Belgılı ǧalym Seiıt Qasqabasov qaitys boldy

1665
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2025/04/photo-output-39-960x500.jpeg?token=96e4061666ffc69eba9144913de4b7f1

85 jasqa qaraǧan şaǧynda belgılı ǧalym Seiıt Qasqabasov qaitys boldy. Qaraly habardy M.Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner instituty jetkızdı, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.

«Bügın belgılı ädebiettanuşy, folklortanuşy ǧalym, Ūlttyq Ǧylym akademiiasynyŋ akademigı, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, Memlekettık syilyqtyŋ laureaty Seiıt Qasqabasov ömırden öttı.  Marqūmnyŋ otbasyna men jaqyndaryna, Qazaq halqyna qaiǧyra köŋıl aitamyz!»—delıngen habarlamada.

Ǧalymnyŋ qonaqasy 29 säuır künı saǧat 10:00-de Almaty qalasyndaǧy «Dom priemov na Mira» meiramhanasynda ötedı. Al aqtyq saparǧa şyǧaryp salu räsımı 30 säuır künı «Qazaqstan Jazuşylar Odaǧynda» bolady. Asy 30 säuır saǧat 13:00-de «Dom priemov na Mira» meiramhanasynda berıledı.

Seiıt Qasqabasov 1940 jyly 24 mausym künı Semei qalasynda düniege kelgen. 1967 jyly Qazaq SSR Ǧylym akademiiasynyŋ M.O.Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ aspiranturasyn bıtırgen. 1969 jyly «Qazaqtyŋ qiial-ǧajaiyp ertegılerı» degen taqyrypta kandidattyq dissertasiia qorǧaǧan.

Eŋbek jolyn 1970-1981 jyldary Qazaq SSR Ǧylym akademiiasynyŋ Qoǧamdyq ǧylymdar bölımşesınde ǧylymi hatşy ärı «Qazaq SSR Ǧylym akademiiasynyŋ habarlary» atty jurnalynyŋ jauapty hatşysy bolyp bastady. Keiınnen Qazaqstan Respublikasy Ūlttyq Ǧylym Akademiiasy Ädebiet jöne öner institutynyŋ ǧylymi qyzmetkerı, Qoǧamdyq ǧylymdar bölımşesınıŋ ǧylymi hatşysy, KSRO Ǧylym Akademiiasy Älem ädebietı institutynyŋ aǧa ǧylymi qyzmetkerı, Qazaqstan Respublikasy Prezidentı Apparatynyŋ qyzmetkerı, Qazaqstan Respublikasy Ministrler Kabinetı janyndaǧy Joǧary attestasiia komissiiasynyŋ töraǧasy, L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetı şyǧystanu fakultetınıŋ dekany, Qazaqstan Respublikasy Ūlttyq Ǧylym Akademiiasy Ädebiet jäne öner institutynyŋ direktory qyzmetterın atqarǧan. Ǧylymi-zertteu eŋbekterı qazaq folklorynyŋ teoriiasy men tarihyna, ädebiet pen öner mäselelerıne, etnografiia men auyz ädebietı mūralarynyŋ tekstologiiasyna arnalǧan.

Qasqabasovtyŋ mifologiia men prozalyq folklordyŋ şyǧu tegı men damu joldary, folklordaǧy är zaman bolmysynyŋ sipattalu erekşelıkterı, folklordyŋ körkemdık ädısı turaly teoriialyq oi-pıkırlerı men tūjyrymdary özbek, tatar, türıkmen, karaqalpaq, başqūrt ǧalymdarynyŋ zertteulerınde qoldau tauyp, negızge alyndy. Ol — V.Radlov jinaǧan qazaq folklory ülgılerı men aqyn-jyraular şyǧarmalary engen «Altyn sandyq», «El qazynasy - eskı söz» jinaqtaryn qūrastyruşylardyŋ bırı. Jambyldyŋ orys tılındegı taŋdamaly jinaǧynyŋ alǧy sözı men tüsınıkterın jazyp, qūrastyrǧan.  Tanymal eŋbekterınıŋ qatarynda «Kazahskaia volşebnaia skazka» (1972), «Qazaqtyŋ halyq prozasy» (1984), «Rodniki iskusstva» (1986), «Kolybel iskusstva» (1990), «Kazahskaia neskazochnaia proza» (1992),«Abai jäne folklor» (1995), «Zolotaia jila» (2000), «Janazyq» (2002), «Qozy Körpeş-Baian Sūlu. Qyz Jıbek. Qazaqtyŋ ǧaşyqtyq jyrlary» (2003), «XV-XVIII ǧasyrlardaǧy qazaq ädebietı» (2005), «O folklore i ne tolko» (2005) «Elzerde» (2008) siiaqty monografiialar men zertteu kıtaptary bar.

 

Pıkırler