2025 jyldyń 7 naýryzynda Almaty qalasynda «Sary-Arka» kınoteatrynyń artyndaǵy saıabaqta ótken «Áıelder turaqtylyq pen progress úshin!» atty mıtıng Qazaqstandaǵy áıelderdiń qoǵamdaǵy mańyzdy rólin atap ótý maqsatynda uıymdastyryldy. Bul sharany «Nomads Shanyraq» qoǵamdyq qorynyń prezıdenti Ahmedjanova Alııa uıymdastyrdy.
Áıelderdiń qoǵamdaǵy róli
Qazaqstanda áıelder qoǵamdyq qyzmet pen áleýmettik kásipkerliktiń mańyzdy qozǵaýshy kúshi bolyp tabylady. Qazirgi tańda áıelder kásipkerlik pen qoǵamdyq jumystarǵa belsendi túrde qatysyp, osy salalarda shamamen 80%-ǵa jýyǵy áıelder ekendigi anyqtaldy. Áıelderdiń qoǵamdaǵy bul róline qaramastan, bul sektor áli de tolyq moıyndalmaǵan jáne jetkilikti deńgeıde qoldaý tappaǵan.
Áleýmettik turaqtylyq pen progress
Mıtıngke qatysýshy, 187 mekteptiń muǵalimi Gúljan Ibraeva áıelderdiń qoǵamdaǵy rólin tanýdyń jáne olardyń máselelerin sheshýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti. Onyń pikirinshe, osyndaı sharalar áıelderdiń qoǵamdaǵy mártebesin kóterýge, olardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa jáne bolashaq urpaqqa durys úlgi kórsetýge yqpal etedi. Mıtıngtiń basty maqsaty – áıelderdiń tek otbasy múshesi ǵana emes, qoǵamnyń barlyq salasynda óz ornyn tabatyn tulǵa retinde moıyndalýy.
Áıelder – qoǵamnyń negizi
Gúljan Ibraevanyń aıtýynsha, áıelder tek otbasynda ǵana emes, bilim berý salasynda da mańyzdy ról atqarady. «Mektep muǵalimi retinde men áıelderdiń qoǵamdaǵy rólin óte joǵary baǵalaımyn. Ásirese, áıelder bilim berý salasynda aıtarlyqtaı úlken úles qosyp keledi. Olar jańa urpaqtyń tárbıesine jaýapty, sondyqtan olardyń qoǵamdaǵy orny erekshe», – deıdi ol.
Áleýmettik kásipkerlikti damytý úshin qajetti sharalar
Áleýmettik kásipkerlikti qoldaý men damytý úshin birqatar mańyzdy sharalar qarastyrylýda. Olardyń arasynda:
- Qoǵamdyq qyzmetti ınstıtýıalızaııalaý:
- Memlekettik qyzmetkerler men bıznes kóshbasshylary úshin áleýmettik kásipkerlikti tanyp-bilý maqsatynda arnaıy kýrstar men baǵdarlamalardy engizý.
- ÚEU men áleýmettik kásipkerlik salasyndaǵy daǵdylardy damytý úshin MBA baǵdarlamalarynda arnaıy pánder engizý.
- ıfrlandyrý:
- ÚEU sektoryn ıfrlandyrýdy memlekettik saıasattyń basym baǵyty retinde belgileý.
- Áleýmettik kásipkerler men ÚEU-nyń tıimdi jumys isteýin qamtamasyz etý úshin biregeı ıfrlyq ınfraqurylym qurý.
- Zańnamalyq jańalyqtar:
- Qazirgi zańdardy qaıta qarap, ÚEU men áleýmettik kásipkerlikti qoldaý sharalaryn kúsheıtý.
- Qoǵamdyq belsendiler men áleýmettik kásipkerlerdi yntalandyrý úshin arnaıy mehanızmder engizý.
Osy sharalardan kútiletin áserler
Áleýmettik kásipkerlikti qoldaý sharalarynyń júzege asyrylýy kelesi oń ózgeristerge ákelýi múmkin:
- Áleýmettik turaqtylyqty nyǵaıtý: Áleýmettik mańyzdy jobalardy qoldaý arqyly qoǵamnyń birligin kúsheıtý.
- Memlekettik basqarý tıimdiligin arttyrý: ÚEU tájirıbesin memlekettik qurylymdarǵa engizý arqyly basqarý sapasyn kóterý.
- Ekonomıkalyq ósim: Áleýmettik kásipkerliktiń damýy men jańa jumys oryndarynyń ashylýy ekonomıkanyń ósýine yqpal etedi.
Áıelderdiń qoǵamdaǵy róli erekshe, olardyń qoǵamdyq qyzmetke qosqan úlesi elimizdiń turaqtylyǵy men damýyna baǵyttalǵan mańyzdy qadam bolyp tabylady. Áleýmettik kásipkerliktiń damýy áıelderdiń áleýetin tolyq ashýǵa múmkindik beredi, bul óz kezeginde ekonomıkalyq jáne áleýmettik jaǵdaıdyń jaqsarýyna yqpal etedi. Mundaı mıtıngter áıelderge qatysty máselelerdiń qoǵamda ashyq ári tıimdi túrde talqylanýyna jol ashyp, genderlik teńdikti qamtamasyz etýge yqpal etedi.
Áıelder – elimizdiń progressiniń negizgi qozǵaýshy kúshi, jáne olardyń róli qoǵamnyń barlyq salasynda udaıy baǵalanyp, moıyndalýy tıis.
Aıdana Qusaıynova
