūmystaryna qatysty jaŋa kelısımşartqa qol qoiyldy.
Özbekstanda salynyp jatqan şaǧyn AES negızınde RİTM-200N su-sumen salqyndatylatyn iadrolyq reaktory jatyr. Būl reaktorlar būryn atomdyq mūzjarǧyştarda paidalanylyp, teŋız jaǧdaiynda senımdılıgın däleldegen. Alaida däl osy tiptegı jerüstı stansiia älı salynbaǧandyqtan, ol tolyqqandy referenttı joba bolyp sanalmaidy.
“Özbekstan būl tehnologiia üşın täjıribe alaŋyna ainalmai ma” degen sūraqqa «Uzatoma» agenttıgınıŋ basşysy Azim Ahmedhadjaev: «Ondai qauıp joq, sebebı būl tehnologiialar jerüstı paidalanuǧa beiımdelgen, al jūmys ısteu prinsipı özgermeidı», — dep jauap berdı.
