Byltyr elimizdiń halyq sany 20 mlndyq mejeden ótti. Sońǵy jyldary bizde demografııalyq ósim týý deńgeıiniń ólim deńgeıiniń aıyrmashylyǵynda kórindi.
Osyǵan oraı «Adyrna» ulttyq portalynyń ıýtýb arnasynyń kezekti qonaǵy ǵalym, demograf, elimizdiń halyq sany, týý, ósý jáne mıgraııa máseleleri boıynsha zertteýler júrgizgen maman Bátjan Aqmoldınany suhbatqa tarttyq.
Onyń jumystary demografııalyq saıasatty qalyptastyrýda, halyqtyń áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıyn zertteýde mańyzdy ról atqarady.
Eldegi demografııalyq jaǵdaıdyń qazirgi kúıi men jaǵdaıy týraly, týý, ólim-jitim deńgeıi, jastardyń otbasy, neke qurý jasy, statıstıkalyq kórsetkishter, aldaǵy boljamdar týraly aıtylady. Sondaı-aq týý kórsetkishterge yqpal etetin faktorlar, áleýmettik-ekonomıkalyq, memlekettik-demografııalyq saıasat, memlekettik baǵdarlamalar, etnıkalyq jaǵdaı, kóshi-qon jáne basqa.
Týý deńgeıi bizge kóbinese ońtústik aımaq beredi. Soltústikte týý kórsetkishi azdaý. Astana, Almaty qalalarda ýrbandalý, kóshi-qon nátıjesinde ósim joǵaryraq basqa óńirlermen salystyrǵanda maman óz zertteýlerinmen bólisti. Elimizdiń demografııalyq jaǵdaıdyń ózgerýine kóshi-qon da áser etti. 90-shy jyldary nemis-slavıan, ózge etnostardyń syrtqy mıgraııasy bolsa, sol jyldardan bastap 1 mln qandastarymyz keldi.
Qandastarymyzdyń týý kórsetkishi yqpal etti. Sońǵy jyldary qandastarymyzdyń elge kelýi azaıdy. Bul týraly sarapshy óz oıymen bólisti. Bul kósh nege baıaýlady? Memleket qandaı qoldaý jasaý kerek edi?
Qandastarymyzdy elge kóshirýde memleket belgili bir aımaqtarǵa, oblystarǵa kóshýge yntalandyrady. Mysaly soltústikke azyraq keldi, kóbi ońtústikte, batysta shoǵarlandy. Qandaı demografııalyq strategııalar qurý kerek týraly aıtyldy.
Sondaı-aq maman Ýkraınadaǵy soǵys, onyń ústine Reseıdegi mobılızaııa basqa da sankııalar nátıjesinde elimizge reseılik relokanttardyń kelýi qalaı áser etip jatyr.
Demografııalyq qurylymǵa baılanysty elde jastar úlesi kóp, bul 30 paıyzdaı kórsetip tur. Kóp jaǵdaıda kópbalaly otbasylar quryp aldaǵy ýaqytta demografııalyq ósim boljamdar týraly aıtyldy.
Eńbek jáne bilim alý mıgraııalar týraly áńgime boldy, bul bilimdi, daryndy jastar ketip jatqanyn kórip jatamyz. Qazaq jastarynyń syrtqa ketýi eldiń damýyna qalaı áser etetini jaıynda aıtyldy. Sonymen birge eldegi til ahýaly da sóz qozǵaldy.
